Wijzigingen door fansy

groenten en fruit

(verzamellemma)

Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen of te pellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.

Vruchten/planten:
ajuin
appelkok
appelsien
banaanappel
beeten
binnenrode
cresson
eierplant
erpel
fraize, jebbees, jeirbees, jerbees
kriek
kruisbes, knoesel, knoezel, stekelbes
look
maïs
mandarinne
muizenoorkes
patatten
peche, pes, piës, priësel, pieatsj
pee, peeke, peekes
pijpajuin
pompelmoes
porei
rijs
salaad
savooikool
schorsenelen
selder, knolselder, bleekselder
sluimererwt
sojascheut
suikerboon
tomat
witbuik
witloof, grondwitloof
zurkel

okkernoten
vuistnoot

kruidnoot, kruinoot, muskaatnoot
kalichehout

Onderdelen:
appelkits

Bomen:
abrikozelaar, appelaar, appelpoeper, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar

Verwerkte producten:
ajuinpatatten, ajuinsaus, ajuinsoep, appelbol, appelsiensap, appelspijs, appeltrot, asperges à la Flamande, confituur, friet, frit, fruitpap, fruitsap, fruitsla, frut, gelei, groentepap, patates frites, patat frut, patattenpuree, peekesstoemp, pompelmoessap, suikerboon, seldersoep, stoemp

Varia:
belgetarisch, bussel, crudivorisme, groentjes, zesser, twaalver, vettep

Samenstellingen:
appelsienkist, appelsienpel, appelsienschel, erpelschelder, patattenjasser, patattenscheller

Vergelijkingen:
appelblauwzeegroen, peekesros, peeschijven, appelsienhuid, appelsienvel,

Uitdrukkingen:
appel, amai mijnen ~, appel, de goeien ~, appel, een ~ uit de kast vallen, appelen en peren, appelen met citroenen vergelijken, appelen met peren vergelijken, pee, een ~ steken, peekes, van ~ gebaren, peer, de ~ in twee snijden, peer, de ~ zijn, peer, iemand een ~ geven, peer, iemand een ~ stoven, peer, iemand een ~ verkopen, peer van Pollentier, patatten

Bijnamen:
ajuin, ajuinen, ajuinenstad, ajuinenvreter, appel, asperge, erpel, patat, pee, peesteker, serreplant, wortel

hondekot

(het ~ (o), ~en)

hoed

vergelijk kot, stoofbuis

Van Dale 2014 online: gewestelijk

groenten en fruit

(verzamellemma)

Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen of te pellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.

Vruchten/planten:
ajuin
appelkok
appelsien
banaanappel
beeten
binnenrode
cresson
eierplant
erpel
fraize, jebbees, jeirbees, jerbees
kriek
kruisbes, knoesel, knoezel, stekelbes
look
maïs
mandarinne
muizenoorkes
patatten
peche, pes, piës, priësel, pieatsj
pee, peeke, peekes
pijpajuin
pompelmoes
porei
rijs
salaad
savooikool
schorsenelen
selder, knolselder, bleekselder
sluimererwt
sojascheut
suikerboon
tomat
witbuik
witloof, grondwitloof
zurkel

okkernoten
vuistnoot

kruidnoot, muskaatnoot
kalichehout

Onderdelen:
appelkits

Bomen:
abrikozelaar, appelaar, appelpoeper, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar

Verwerkte producten:
ajuinpatatten, ajuinsaus, ajuinsoep, appelbol, appelsiensap, appelspijs, appeltrot, asperges à la Flamande, confituur, friet, frit, fruitpap, fruitsap, fruitsla, frut, gelei, groentepap, patates frites, patat frut, patattenpuree, peekesstoemp, pompelmoessap, suikerboon, seldersoep, stoemp

Varia:
belgetarisch, bussel, crudivorisme, groentjes, zesser, twaalver, vettep

Samenstellingen:
appelsienkist, appelsienpel, appelsienschel, erpelschelder, patattenjasser, patattenscheller

Vergelijkingen:
appelblauwzeegroen, peekesros, peeschijven, appelsienhuid, appelsienvel,

Uitdrukkingen:
appel, amai mijnen ~, appel, de goeien ~, appel, een ~ uit de kast vallen, appelen en peren, appelen met citroenen vergelijken, appelen met peren vergelijken, pee, een ~ steken, peekes, van ~ gebaren, peer, de ~ in twee snijden, peer, de ~ zijn, peer, iemand een ~ geven, peer, iemand een ~ stoven, peer, iemand een ~ verkopen, peer van Pollentier, patatten

Bijnamen:
ajuin, ajuinen, ajuinenstad, ajuinenvreter, appel, asperge, erpel, patat, pee, peesteker, serreplant, wortel

pesjoenkelen

(ww. alleen inf.)

met Allerzielen de kerk binnen- en pas buitenlopen na het lezen van nen onzevader en vijf weesgegroetjes om ne vollen aflaat te verdienen

herkomst: afgeleid van het Italiaanse woord “Portiuncula”, wat “perceeltje” betekent. De naam verwijst naar het kerkje dat de H. Franciscus in Assisië liet bouwen (en waar hij ook ligt begraven), en dat nu, ingekapseld in een enorme koepelkerk, een bedevaartsoord is geworden. Destijds verleende Rome een volle aflaat voor eenieder die dit kerkje bezocht (om te bidden). Later werd dit gebruik veralgemeend zodat je op bepaalde dagen in het jaar (Maria Hemelvaart, Allerzielen) ook in je eigen kerk met een kerkbezoek volle aflaten kon “sparen” voor de zieltjes in het Vagevuur. Veel mensen gingen dan even bidden in de kerk, liepen een blokje om, of gewoon even rond de kerk en dan weer naar binnen voor een volgende aflaat.

afgeleide betekenis: voortdurend binnen en buiten lopen

peukenman

(de ~ (m.), ~nen)

Een persoon verkleed als reusachtige sigarettenpeuk die op verschillende plaatsen aan de kust strandasbakjes uitdeelt op de dijk en op het strand en de mensen wijst op de schadelijke effecten voor het milieu.

Afbeelding zie hier