Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #201

    pakken, op de adem ~
    (uitdr.)

    1) aangrijpen, irriteren (van adem, keel, longen, …)

    vnw:
    -de rook pakt me in mijn keel, de rook pakt me op mijn adem: de rook hindert me, de rook slaat op mijn keel

    2) kortademig worden, op de adem trappen

    1) “Ik heb astma”, zei hij, “en de rook pakt op mijn adem”. (gva.be)

    Eén Eandis-werknemer werd wel ter controle naar het ziekenhuis gebracht. Hij werd ‘op de adem gepakt’ door het gas (kw.be)

    2) ’Het was trouwens lastig inkomen, want op dat moment zette Cercle druk naar voor en mocht ik direct enkele sprintjes trekken. Ik was meteen op mijn adem gepakt. (nieuwsblad.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (05 Sep 2024 07:11)

    👍
    4

    #202

    pakken
    (ww. pakte; gepakt)

    lukken

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    vnw: dat pakt niet: dat gaat niet, dat lukt niet

    Hij probeerde mij te overtuigen, maar ’t pakte niet.

    Dat zal niet pakken, zei ons moeder. Ge gaat eerst mee den afwas doen.

    Onze Jeroen ging het vragen aan den directeur. Ik hoop dat het pakt, maar zijn uitleg is toch niet echt waterdicht.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Sep 2024 07:54)

    👍
    5

    #203

    pakken, geen verf ~

    zie verf, dat pakt geen ~

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Sep 2024 07:42)

    👍
    5

    #204

    landingsnota
    (zn. v.; ~' s)

    politiek neologisme: nota van een formateur met de bedoeling de onderhandelaars spoedig tot een definitief akkoord te laten komen

    vg. supernota

    Bij de Vlaamse formatie is er sprake van een landingsnota: “Noem het de supernota van de Vlaamse regering. De nota waar alles bij elkaar wordt gebracht. Daar heerst hetzelfde procedé: een heel trage aanloop waar men alles bediscussieerd, en dan nu alles in één tekst wordt samengebracht," aldus Ivan De Vadder. (radio1.be)

    Cd&v en Vooruit verwijzen de ‘landingsnota’ van formateur Matthias Diependaele (N-VA) resoluut naar de prullenmand. (demorgen.be)

    CD&V niet overtuigd van ‘landingsnota’ Vlaamse formatie: “Grondige bijsturingen nodig”. (vrt.be)

    Er zit “meer evenwicht” in de landingsnota van Vlaams formateur Matthias Diependaele (N-VA) dan in de supernota die Bart De Wever (N-VA) (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Sep 2024 20:05)

    👍
    3

    #205

    gouwbond
    (zn. m.; ~en)

    vnw: bond van de verschillende afdelingen van een organisatie of jeugdbeweging in een provincie

    vgl. gouwdag

    Op deze foto ziet u de ernstige heren van de Antwerpse gouwbond, hoogstwaarschijnlijk de raad van bestuur. (bruzz.be)

    Afgelopen week trof het lot de Bond der Limburgers, de laatst bestaande gouwbond van Brussel die uitgeweken provincialen groepeert. (demorgen.be)

    De tentoonstelling vangt aan kort na de Tweede Wereldoorlog, na de grote bloeiperiode van de gouwbonden. Ze illustreert een Bruisend Brussel van culturele initiatieven, geëngageerde burgers en de maatschappelijke antwoorden die mensen proberen te formuleren op de uitdagingen die het leven in een grootstedelijke omgeving hen aanreikt. (cultuurmakers.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Sep 2024 12:14)

    👍
    3

    #206

    gouwdag
    (zn. m.; ~en)

    speldag voor de jeugd uit een bepaalde gebied

    vnw: vergadering van een gouwbond

    Onze Gouwdag wordt 2-jaarlijks georganiseerd en is normaal enkel voor de kleinste leden (m.nieuwsblad.be).

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Sep 2024 12:10)

    👍
    3

    #207

    turnzak
    (zn. m.; ~ken)

    tas waarin turngerief mee naar school genomen wordt

    SN-NL: gymtas

    De turnzak blijft op school. Voor elke langere vakantie wordt het turngerief meegenomen naar huis voor een wasbeurt. (bsdekrekel.be)

    Een zevenjarige jongen was met het riempje van zijn turnzak aan de deur van de bus blijven haken (vrt.be)

    Zomervakantie! Dat betekent ook: geen ochtendrush, waarbij je nog snel een verdwaalde turnzak ergens vandaan plukt. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Sep 2024 19:35)

    👍
    5

    #208

    turngerief
    (onzijdig)

