Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wijzigingen door Marcus

    vergetelheid
    (de ~, (v.), vergetelheden)

    onachtzaamheid

    VD 2018 BE fout door­dat je iets bent ver­ge­ten te doen
    betekenis in het AN is abstract: het “vergeten” of “vergeten zijn”

    Over deze vergetelheid ga je u nog beklagen. (Van Dievel Consulting)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 21 Dec 2018 14:23
    2 reactie(s)

    nem
    (mannelijk onbepaald lidwoord)

    > nen
    de eind-n van nen wordt -m door asslmilatie met een -b aan het begin van het volgend woord

    /Die met zijnem blauwen trui aan is de Jef./

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 21 Dec 2018 14:19
    1 reactie(s)

    nen
    (mannelijk onbepaald lidwoord)

    Afkomstig van de accusatief in het oude naamvallenstelsel, dat er zo uitzag voor het mannelijk onbepaald lidwoord:

    1. nominatief: een / ‘n
    2. genitief: eens / ‘ns
    3. datief: enen / ‘nen
    4. accusatief: enen / ‘nen

    Voorbeelden in het oude naamvallenstelsel:
    - nen sterken koning
    - nen groten boom
    - nen roden vis

    Voordat het AN als standaardtaal werd geïmporteerd, pleitten sommige Vlaamse grammatici ervoor “nen” en “den” als mannelijke lidwoorden in te voeren in de orthografie ook in de nominatief – Zoals hierboven voorbeelden voor gegeven werden. De neiging om accusatieven te gebruiken in stede van nominatieven heet “accusativisme”.

    Mettertijd werd er steeds meer geassimileerd en op den duur ontwikkelde zich het tegenwoordige, bij de eerste aanblik vrij chaotisch voorkomende, stelsel:

    nen – voor alle klinkers, en een paar medeklinkers: d, t en h
    nem – voor ‘b’, wordt door de meesten geschreven als ”nen” (behalve in Limburg waar geen n wordt uitgesproken voor de b)
    ne – in alle andere gevallen, dwz voor: c f g j k l m n p q r s v w x y z sj zj …

    Dezelfde flexie wordt gebruikt voor bijvoegelijke naamwoorden, voor den, voor bezittelijke voornaamwoorden, etc. Ook in die gevallen zijn de vormen af te leiden van oude accusatieven.

    Sommigen gebruiken ( onder invloed van het AN) “een” ook bij mannelijke woorden.

    zie ook: tussen-n in combinatie met man. znw.

    Ik heb ne motocyclette gekocht van ne Chinees.
    Ik heb nen oranje motocyclette gekocht van nen oranje Chinees.
    Ik heb nen boom gekocht van ne Japanees.
    Van dezelfde Japanner ook nen automobiel.
    Ik heb nen otto gekocht van nen Hollander.
    Dit is nem blauwen boom. Uitzondering: in Limburg hoor je in het lidwoord of attributief gebruikt adjectief geen -m voor een b; daar is het: ne boom, ne braune boom.

    Voor de volledigheid
    De archaïsche flexie van “een” voor vrouwelijke naamwoorden:
    1. nominatief: ene / ’ne > een / ’n
    2. genitief: ener / ’ner
    3. datief: ener / ’ner
    4. accusatief: ene / ’ne > een / ’n

    Dankzij het feit dat het vrouwelijk lidwoord gereduceerd is tot “een”, onstaan geen problemen doordat men tegenwoordig “ne” zegt bij mannelijke woorden.

    En – hetgeen hier bijna niets terzake doet – het onzijdige:
    1. nominatief: een / ’n
    2. genitief: eens / ’ns
    3. datief: enen / ’nen
    4. accusatief: een / ’n

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 21 Dec 2018 14:16
    25 reactie(s)

    eruit vriezen
    (vaste woordgroep)

    (bouwbedrijf) het werk stilleggen wegens de weersomstandigheden in de winter

    Als dat zo koud blijft vriezen we er toekomende week waarschijnlijk uit.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 21 Dec 2018 14:13
    0 reactie(s)

    flauwe scheet
    (vaste woordgroep)

    overgevoelig en bang iemand

    “Heeft die flauwe scheet eigenlijk nooit gehoord van staand onderwijzen, of zo?” (http://www.studentizine.be)

    “Hier met Sietze helaas een flauwe scheet in huis. Is toch heel vaak de aard van het kindje ook hoor. Hij is van zoveel dingen bang, terwijl ik ook eerder een mama ben die wil dat haar kind op verkenning gaat en overal opklimt enzo, niet bang is.”(https://www.baby.be/)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 21 Dec 2018 12:23
    0 reactie(s)

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.