Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
verdwalen, (fig.) in de war raken
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen
DS2015 standaardtaal
Nog een geluk dat hier pijltjes hangen want anders loopt ge verloren.
Adolescentie is een periode van fysieke en psychologische transformatie, waarbij de tieners verloren lopen tussen hun tegengestelde verlangens van enerzijds vrijheid van hun ouders en anderzijds behoefte aan bescherming.
vermelden, opsommen
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
Is dat wel een dokter? In de officiële lijst van artsen staat hij niet vernoemd.
Het was een boeiende lezing, toch zijn er heel wat feiten die zij niet vernoemd heeft.
omzet, omzetcijfers
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
< Frans chiffre d’affaires
Ons zakencijfer lag in 2007 voor het eerst boven een miljoen euro.
Pinksteren
< Middelnederlands: cinxen(e), sinxen(e) < Volkslatijn: ‘cinquagesima’, Oudfrans: ‘cinquiesme’
Vroegmiddelnederlands Woordenboek: Oudste attestatie: Gent, Oost-Vlaanderen, 1236: Pinksteren, kerkelijke feestdag op de vijftigste dag na Pasen.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015 geen standaardtaal
Rond Sinksen is er altijd kermis in Antwerpen: de Sinksenfoor.
Voor wie op Sinksen graag de benen losgooit tot in de vroege uurtjes, is er goed nieuws. (standaard.be)
Ze wil voor de rondgang van de Sint-Hubertusprocessie en de halve marathon met Sinksen, honderden stoelen op de stoep. (standaard.be)
De Ternatse cultuur- en heemkring Sint-Gertrudis houdt met Sinksen haar tweejaarlijkse tentoonstelling in het parochiehuis van Ternat.(standaard.be)
illegaal gestorte vuiligheid
zie ook sluik
Van Dale 2017 online: BE
DS2015 standaardtaal
Langs Vlaamse wegen, komt men meer en meer sluikafval tegen.
Afbeelding Zie hier
- bewegwijzering
- de etiketten, vignetten en borden die wettelijk op bepaalde voertuigen aangebracht moeten worden
- signalering
< Frans signalisation < signal < Lat. signalis
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
NL: bebakening
zie ook: signalisatiewagen, signalisatielicht
De signalisatie gaf kilometers op voorhand aan dat er werken aan de gang waren.
(verouderd in Nederland)
knijpen, knellen
West-Vlaanderen: niepen
< Middelnederlands: nipen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Nevenvorm van knijpen.
Beide woorden waren oorspronkelijk synoniem, maar uiteindelijk ontstond een betekenisverschil tussen het concrete knijpen en het overdrachtelijke nijpen (waarvan de letterlijke betekenis wel bewaard bleef in de samenstelling nijptang).
Van Dale 2016 online: nijpen, verouderd
knijpen, m.n. tussen vinger en duim: iem. in de arm nijpen
2. BE; niet algemeen knellen: die schoenen nijpen
DS2015 geen standaardtaal
samenstellingen: toenijpen, dichtnijpen, platnijpen, afnijpen, overnijpen, uitnijpen, samennijpen, bijeennijpen
zie ook schoentje, waar nijpt het ~
Hij heeft mij zo genepen dat ik er een blauwe plek aan overhoud.
Die schoenen zijn te klein, ze nijpen aan mijn tenen.
Oppositie nijpt, maar nijpt niet door – De Standaard
Het tekort aan klaslokalen nijpt al een hele tijd. (standaard.be)
- standaardtaal in België is: niet(s) liever vragen (dan …): zie vragen, niet liever ~
- standaardtaal in het hele taalgebied is: niet(s) liever willen of hebben (dan …)
< Frans: ne pas demander mieux (que…)
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 geen standaardtaal
zie ook: vragen, niet anders ~
Ik vraag niet beter dan dat iedereen hier content is!
Cipo vraagt niet beter dan onderweg met rust te worden gelaten. (standaard.be)
Sommigen vragen niet beter dan dat de onrust blijft duren. (standaard.be)
taaladvies.be:
Nochtans is standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied is bijvoorbeeld maar, echter, toch of niettemin.
Het bijwoord nochtans wordt in de standaardtaal in België gebruikt om een tegenstelling uit te drukken.
DS2015 standaardtaal
“De oudste drieling van België vierde onlangs zijn tachtigste verjaardag. Nochtans werden hun overlevingskansen bij de geboorte erg laag geschat. (standaardtaal in België)” (taaladvies.be)
SN-NL: na aan het hart liggen
Taalunie:
Na aan het hart liggen is frequenter in Nederland en nauw aan het hart liggen in België, maar beide varianten komen in het hele taalgebied voor en zijn standaardtaal.
DS2015 standaardtaal
De jeugdzorg ligt nauw aan mijn hart.
van zich laten horen, ruzieachtig gedrag vertonen, opspelen
< Waals-Frans: faire de son nez
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015: geen standaardtaal
zie varianten bij: oren, van zijn ~ maken
Als ge er niks van snapt, moet ge hier ook niet van uwe neus staan maken.
zich vertonen, naar buiten komen, (sport) in de aanval gaan
< Fr. mettre le nez à la fenêtre
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Van Dale 2015 online: voornamelijk Belgisch-Nederlands
DS2015 geen standaardtaal
Sporting liet het tempo dan even zakken en zo konden de bezoekers even de neus aan het venster steken.
