Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Welkom bij het Vlaams woordenboek

    Op deze web site kunt ge beschrijvingen van Vlaamse woorden, termen en uitspraken vinden, toevoegen en bewerken. Deze woorden zijn goed ingeburgerd in Vlaanderen, maar worden niet als Nederlandse standaardtaal aanvaard. Het Vlaams woordenboek bevat reeds 38553 termen. Kijk gerust wat rond, en gebruik de duimen om aan te geven of ge een beschrijving goed vindt.

    Als ge u registreert (dit duurt gemiddeld 12 seconden) en inlogt kunt ge meewerken aan het woordenboek door termen toe te voegen of te bewerken.

    Doorzoek het Vlaams Woordenboek

    Woord van de dag (meer)

    bevoordeligen
    (ww., bevoordeligde, bevoordeligd)

    bevoordelen

    Van Dale 2013 online Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    Smisdom: niet algemeen

    DS2010 afgewezen

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4

    antoniem: benadeligen

    vgl. bevoordeliging; bevoordeligde

    De werknemers worden bestolen om de ambtenaren te bevoordeligen.

    Het bevat veel schrijftips en in het bijzonder voorbeelden van formules om te bevoordeligen of te vermijden. (economie.fgov.be)

    Kan je kleinkinderen bevoordeligen bij een nalatenschap? (zorgmagazine.be)

    De neoliberale ideeën die daar worden uitgewerkt, bevoordeligen zo overduidelijk de machtigste en rijkste mensen ter wereld. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Diederik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Nov 2025 10:42)

    👍
    329

    Een willekeurige selectie (meer)

    Hier is een willekeurige selectie van wat we zoal te bieden hebben.

    wagen, het spel zit op de ~
    (uitdr.)

    ’t is begonnen
    uitdrukking in de zin van: nu ga je nog wat zien, nu gaat er wat gebeuren, iets ernstigs, iets spectaculairs, …

    vnw: het spel is/zit op de wagen: de poppen zijn aan het dansen

    wnt: bij wagen:
    In enkele zegswijzen die refereeren aan de voorstellingen die door de rederijkers op wagens gebracht werden. ‘Nu is of hebben we het spel op den wagen’ e.d. Nu zijn de poppen aan het dansen; ook wel: de zaak is in gang gezet, het werk is begonnen.

    Van Dale gedrukte editie 2005
    (Belg. Nederlands, niet algemeen) het spel is of zit op de wagen, daar heb je de poppen aan het dansen.

    Van Dale 2016:
    uitdrukking; vaak sport ‘het spel is of zit op de wa­gen’
    het ge­vecht is aan de gang, de strijd is vol­op ont­brand

    etymologiebank: M. De Coster (1999), Woordenboek van Neologismen: Het spel is op de wagen, wieleruitdrukking voor ‘de strijd kan beginnen’. Oorspronkelijk een Zuid-Nederlandse uitdrukking, nu ook in Nederlandse sportkringen ingeburgerd.

    ’t Spel zit op de wagen, ze hebben hem gepakt met zwartwerk.

    Toen de oorlog in Irak uitbrak, zat het spel oep de waogel.

    Verbouwingen: ’t spel zit op de wagen
    We hebben een plan! Allez, ’t is te zeggen, we zijn er aan begonnen! Vanavond samengezeten met architect en aannemer-binnenhuis-dink-mens, en het voorlopige meesterplan is het volgende… (blog)

    Vlak daarvoor speelde De Decker twee processen—verbaal door aan de pers en het spel zat op de wagen. (Het goddelijke monster – Tom Lanoye)

    Brakel, O.-Vl.:
    het spel zit aan de wagen: ’t zit ter bovenarms op
    het spel zit op de wagen: ’t es gènk

    Met het participatieproject ‘Het spel zit op de wagen’ blaast Sjarabang de verloren traditie van het wagenspel nieuw leven in. Acteurs met en zonder beperking werken samen aan een straattheatervoorstelling op en rond een oude kar. (demos.be)

    LIVESTREAM: Spel zit meteen op de wagen op BK wielrennen voor mannen (sporza.be)

    8 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door jiet en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Apr 2025 12:02)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Dec 2016

    👍
    679

    middag
    (de~, m., ~en)

    De middag duurt in Vlaanderen niet tot 18 uur, zoals in Nederland, maar slechts tot ongeveer 14 uur, daarna spreken we van namiddag.

    anw: (vooral) in België: periode na het middaguur waarin men het werk onderbreekt en de lunch gebruikt; gedeelte van de dag na het middaguur tussen ongeveer 12.00 en 14.00 uur
    In Vlaanderen algemeen; in Nederland vooral in de verbinding tussen de middag.

    zie de andere definitie van middag

    ook in samenstellingen zoals maandagmiddag, dinsdagmiddag, woensdagmiddag, donderdagmiddag, vrijdagmiddag, zaterdagmiddag, zondagmiddag, gisterenmiddag, eergisterenmiddag, morgenmiddag

    zie ook voormiddag

    ’s Middags eten we warm.

    De zaak kon zaterdagmorgen niet openen door de schade en dat blijft waarschijnlijk zo tot maandagmiddag. (hln.be)

    Gisterenmiddag werd de Brusselse brandweer opgeroepen voor een interventie in een Brusselse school. (vrt.be)

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Stormbeest en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Dec 2024 10:51)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Aug 2011

    👍
    507

    paraplu, zijn ~ opentrekken
    (uitdr.)

    zijn verantwoordelijkheid afschuiven

    Typisch Vlaams: ‘de paraplu gaat open’: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    zie ook paraplupolitiek, paraplusysteem, …

    Nu dat in de Fortis-zaak de verantwoordelijken voor de rechtbank moeten komen, trekt iedereen zijn paraplu open: ’t waren zij niet natuurlijk, wel de anderen.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Jul 2021 09:12)

    👍
    300

    werfleider, werfleidster
    (de ~, ~s m/v zelfstandig naamw.)

    iemand die de leiding heeft op een bouwwerf

    Van Dale: BE = in Nederland uit­voer­der

    Werfleider bouwterrein. Je organiseert en leidt een bouwplaats met onder andere werkkrachten, materieel en materiaal. (https://www.vdab.be/beroepen/werfleider.shtml)

    Razende chauffeur overrijdt werfleidster (Titel GVA 230116)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (25 Jul 2021 02:18)

    👍
    216

    doorsteken
    (ww., stak door, heeft doorgestoken)

    onder de neus houden, verwijten

    Van Dale niet al­ge­meen

    “Hij stak haar door dat ze medeverantwoordelijk was voor heel wat van de huidige malaise en hij vroeg waarom ze niet eerder de dingen deed die ze nu voorstelt.”
    (https://sceptr.net/2016/09/eerste-tv-debat-clinton-en-trump-1-0/)

    > andere betekenis van doorsteken

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 07:41)

    👍
    166

    Een nieuwe beschrijving toevoegen

    Als ingelogde gebruiker kunt ge nieuwe beschrijvingen van typisch Vlaamse woorden, termen en uitspraken aan onze databank toevoegen.

    Ge zijt niet geregistreerd of ingelogd.

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.