Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
helemaal, volledig, geheel, totaal
(gans wordt weinig gebruikt in Antwerpen stad)
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 geen standaardtaal (ondanks de bloemlezing onder)
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3; In Algemeen Nederlands wordt ‘gans’ in de betekenis ‘geheel’ voornamelijk nog gebruikt in uitdrukkingen als ‘van ganser harte’ en ‘de godganse dag’.
zie ook: helegans, godgansige
“Nee, gans is geen standaardtaal in de betekenis ‘heel, geheel, volledig’.” (taaladvies.net)
“Gans is geen standaardtaal in de betekenis ‘compleet, (ge)heel, helemaal, totaal, volledig’. Gans wordt in die betekenis vooral in de spreektaal in België nog gebruikt.” (taaltelefoon.be)
Als ge gans uw bord leeg eet, krijgt ge straks nog ne lekstok.
Ik heb van gans de nacht geen oog dicht gedaan.
Maasland: Ich hub de ganse nach gein oug toe gedoan.
Ik weet van gans die affaire niets.
Hij zit gans de tijd achter zijn pc.
Het is gans anders gegaan dan we hadden gepland: in plaats van op tijd onze volgende trein terug te hebben, raakten we gans bezopen en belandden we gans alleen in het station, lang nadat de laatste trein was vertrokken.
‘De tael is gansch het Volk’ (P. van Duyse)
Bloemlezing De Standaard:
Wilfried en Guido Van Baelen van de befaamde Galaxy-studio’s in Mol inviteerden deze week de vakpers uit gans de wereld om kennis te …(standaard.be)
Daar lieten de 12.000 in Olympia gans de tweede helft geen twijfel over bestaan. (standaard.be)
Leden van de federale politie en Europese interventie diensten houden gans de week een grote oefening in de haven van de badstad. (standaard.be)
Daaruit ontstaat een brede waaier aan kwaliteitsinitiatieven en verbeteracties doorheen gans het ziekenhuis.(standaard.be)
enz.
Dit kinderspelletje noemt men in het Nederlands tikkertje. Iemand werd aangeduid door af te tellen en moest dan trachten een medespeler met de hand aan te raken. Die moest dan op zijn beurt achter de anderen aan gaan.
Een variant was “letsen vasthouden”.Dan moest de aangeraakte speler zijn hand op de plaats houden waar de vorige hem geraakt had, wat voor een soort handicap zorgde.
In mijn moeder haar jeugdjaren (jaren twintig van vorige eeuw) noemde men “letsen vasthouden” “vaste ijzeren poes.”
zie ook tekken
- Wie doet er mee letsen?
- Ikke, maar is ’t losse letsen of letsen vasthouden?
> andere betekenis van letsen
Diensten of producten ruilen tegen afgesproken wederdiensten.
Personen die het letsen in praktijk brengen.
De Swie is handig in douches en toiletten repareren en Gunther kan hem leren fotograferen. Ze hebben afgesproken om te letsen.
> andere betekenis van letsen
het letssysteem in de praktijk toepassen
In heel Vlaanderen kan men letsen. De letsgroepen in heel wat gemeenten rijzen als paddestoelen uit de grond.
> andere betekenis van letsen
verbaasd zijn of ~ staan
RBBN + Van Dale: Belgisch-Nederlands, algemeen
zie ook Lam Gods, (als) van het ~ geslagen zijn
SN-NL: als van Gods hand geslagen zitten, staan
“Iedereen is van de hand Gods geslagen. We wisten dat het wereldrecord in gevaar was, maar dat sneuvelt altijd met 1 of 2 honderdste seconde. Nu met 1 tiende seconde, echt onwaarschijnlijk.” (sporza.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
