Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1 29 March 2025: schok, op ~ zijn

    schok, op ~ zijn
    (uitdr.)

    op stap zijn, op de baan, op weg zijn van huis, op uitstap zijn

    vnw: op schok gaan/zijn: aan de zwier gaan/zijn

    zie ook: voyage, op ~ gaan,
    radaille, op ~ zijn,
    bratsen

    vergelijk: trot, op ~ zijn

    We zijn weer eens op schok.

    “Kendall Jenner op schok met 2 vriendinnen en transparant topje” (hln.be)

    Als ge al ’nen helen dag op schok zijt, dan zult ge wel blij zijn met een zitje en een pintje.

    Ze gaat op schok met Paul Herijgers en de tafelgasten en volgt het programma ook achter de schermen. (vrt.be)

    Kandidates Miss België op schok met Herman De Croo in Kamer en Senaat (demorgen.be)

    Vier dagen gaat Lybaert op schok met zijn gasten. Alles doen ze in en naast de bus. (standaard.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door pieternelleke en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Mar 2025 11:47)

    👍
    414

    #2 28 March 2025: zwijgakkoord

    zwijgakkoord
    (zn. o.; ~en)

    politiek: afspraak binnen de meerderheid om geen wetsvoorstellen (of voorstellen van decreet voor het Vlaamse niveau) of resoluties in het parlement in te dienen zonder voorafgaand akkoord van die meerderheid

    Dat zogenaamde zwijgakkoord is afgesproken tussen de coalitiepartners CD&V, N-VA en Open Vld bij de vorming van de Vlaamse regering en moet de parlementsleden van de meerderheid in de pas doen lopen, zo schrijft De Tijd vandaag. (demorgen – 2021)

    “Het fraude-akkoord tussen VLD en sp.a is een samenwerkingsakkoord, geen zwijgakkoord”, zegt Vandermaelen. (gva.be – 2005)

    Voor het Vlaams Parlement komt daarbij dat we onder het juk van een verfoeilijk zwijgakkoord moeten werken. Dat zwijgakkoord zegt dat je als lid van het parlement geen voorstellen kan indienen zonder akkoord van alle partijen van de meerderheid. (bartcaron.be – 2006)

    De Vlaamse meerderheidspartijen N-VA, Vooruit en CD&V maken een einde aan het zwijgakkoord. Dat vernam Knack. Concreet zullen parlementsleden hun voorstellen niet langer vooraf moeten aftoetsen bij elkaar. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Feb 2025 08:37)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Mar 2025

    👍
    15

    #3 27 March 2025: schepenambt

    schepenambt
    (zn. o.; ~en)

    het ambt van een schepen

    Vijf jaar wachten op schepenambt (Brakel) – Het Nieuwsblad

    Ahmed El Ktibi wil schepenambt niet delen met Smet | BRUZZ

    Schepen Geladé gaf job op voor zijn schepenambt (hln.be)

    ‘Er is inderdaad nooit over een schepenambt voor Mayeur gesproken’, herhaalde hij op Radio 1. (tijd.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Jul 2021 07:54)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Mar 2025

    👍
    115

    #4 26 March 2025: schelp, uit zijn ~ komen

    schelp, uit zijn ~ komen
    (uitdr.)

    tevoorschijn komen (ook fig.), aktief worden, zijn mening te kennen geven, …

    vnw: uit zijn schelp komen/kruipen: naar buiten komen, te voorschijn komen, actie ondernemen, spraakzaam worden

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    SN: uit zijn schulp komen

    vgl. schelp, in zijn ~ kruipen

    Na de serie buizen het eerste semester is onze Jeroen eindelijk uit zijn schelp gekomen. Zijn rapporten gaan in stijgende lijn.

