Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wijzigingen door Georges Grootjans

    plooi
    (zn. v.; ~en)

    znwb: In Vl.-België vaak in toep. waar in de standaardt. vouw gebruikt wordt (zie hiervoor de Opm.).
    1. M. betr. t. stoffen, inz. weefsels: plaats waar een stof wordt dubbelgeslagen en geperst, vouw; – m. betr. t. allerlei andere zaken: plaats waar iets gevouwen is.
    2. Bocht, buiging, boog.
    3. Goede, behoorlijke toestand; goede orde; vooral in de verb. op, in zijn plooi zijn (brengen, komen), op orde zijn, (iets) in orde maken; ook m. betr. t. de gezondheidstoestand: in orde, geheel hersteld, geheel gezond zijn; zich lekker voelen, weer op de been zijn enz.; ook: uit zijn plooi zijn, soms bep.: uit zijn gewone doen zijn.
    Opm.: In de standaardt. heeft plooi de bet.: elk der rimpels of golfachtige vormen die in een soepele stof ontstaat wanneer zij op korte afstanden in tegengestelde richting omgeslagen wordt, inz. ter versiering (onderscheiden van vouw. een geperste plooi).

    vnw: in België ook: vouw in een broek of een brief

    zie ook andere betekenissen van plooi

    vgl. plooibaar

    1. Een hekel aan strijken? Dan zorgt het strijkatelier ’t Plooienhof vanaf maandag 19 november voor een mooie plooi in de broek of een fijn gestreken blouse. (nieuwsblad.be)

    Kies je voor nietjes, dan vouw je het magazine gemakkelijk open en is het drukwerk tot in de plooi van het papier zichtbaar. (burocad.be)

    2.
    DoS 3 Ontwerp-het-zelf-meubel. Een DHZ-poten stel met geplooide RVS-staf, met een sterke plooi als voetsteun. (bruthaus.be)

    3.
    Het nieuwe schooljaar valt stilaan in een stevige plooi. (sjbmalle.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Dec 2024 15:43
    0 reactie(s)

    plooi, op zijn ~ zitten
    (uitdrukking)

    goed geïnstalleerd zijn in zijn woning, als de werken zijn uitgevoerd en alles op orde is. Bijvoorbeeld na het bouwen van een huis, een verbouwing, een verhuis enz.

    vnw: op zijn plooi(en) vallen: goed terechtkomen

    “Nog 1 dag hier en dan zitten onze schilderwerken erop! Zaterdagavond moeten we op onze plooi zitten.” (9maandforum)

    “Nu dat we zo stilletjes aan op ons plooi zitten in ons nieuwe thuis, heb ik meer tijd om te spenderen aan het naaien.” (uit een blog)

    “We hebben een huis gekocht, verbouwd, we zijn verhuisd…
    En telkens dachten we ‘als we op onze plooi zitten’ beginnen we er weer aan. We praten hardop over de babykamer, we hebben plannen over ‘als er kindjes’ zijn…” (de verdwaalde ooievaar)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Dec 2024 09:19
    0 reactie(s)

    plooi, uit zijn plooi
    (uitdr.)

    uit zijn (goede) doen zijn

    vnw: uit zijn plooi zijn: niet in zijn plooi zijn, uit zijn gewone doen zijn, niet lekker zijn, zich niet lekker voelen

    vgl. plooi, weer op ~ zijn

    Beste ouder. De staking van woensdag aanstaande 13 februari brengt het schoolleven niet uit zijn plooi. (sintamandusschoolmeulebeke.be)

    Bij de ernst van de situatie past een uitgestreken gezicht dat niet uit de plooi mag vallen. (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Dec 2024 09:18
    0 reactie(s)

    plooi, weer op ~ zijn
    (idioom)

    weer in zijn gewone doen zijn

    vnw: in/op zijn plooi zijn: in orde zijn, helemaal beter zijn, weer op de been zijn

    zie ook: plooi, op zijn ~ komen en plooi, op zijn ~ zitten ; effen, op zijn ~ komen

    Weer thuiskomen: geen evidentie als je als kind enkele jaren in het buitenland hebt gewoond. “Het heeft een paar jaar geduurd voor ik hier weer op mijn plooi was”, zegt Hubertine. (deredactie.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Dec 2024 09:10
    0 reactie(s)

    plooi, op zijn ~ komen
    (uitdr.)

    in zijn gewone doen komen

    vnw: in/op zijn plooi zijn: in orde zijn, helemaal beter zijn, weer op de been zijn

    wnt: In (of op) zijn plooi komen (of zijn, brengen); hoofdzakelijk in Zuid-Nederland. Zie nog TUERL. en RUTTEN (1890); verg. nd. Idt is in sine Ploje, ”es ist in guter Ordnung” (Brem. Ns. Wtb. 3, 341).

    Ik heb een weekske verlof nodig om terug op mijn plooi te komen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Dec 2024 09:10
    0 reactie(s)

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.