    SN-NL: gymspullen

    vgl. gerief

    Bovendien zijn er nog een pak kosten die erbij komen, van turngerief tot busabonnement, tot zelfs ’stoelgeld’voor de refter. (Wikipedia)

    “Mijn dochters hebben allebei nog schoolspullen nodig, zoals veiligheidsschoenen, een laptop, schorten, turngerief en een uniform." (vrt.be)

    Bovendien zijn er nog een pak kosten die erbij komen, van turngerief tot busabonnement, tot zelfs ‘stoelgeld’ voor de refter. (demorgen.be)

    De turnzak blijft op school. Voor elke langere vakantie wordt het turngerief meegenomen naar huis voor een wasbeurt. (bsdekrekel.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Sep 2024 19:31)

    👍
    3

    #209

    toeluukn
    (werkwoord)

    We herkennen nog het Middelnederlandse werkwoord luyken in het Nederlands `jets oogluikend toestaan ; de ogen sluiten our jets toe to staan . Het Frans-Vlaams zegt nog dagelijks : de ogen toeluuken voor `de ogen sluiten’ of ook luukoogen voor `een oog pinken .

    Ken mien oogn nie toeeluukn da tis ken mien oogn nie toeedoan

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Sep 2024 08:54)

    👍
    3

    #210

    pakken
    (ww. pakte, gepakt)

    emotioneel aangrijpen

    vnw: het heeft me gepakt: het heeft me aangegrepen, ontroerd

    Mathieu Terryn stort hart uit in ‘The Voice van Vlaanderen’ bij Liene die kanker overwon: “Het heeft me gepakt, alles”. (hln.be)

    Tom Pietermaat: “Het pakte me dat de Beerschotfans mijn naam scandeerden”, (gva.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Sep 2024 07:13)

    👍
    3

    #211

    pakken, iemand op zijn woord ~

    zie woord, iemand op zijn ~ pakken

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Sep 2024 07:07)

    👍
    3

    #212

    pakken, een kou ~

    zie kou, ne ~ pakken

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Sep 2024 07:01)

    👍
    4

    #213

    pakken, een schrik ~

    zie schrik, een ~ pakken

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Sep 2024 06:58)

    👍
    4

    #214

    kletsen uitdelen
    (idioom)

    (overdrachtelijk) waarschuwen door zijn kracht of zijn macht te tonen, zich laten gelden
    NL: een gevoelige tik uitdelen

    vgl. kletsen krijgen

    Over het niveau van België kan ik weinig over zeggen, maar sommige vrouwenploegen kunnen gerust kletsen uitdelen aan bepaalde mannenploegen… (genkladies.be)

    De strafrechtbank gaat zorgen dat het niet opvolgen ook een strafrechtelijk staartje krijgt – straftrechter kan ‘kletsen’ uitdelen… en duidelijk maken dat er nog andere consequenties zijn bij niet betalen. (juridischforum.be)

    De Vadder verwijst ook naar uitspraken van toenmalig Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere vlak na de verkiezingen. “Ze heeft toen toch een paar kletsen uitgedeeld door te zeggen dat hij onbetrouwbaar is en beter Waals minister-president zou worden. Er is wat olie op het vuur gegooid en nu is het potje overgekookt.” (VRTNWS)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Sep 2024 17:50)

    👍
    5

    #215

    vuur vatten
    (ww. vatte vuur, vuur gevat)

    gaan branden
    NL: vlam vatten

    In een serviceflat van woonzorgcentrum Releghem in Zemst heeft een airfryer, die was blijven aanstaan, vuur gevat. (VRTNWS)

    Op de Welzijnscampus Portavida in Genk was er een korte evacuatie nadat een elektrische bromfiets vuur vatte in de parking. De schade bleef beperkt maar de bromfiets brandde helemaal af. (tvl.be)

    In de Bogaerdenstraat in Leuven was er vanmiddag een kleine brand in een appartementsgebouw. Een matras vatte vuur op het moment dat de bewoonster in het appartement aanwezig was. Hoe dat precies is kunnen gebeuren, is voorlopig nog onduidelijk. Alles bij elkaar had de brandweer maar een klein uurtje bluswerk. (archive.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (01 Sep 2024 08:05)

    👍
    3

    #216

    interfoon
    (z.n. de ~ ( v.) ~s)

    binnenshuis communicatiemiddel
    NL: intercom

    Bij aankomst ter plaatse meldt de chauffeur of de klant zich aan via de interfoon en zet zich in de wachtruimte voor de vrachtwagens. (deom.be)

