Wijzigingen door fansy

geneeskunde

(verzamellemma)

Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.

aandoeningen:
abces
afgang
albumine
appelsienhuid
appelsienvel
appendicite
attak
bassen
bleinen
bommaziekte
buikstorm
brand
bronchite
cellulite
crise
deshydratatie
deurvlogentheid
dikoor
draaien
draaiing
een zuur maag
flebit
fleuris
geel
geestesgestoord
geraaktheid
griepig
hyperkinetisch
jeugdbrand
kerkhofblommen
kettingziekte
kiekeborst
kiekhoest
klem
klierkoorts
knikkebolziekte
krab
kuskesziekte
nevenverschijnsel
notarisziekte
pellekes
plekken
’t pootje
rattenziekte
rodehond
sciatique
sinusite
slaptitude
slepende ziekte
speen
stekkebenen
tic nerveux
vallende ziekte
valling
vriesblaar
vuil ziekte
wateroog
weeroog
zona

onechte aandoeningen:
hypo
jupilitis
manzjenieziekte
Sinte-Medunkt
vanbrustum

het menselijk lichaam:
aberniks
achillespees
afhangers
billen
dikke teen
haar
het hert
kaaken
karuur
kas
kop
maaltanden
meujenoks
meuttekesknieën
poep
staartbeen
vel
wervelzuil
wijsheidstanden

uitdrukkingen:
aan de ribben (blijven) plakken, kleven
adem, op zijn ~ trappen
afbijten, iemand de kop afbijten
afgaan, plat ~
hals, aan de ~ laten komen
maag, (zwaar) op zijn ~ liggen
maag, voor zijn of haar ~ leven
maag, zijn ~ laten keren

gezondheidsverlening:
adviserend geneesheer
ambulancier
arbeidsgeneesheer
baxter
cocoonvaccinatie
collocatie
dokteres
dokter van wacht
dokteur
doktoor
gasthuis
Geel
Geneeskunde voor het Volk
geneesmiddel, wit ~
generisch geneesmiddel
Het Vlaamse Kruis
honderd
hoorcentrum
hoortest
hospitaal
hospitalisatie
huisapotheker
huisartsenwachtpost
intensieve
intensieve zorgen
internering
keelwisser
kinderbed
kine
kinesist
kinesitherapeut
kinesietherapie
kliniek
materniteit
medicijnen
militair geneesheer
moederhuis
mug
neuswisser
nko-arts
O.K.
omnipracticus
operatiekwartier
palliatieve
pikuur
plaaster
plaasterspecialist(e)
plakker
plomberen
professor
recupereren
senologie
sparadrap
spoed
spoedarts
spoeddienst
spoedpersoneel
sportkinesist
suppo
tandplaaster
tantist
tensoplast
urgentiearts
valse tanden
vals gebit
vloed
wasdom
windel
witte schort
witte sector
zorgen
zorgkundige
zothuis

documenten:
dixitattest
doktersbriefje
gmd
klevertje
maagdelijkheidsattest
sis-kaart
ziekenbrief

medicatie:
ab
peujerke

Varia:
aangeladen
maaggevoel
maagriem
aerosollen

uitdrukkingen:
aangemaakt zijn met
beterhand, aan de ~ zijn
in het kinderbed blijven
klot, van zijne ~ vallen
laste, ten ~ van de patiënt
losbreken
mensen, het zit onder de ~
vallen, van zijnzelve ~
sus, van zijne ~ draaien
ziek vallen
ziek vieren

varia:
arbeidsonbekwaam
Bednet
berechten
b-fast
center
compensatiekas
corona (voorvoegsel samenstellingen)
coronacoalitie
coronacommissaris
coronanummer
coronaregering
coronavluchteling
coronavrijwilliger
disponibiliteit
gezondheidsfactuur
griepcommissaris
hospitalisatieverzekering
kiwimodel
maandstonden
medische bijpremie
mutualiteit
noodnummer
orde van artsen
orde van geneesheren
pyjamadag
regels
Riziv
sanitair
systeem
uitnemen
voos
werkonbekwaam
wetsdokter
wetsgeneesheer
witte frak
x-ray
X-stralen
ziekenbond
ziekenkas

kledij

(verzamellemma)