    Beveren kwam nu toch wat meer uit zijn schelp. Merlier had een goede redding in huis toen Dissa alleen voor hem opdook. (standaard.be)

    Gebalde en krachtige nummers ook. Vooral gitarist Adrian Smith komt uit zijn schelp en ontpopt zich tot een begenadigd songschrijver. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Feb 2025 07:02)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Mar 2025

    👍
    305

    #5 25 March 2025: schacht

    schacht
    (de ~ (m.), ~en)

    bleu, pas opgeroepen soldaat, nieuweling
    vr.: schachtin

    vnw: eerstejaarsstudent, rekruut, groentje, nieuweling

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 1

    NL: groentje

    > Vlaamse soldatentaal

    De schachten kregen hun eerste opleiding in een opleidingscentrum alvorens naar hun eenheid gestuurd te worden.

    Terwijl die arme schachten aan ’t patatten jassen zijn,
    vergeten wij den troep en de droevige dagen;
    en roepen allen gelijk: “smeerlappen, ge zijt ons kwijt!”
    (jassen, patatten ~)

    > andere betekenis van schacht

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Feb 2025 07:04)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Mar 2025

    👍
    355

    #6 24 March 2025: schabouwelijk

    schabouwelijk
    (bn. bw.)

    vreselijk, afschuwelijk, verschrikkelijk lelijk

    vnw: vreselijk, jammerlijk, slecht

    VD2014 online: Belgisch-Nederlands
    1567) van Zuid-Vlaams schabouw: met de molenwieken in kruisstand
    < Fr.: escabeau (trapje)
    > Lat.: scabellum (bankje, ladder), omdat de molenwieken lijken op een ladder

    DS2015 standaardtaal

    Een offerte van een Nederlands bedrijf is opgesteld in schabouwelijk Frans. (DeMorgen.be)

    Zo schabouwelijk slecht en koud het vorige week was, zo gezellig warm was het vandaag in de eerste lentezon.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Feb 2025 07:02)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Mar 2025

    👍
    225

    #7 23 March 2025: fout, in ~ zijn

    fout, in ~ zijn
    (uitdr.)

    schuld hebben, schuldig zijn (i.h.b. i.v.m. een verkeersongeluk)

    < Frans: être en faute

    vnw: in fout zijn: schuld hebben, fout zijn

    http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1042/: In België komt soms ook ‘in fout zijn’ voor. Deze wending wordt niet als standaardtaal beschouwd.

    Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
    DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)

    ook: in de fout zijn, in `t fout zijn

    zie fout

    De Jean heeft een accident gedaan, gelukkig was er alleen blikschade en was em niet in fout.

    Gisteren heeft de Jean weeral een accident gedaan en deze keer was em in ’t fout. Het gaat hem geld kosten.

    Hij blies positief, was niet vergezeld van een begeleider en was in fout in verband met de toegelaten rijuren. (standaard.be)
    De vrouw ligt in coma in het ziekenhuis, de discussie woedt intussen volop: wie was in fout? (standaard.be)
    Ouders die hun kinderen van 14, 15 jaar alcohol laten drinken, zijn in fout. (standaard.be)
    enz.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Sep 2022 06:23)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Mar 2025

    👍
    325

    #8 22 March 2025: sant in eigen land zijn

    sant in eigen land zijn
    (uitdr.)

    in de eigen omgeving niet gewaardeerd worden

    vnw: niemand is sant in eigen land/geen sant in eigen land: een profeet wordt in zijn eigen land niet geëerd, iemand die een buitengewone prestatie heeft geleverd wordt in zijn omgeving dikwijls niet erkend

    Van Dale 2020 online: BE: nie­mand is sant in ei­gen land, geen sant in ei­gen land zijn

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 5

    sant = sint

    etymologiebank.nl: Belg.

    Hij is wereldberoemd, maar niemand kent hem hier. Ja, zo gaat dat, hij is gene sant in eigen land.