    “Telkens we gingen kijken, stond hij gewoon recht (…) De hele ochtend heeft die gedetineerde uren onze extra aandacht opgeëist door zijn bellen via de interfoon en het slaan op zijn celdeur en luid schreeuwen”, zegt de teamleider aan de politie. (VRTNWS)

    Voorzieningen en comfort:
    Dubbele beglazing
    Interfoon en videofoon
    Individuele gasverwarming (Espace Immo)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (31 Aug 2024 09:55)

    👍
    3

    #217

    telefoonpanne
    (z.n. de ~ (v.) ~s)

    het niet meer werken van een telefoonverbinding
    NL: telefoonstoring

    Grote telefoonpanne bij proximus. Noodnummers mogelijk niet bereikbaar. Bij levensbedreigende situaties sms 8112. (Winfera)

    Wegens een telefoonpanne in de regio is ons ziekenhuis telefonisch niet bereikbaar. Voor medische noodgevallen kun je bellen naar het noodnummer 112. We houden je op de hoogte. (AZ St. Lucas Brugge)

    In de Luikse gemeente Othée, op een zucht van Tongeren, is zaterdag een 88-jarige vrouw overleden. Ze bloedde dood. Door een telefoonpanne kon ze haar kinderen en de hulpdiensten niet verwittigen. (GVA)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (31 Aug 2024 09:32)

    👍
    3

    #218

    driftbijeenkomst
    (z.n. de ~ (v.) ~en)

    ook wel driftmeeting genoemd, bijeenkomst waar met wagens stunts worden gedaan, o.a. wordt er met slippende banden dwars door bochten gemanoeuvreerd (zie ‘driften’ op Wikipedia), de bijeenkomsten zijn meestal illegaal en spelen een kat en muisspel met de politie om een geschikte locatie te vinden

    Politie stopt massale driftbijeenkomst van beruchte Balkan Krew in Geel, menigte beschadigt politiewagen. (VRTNWS)

    Zaterdagavond verzamelden een driehonderdtal bestuurders voor een illegale driftbijeenkomst aan de parking van de Carrefour in Kuringen. (Nieuwsblad)

    In de nacht van zaterdag 1 op zondag 2 juni kwamen honderden deelnemers samen in Turnhout voor een illegale driftbijeenkomst (gecontroleerd slippen met een getunede wagen, red.). De organisatoren pleitten toen al voor een eigen plaats waar ze legaal hun hobby kunnen beoefenen. Zolang die er niet is, zullen ze doorgaan met het organiseren van illegale bijeenkomsten. “Helaas zijn we deze keer de muis die gevangen is”. (GVA)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (30 Aug 2024 16:06)

    👍
    3

    #219

    pakken
    (ww. pakte; gepakt)

    stelen

    vnw: geld/dingen pakken: stelen

    Ze hadden de autoruit kapotgeslagen, ons geld gepakt, paspoorten, bankkaarten. Mij deed dat niets, c’est la vie. (standaard.be)

    Ze hebben geprobeerd om mijn gsm af te nemen, hebben mijn geld gepakt, en zijn gaan lopen. (hbvl.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Aug 2024 05:39)

    👍
    3

    #220

    pak en zak
    (uitdr.)

    alles hetgeen men nodig heeft in koffer, rugzak, auto, …

    met pak en zak: met hebben en houden

    vnw: zijn pak maken, pak en zak maken: inpakken

    Typisch Vlaams: met pak en zak vertrekken: met je hele hebben en houden vertrekken (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    Algemeen Nederlands Woordenboek: met pak en zak ((vooral) in België): met al iemands spullen; met iemands hele hebben en houden

    zie ook gepakt en gezakt

    55.000 kampeerders met pak en zak richting tentje. (hln.be)

    Langs de Kempense Steenweg, de grote steenweg langs het festivalterrein, zaten vanmiddag veel festivalgangers met pak en zak langs de weg. (vrt.be)

    Ze voldeed aan de basiscriteria: hield van kinderen, was 18, kon super koken en had een rijbewijs. Een dag later trok ze met pak en zak in huis. (demorgen.be)

    Echte superhelden hebben natuurlijk ook propere kleren nodig en slapen niet op de grond, daarom heeft de superheldenclub een pak en zak gemaakt:
    matras of veldbed, kussen
    slaapzak, pyjama en pantoffels
    siskaart
    toiletzak
    warme kleren + stevige schoenen
    regenjas, muts en handschoenen
    zaklamp & leesboek
    Superheld(in) verkleedkleren
    Niet: snoepgoed, frisdrank, dure kleren
    (scoutskokaz.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (29 Aug 2024 05:46)

    👍
    3

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.