De Vlaamse garderobe ziet er betrekkelijk anders uit dan de Nederlandse. In dit lemma bewaren we een lijst van allerlei Vlaamse kledingsstukken en gerelateerde terminologie, evenals uitdrukkingen die naar deze kledij verwijzen. Een aanzienlijk deel van deze terminologie is (duidelijk) geleend van de zuiderburen, maar er zijn ook verschillende gevallen waarbij de Hollander, en dus de Nederlandse standaardtaal, een Frans woord gebruikt, terwijl de Vlaming er zelf een woord voor heeft bedacht. Bij de gelinkte lemma’s zijn er bovendien nog talloze andere namen voor kledingsstukken te vinden.

kledij:
aanschieter
aanstekers
baai
bain de soleil
badkostuum
blokken
boi
botten
bottinen
bovenlijfke
bretellen
broeksriem
centuur
combiné
cravat
debardeur
duffelcoat
foelaar
frak
frennen
frulleke
fuck-me-botjes
gaine
gilet
golf
gordel
hemd
hoge col
kap
kaptrui
kaspoesjeir
kepie
klak
kleed(je) (+ avondkleed, bloemekeskleed, communiekleed, doopkleed, slaapkleed, trouwkleed, zomerkleed, …)
kloef
kloon
knop
kostuum
kousen
kousenbroek
k-way
lits
maillot
manchetknop
mantel
marcelleke
nestels
neuke
onderhemd
onderlijfke
onderpull
onderzip
overal
palto
pantoffels
pelse frak
pitteleir
plastron
pots
pression
pull
regenscherm
rijkoord
sacoche
salopette
short
sjerp
skibot
sleffers
sletsen
sloefen
sous-pull
swieter
tailleur
tallon
tenue
tiret
vellen frak
vest
veston
voorschoot
vriezebroek
zip
zot

werkwoorden:
aanduffelen
aanspelen, aanstoten, aantakelen, aantoortelen
afbiezen, afboorden
fronsen
opplooien, plooien
sletsen
tailleren

varia:
afgeborsteld
avondkledij
buil
col
coupe regentes
droogkast
droogkuis
gele hesjes
hiel
kapstok
lap
mottenbol
neep
okselvijver
pince
smink
solden
spullenhulp
tent
wasmachien

uitdrukkingen:
aangesanderd zijn
aangetakeld van de kapel
aanhebben, iets ~ van iemand
aap met ne pyjama
broek, aan zijn ~ houden
broek, de ~ dragen
ene frak en twee schoenen
frak, amaai mijne ~
Jean met de klak
kiekens, de ~ zitten door den draad
klak, amai mijn ~
klak, er met de ~ naar gooien
kleedje, in een nieuw ~ steken
klonen, de ~ van iets aanhebben
kroon, de ~ ontbloten
met de klak rondgaan
nestel, zijnen ~ afdraaien
sloef, op zijn ~en afkomen
uit een doosje komen
voorschoot, een ~ groot

afbiljarten

(ww. biljartte af, afgebiljart)

afhaspelen, in snel tempo afwerken

provincie Antwerpen: uitspraak: afbiljaren (ww., biljaarde af, afgebiljaard)

> zie andere definitie van afbiljarten

afbiljarten

(ww., biljartte af, afgebiljart)

afzeggen, afwijzen, afketsen, afschudden, afwimpelen

uitspraak: afbiljaren (ww., biljaarde af, afgebiljaard)

> zie andere definitie van afbiljarten

moesjie

(bw.)

moesachtig

jongerentaal

< Engels: mushy