    Rubens, Bruegel en Van Eyck zijn internationaal bekend, maar geen sant in eigen land. Zo blijkt uit een studie. (vrt.be)

    Olivier Rochus is momenteel sant in eigen land. Of toch zeker in Bergen (demorgen.be)

    De jury van de ‘Sant in eigen land’-prijs toerde dinsdag door Dendermonde, op zoek naar de beste bedrijven en de bedrijven met het beste project (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Feb 2025 15:55)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Mar 2025

    👍
    356

    #9 21 March 2025: samentroepen

    samentroepen
    (ww. troepte samen, samengetroept )

    samenkomen, samenscholen, bij elkaar komen

    vnw: samendrommen

    VD2016 online: BE

    anw: (vooral) in België

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6

    zie ook samentroeping

    Een dertigtal pop- en rockzangers en -zangeressen zijn vandaag samengetroept in een studio in Londen om een nieuwe Band Aid single op te nemen. (VRT, nieuws)

    Met zijn allen bleven ze ook op een kluitje samentroepen toen lange voorstopper De Boeck, als in de eerste de beste caféploeg, in de vuurlinie werd gejaagd. Bron: ANW

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Feb 2025 13:20)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Mar 2025

    👍
    229

    #10 20 March 2025: sakkeren

    sakkeren
    (ww. sakkerde, gesakkerd)

    vloeken, foeteren, mopperen

    vnw:
    •vloeken
    •mopperen, foeteren

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 6

    Van Dale 2017 online: BE
    DS2015 standaardtaal

    zie ook sakkeraar

    < Frans sacrer = wijden, (ver)vloeken < Latijn sacer, ~cri

    afleiding: sakkers(e) (bijv.nw.) vervloekt(e)

    andere bastaardvloeken:

    sakkerloot (sacra lotio- heilige doop),
    sakkerdju (sacredieu – heilige god)
    sapristi (verbastering van sacristie)

    Ik heb al gesakkerd op die sakkerse deugniet. Sapperloot!

    Real en Courtois sakkeren na bedenkelijke strafschop (hln.be)

    Hebt u de voorbije weken zitten sakkeren op het klokje van uw microgolfoven of op uw wekkerradio, omdat het de tijd niet correct weergaf? (vrt.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Feb 2025 10:35)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Mar 2025

    👍
    373

    #11 19 March 2025: rustpensioen

    rustpensioen
    (zn. o.; ~en)

    pensioen dat men op de pensioengerechtigde leeftijd krijgt

    vnw: (bnl.) ouderdomspensioen

    VD2017 online: BE
    SN-NL: ouderdomspensioen

    vgl. rust, op ~

    Uw rustpensioen is het inkomen waarop u recht hebt na pensionering, op basis van de wettelijke bijdragen die u in de loop van uw carrière gedaan hebt. (aginsurance.be)

    Wat is eigenlijk het verschil tussen brugpensioen, vervroegd pensioen, rustpensioen en overlevingspensioen? (seniorennet.be)

    Als het van sommige politiekers afhangt dan wordt het rustpensioen binnenkort pas vanaf 97 jaar toegekend. Als ge kunt asemen, kunt ge werken ook is hun redenering.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Feb 2025 10:10)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Mar 2025

    👍
    151

    #12 18 March 2025: ruiven

    ruiven
    (ww., ruifde, heeft geruifd)

    de oude pluimen of haren verliezen, ruien

    vnw: ruien, van veren of haren wisselen

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: ruiven: Het in Zuid-Nederlands van ouds gebruikelijke woord voor het in Noord-Nederland gebezigde Ruien. Bij Plantijn (1573) en Kiliaan zoekt men ruyden of ruyen tevergeefs; men vindt daar ruyven, dat nog in Zuid-Nederland bekend is. Oorsprong onbekend.

    Van Dale online: (gewestelijk), ruien

    West-Vlaanderen: muiten

    Als onze kippen ruiven leggen ze geen eieren.

    “De konijnen waren aan het ruiven, als je die vastpakt verliezen ze veel haren. (vrt.be)

    De kat ruift en ik krijg een vriendschapsverzoek van een man die DEWAERHEID heet. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Feb 2025 20:58)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Mar 2025

    👍
    357

    #13 17 March 2025: gesproken dagblad

    gesproken dagblad
    (vaste woordgroep)

    de nieuwsuitzending op televisie

    Van Dale 2016: BE; ver­ou­derd
    ge­spro­ken dag­blad: ra­dio­jour­naal, te­le­vi­sie­jour­naal

    opm: overdrachtelijk wordt het nog wel gebezigd en is het niet verouderd

    Zet de TV eens op, ’t is tijd voor ’t gesproken dagblad.