Wie steekt de neus aan het venster? – De Standaard
Mapei-Belgen steken neus aan het venster – De Standaard
Toyota Yaris: kleine Japanner steekt neus aan het venster – De Standaard
Taaladvies.net:
‘Kaderen in’ is standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied zijn onder andere passen in, deel uitmaken van, onderdeel zijn van.
Het vaakst wordt ‘kaderen in’ onovergankelijk gebruikt.
“De komst van zeven Braziliaanse jongeren naar onze school kadert in een uitwisselingsproject met Latijns-Amerika.” (standaardtaal in België)
In overgankelijk gebruik is ‘kaderen in’ synoniem met: in overeenstemming brengen met, plaatsen (in een geheel, een groter verband), laten aansluiten bij.
“We moeten onze initiatieven kaderen in het pedagogische beleid van de school.” (standaardtaal in België)
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook: inkaderen, omkaderen, kaderen
De aanleg van het nieuwe bos kadert in het milieuplan voor de provincie.
frame, dragend buizenstelsel
< Frans: cadre
Van Dale 2018 online: BE: fietsframe
DS2015 standaardtaal
zie ook fietskader
Deze velo heeft een aluminium kader.
> andere betekenis van kader
“De bocht van Bracke is de naam die wordt gegeven aan de koerswijziging die de Vlaams-nationalistische politieke partij N-VA aan de dag legde in de aanloop naar de Belgische verkiezingen van 2014. Daar waar de partij voordien een uitgesproken nationalistische en communautaire agenda had, stelde de N-VA voortaan sociaaleconomische hervormingen op de eerste plaats.” (Wikipedia)
Siegfried Bracke zette anderhalf jaar geleden de toon van de kiescampagne met wat nadien ‘de Bocht van Bracke’ werd genoemd: de partij N-VA moest volledig inzetten op het sociaaleconomische en dan zou confederalisme vanzelf volgen. (knack.be)
N-VA was beter meegegaan in de bocht van Bracke | De Morgen
Wat dat betreft, is de bocht van Bracke maar een flauw bochtje vergeleken met die van Jambon. (sampol.be)
volle zalen trekken
Da’s al tien jaar da’k in ‘t vak zit
‘k Heb gezongen in Aalst, Peutie, Zwevezele en Genoelselderen
‘k Heb zalen doen vollopen, ‘k heb ook zalen doen leeglopen
‘k Heb succes gekend, ‘k heb ellende gekend
(Raymond van ‘t Groenewoud – Je veux l’amour)
Jan Verheyen schreef voor “De ochtend” op Radio 1 een brief aan zijn “held van de week”. Voor hem zijn dat Adil El Arbi en Bilall Fallah, de regisseurs die met hun film “Patser” in Nederland de zalen doen vollopen. (VRTNWS)
iemand die al jaren werkloos is en die een werkloosheidsvergoeding ontvangt
zie verwante woorden bij: dop
De Leo heeft 25 jaar aan den dop gestaan; als dat gene beroepsdopper is!
Waarom krijgt een beroepsdopper op 65 bijna evenveel pensioen als iemand die zijn hele leven in een fabriek heeft gewerkt voor een klein loon? (live.standaard.be)
Hij is geen professor, is buitengesjot uit de universiteit en is sindsdien een beroepsdopper. (forum.politics.be)
de bloempothaarsnit van de stripfiguur Jommeke; jommekeskapsel
Zijn blonde Jommekeshaar ligt altijd in de war, en Bojo haalt zijn handen er geregeld doorheen zodat het nog wilder alle kanten op piekt. (vrt.be)
…er zat kauwgom vooraan in mijn haar waardoor mijn oma een stukje van mijn haar heeft afgeknipt. het ziet er echt lelijk uit, ’t is echt jommekeshaar (helemaal recht geknipt)(9lives.be)
En Ketnetwrapster Veronique Leysen werd uitgelachen met haar ‘Jommekeshaar’. (nieuwsblad.be)een uitgesproken bloempotkapsel zoals de stripfiguur Jommeke
ook: jommekeshaar
vgl. Fabiolakapsel
Gilbert O’Sullivan, die bekende Ierse zanger met hits zoals ‘Nothing Rhymed’ en ‘Claire’, had destijds een spraakmakend jommekeskapsel.
er is sprake van een panieksituatie
NL: paniek in de tent
variant: paniek in het kot; paniek in ’t kot
Paniek in de barak. Ze werd buiten bewustzijn met een ziekenwagen afgevoerd. (BvL)
Miet Smet bekeerde zich zowaar tot de islamkritische strekking van Hendrik Bogaert. Paniek in de barak – geen dag te vroeg. (HLN)
Paniek in het kot. We gaan 18 in plaats van 16 euro moeten betalen om naar Capri te vliegen? (demorgen.be)
Toen was er in het presidentiële paleis weer even paniek in ’t kot. (beursbeer.blogspot.com)
Ze zijn bang van u omdat jij de beste bent en dat hebben ze niet graag , er is paniek in het kot daar ! (hln.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.