    Berlaen stelt zijn nieuwe album ‘t gesproken dagblad’ voor. (vrt.be)

    Na een voorbereiding van twee jaar verscheen begin juni 1975 onder de titel Het Gesproken Dagblad een dagelijks verschijnende krant op geluidscassette voor blinden en slechtzienden. (fnac.be)

    Geschiedenis als ‘gesproken dagblad’, een privédetective zonder geheugen of zicht, en frieten met pickles: dit zijn uw favoriete podcasts. (demorgen.be)

    Het gesproken dagblad", muziek, luisterspelen en de zeer populaire “bonte avonden”). Het belang van dit nieuw medium had propagandaminister Goebbels reeds …(vliz.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door eric en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Feb 2025 16:29)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Mar 2025

    👍
    339

    #14 16 March 2025: RSZ

    RSZ

    Rijksdienst voor Sociale Zekerheid, ook gebruikt om een betaling aan deze dienst aan te doen

    vnw
    •(bnl.) afkorting van: Rijksdienst voor Sociale Zekerheid
    •inhouding op het loon als bijdrage voor de sociale zekerheid

    Van Dale 2015 online: in België

    Een deel van uw brutosalaris gaat naar de RSZ.
    De voetbalploeg heeft de RSZ van het afgelopen jaar nog niet betaald.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Feb 2025 13:54)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Mar 2025

    👍
    324

    #15 15 March 2025: grondstroom

    grondstroom
    (zn., m., ~stromen)

    Dat wat (al dan niet vermeend) leeft in grote lagen van de bevolking (eventueel ‘onderhuids’, niet zichtbaar). Term die recent in politiek Vlaanderen opgang gevonden heeft.

    Van Dale 2013 online: Het is een overdrachtelijke betekenis van SN (elektrotechnisch) aardstroom.
    Van Dale 2015 online: BE

    Bart De Wever: ‘De grondstroom is centrumrechts’. (Knack)

    Of het nu gaat over euthanasie, homohuwelijk of experimenten met embryo’s, België behoort telkens tot een van de meest ethisch progressieve landen ter wereld. Curieus, vindt Freddy Mortier, want is dat niet moeilijk te rijmen met de Vlaamse ‘grondstroom’? (De Standaard)

    (wijlen) PDW: Voor alle duidelijkheid: het woord (grondstroom) bestaat niet. Nu ja, het bestaat wel, zoals ‘amai’ bestaat.

    “In Vlaanderen is er een groene grondstroom” (deredactie.be)

    Solidariteit is onze grondstroom. (acv-online.be)

    Maar ook Logan ziet geen uitgewerkt plan van aanpak of strategisch stappenplan achter Trumps uitspraken en initiatieven. Enkel een grondstroom: America First. (vrt.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Feb 2025 10:19)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Mar 2025

    👍
    321

    #16 14 March 2025: rijwoning

    rijwoning
    (zelfst. naamw. v. -en)

    synoniem: rijhuis

    vnw

    “Rijwoning te huur Ingelmunster
    Prachtige gesloten nieuwbouwwoning op een nieuwe verkaveling.” (immo.casa.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Feb 2025 07:37)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Mar 2025

    👍
    183

    #17 13 March 2025: binnenrijven

    binnenrijven
    (ww. rijfde/reef binnen, binnengerijfd/binnengereven)

    binnenhalen, in de wacht slepen, geld opstrijken

    znw: (Eig.: met een hark naar binnen halen). (Een overwinning e.d.) op zijn naam schrijven, behalen; (iets) in zijn bezit krijgen, binnenhalen.

    Van Dale 2015 online: BE

    Binnenrijven is een woord dat vrijwel alleen in België bekend is; in Nederland wordt het maar zelden gebruikt. Rijf is een ander woord voor ‘hark’ en rijven betekent ‘harken’. Ook deze woorden komen vooral in België voor, maar zijn ook in sommige delen van Nederland nog wel bekend. Letterlijk betekent binnenrijven dus ‘binnenharken’, ‘met een hark naar je toe halen’. In de praktijk wordt het vooral figuurlijk gebruikt voor ‘binnenhalen, binnenslepen’. (onzetaal.nl)

    zie rijven

    We hebben een dik contract binnengerijfd.

    De gezinnen die er het minst nood aan hebben, reven het grootste deel van de 3,5 miljard steun voor investeringen in energiebesparing binnen. (DS 20/01/17)

    BINNENRIJVEN, – Fig. Binnenpalmen. Hij héet dat erfdeel daar binnengereven. (Cornelissen-Vervliet 1899)

    Voor het tweede opeenvolgende jaar heeft de Amerikaanse zangeres en actrice Jennifer Lopez de titel van meest sexy vrouw ter wereld binnengereven. (hbvl.be)

    Facebook en co. hebben het afgelopen kwartaal weer vele miljarden binnengerijfd. (nieuwsblad.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Taalmiet (16 Mar 2025 21:19)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Mar 2025

    👍
    669

    #18 12 March 2025: rijvak

    rijvak
    (zn. o., ~ken)

    rijbaan, rijstrook

    vnw: rijstrook

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    vgl. baanvak

    zie ook wegcode

    Tegenwoordig hebt ge meer en meer aparte rijvakken voor de bussen.

    Sommige chauffeurs ergeren hun eigen (eigen, zijn ~) dood aan auto’s die op het middenste rijvak blijven rijden. Waarom eigenlijk? Daar is toch het meeste plaats? En ’t schoonste zicht.

    Bijna de helft van de autobestuurders gebruikt zijn richtingaanwijzers niet als ze van rijvak veranderen. (vrt.be)

    Vrijdagavond wandelde een voetganger op het middelste rijvak in de Belliardtunnel in Brussel, de man leek zich van geen kwaad bewust. (demorgen.be)

    Zware geldboete voor trucker op derde rijvak (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Feb 2025 08:34)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Mar 2025

    👍
    307

    #19 11 March 2025: rijstpap

    rijstpap
    (de ~ (v.), geen mv.)

    pap van rijst

    vnw: rijstebrij

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 5

    Van Dale 2017 online: BE
    SN-NL: rijstepap

    NL: rijstebrij
    anw: rijstepap: (vooral) in Nederland; weinig gebruikt

    zie ook rijspap

    In de hemel eten ze rijstpap met gouden lepeltjes.

    Jeroen maakt smeuïge rijstpap met vanille, bosbessen, een bolletje vanille-ijs en een zalige crumble van bruine suiker en amandel. (dagelijksekost.vrt.be)

    1.200 dozen rijstpap, 2.300 tomatenblikken: Samusocial liet voedselhulp bederven (demorgen.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Feb 2025 08:20)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Mar 2025

    👍
    369

    #20 10 March 2025: rijtaks

    rijtaks
    (zn. m.; ~en)

    verkeersbelasting voor auto’s en motorfietsen

    vnw: jaarlijkse verkeersbelasting van auto’s en motorfietsen

    Van Dale 2018 online: BE, spreektaal

    Voor voertuigen op LPG betaal je – in tegenstelling tot de korting die toegekend wordt op de belasting op inverkeerstelling – een hogere rijtaks. (touring.be)

    Geen rijtaks en BIV op elektrische auto – Het Nieuwsblad

    Men weet wie een nummerplaat heeft en geen rijtaks betaalt. Daarvoor zijn toch geen camera’s nodig zeker? 07 (hln.be )

    Voor deze scooter betaalt u geen rijtaks in België. (2dehands.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Feb 2025 08:31)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Mar 2025

    👍
    119

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.