Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wijzigingen door de Bon

    stuik
    (de ~, (m.), ~en)

    - duikvlucht
    - duik

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Van neerschietende vogels
    < In ’t Land van Waas.

    De stuik van sommige vogels is recht, dan vallen zij bijna gelijk een steen, Joos 1900-1904. (WNT)

    Regio Waasland
    Bewerking door de Bon op 22 Apr 2021 14:45
    0 reactie(s)

    was, in de ~
    (uitdr.)

    in de groei

    het werkwoord ‘wassen’ (en het daaruit afgeleid zelfstandig naamwoord ‘was’) is afkomstig van twee verschillende werkwoorden:

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    Het groeien (als organisch proces); het toenemen in grootte (t.w. in lengte en omvang); groei.

    Van Dale: Vaak in de verbinding in den was (zijn e.d.). Is verouderd maar gewestelijk nog aangetroffen toep.

    vergelijk: was, zijn ~ verliezen; was, zijn ~ breken

    De 3 tienerzonen van mijn schoonzuster zijn volop in hunne was.

    Het paprikazaadje is uiteindelijk toch in de was geraakt.

    Stilaan komt dat plantje in de was.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 22 Apr 2021 14:43
    1 reactie(s)

    patatten, meer kunnen dan ~ eten
    (uitdr.)

    een knappe bol hebben, slim zijn

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Meer kunnen als patatten eten, zeer slim zijn, Rutten (1890).

    De Leo, hij ziet er misschien niet zo ui, maar hij kan wel wat meer dan patatten eten alleen.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 22 Apr 2021 14:40
    0 reactie(s)

    achternakomen
    (ww., kwam achterna, achternagekomen)

    te laat komen

    vgl achternakomertje

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: in Zuid-Nederland

    Wij waren al vertrokken en hij is pas uren achternagekomen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 22 Apr 2021 14:40
    0 reactie(s)

    Engelse leenwoorden met korte a
    (uitspraak)

    De Noord-Nederlandse uitspraak van Engelse leenwoorden met een korte a, is een van de meest hardnekkige vormen van taalonderdanigheid van Vlaamse zogenaamde standaardtaalsprekers. Voor de overgrote meerderheid van de Vlamingen klinkt dit heel taalvreemd en toch houden bv. veel Vlaamse nieuwslezers zich koppig aan deze uitspraak.

    Een van de argumenten is dat deze uitspraak standaardtaal is. Nochtans geeft Van Dale aan de Vlamingen zonder problemen permissie om de standaard Belgisch-Nederlandse uitspraak te hanteren:
    ca·ra·van: k?r?v?n/, in België ook: /k?r?v?n/ (opm: zeker ook /k?r?v?n/ in VL)
    flat: /fl?t/, in België ook: /fl?t/
    enz.

    Een ander argument is dat door de N-NL uitspraak de Engelse origine van het woord meer gerespecteerd wordt. Dat valt te betwijfelen, Engels:
    flat: /fl?t/
    caravan: /k?r??-v?n/
    tram: /tr?m/

    Het grappige is dat sommige journalisten het zelf niet kunnen aanhouden:
    Overlaatst hoorde ik er een over ‘de /k?r?v?n/ op de /k?mp??/’ waarbij hij de N-NL en de VL uitspraak mixte.
    En daarstraks hoorde ik op het nieuws over de ‘teksshift’, terwijl taks ontleend is aan het Fr. taxe en volgens VD gewoon als ‘taks’ uitgesproken moet worden.

    Zo’n toestanden leiden tot taalschizofrenie.

    Hieronder een oplijsting van de klassiekers. Diegene die er de langste zin mee kan vormen wint een prijs :)

    Ook talloze andere woorden die zowel in Nederland als in België (al dan niet in dezelfde betekenis) worden gebruikt, worden anders uitgesproken, zie daarvoor het lemma Vlaamse uitspraak.

    (alfabetisch)
    app (NL: ep) < applicatie
    backhand (NL: beckhend)
    bad bank (NL: bed benk) En een gewone bank dan?
    badge (NL: betsj)
    badminton (NL: betminten)
    big bang (NL: big beng)
    black (NL: blek)
    camping (NL: cemping)
    camper (NL: cemper; VL: mobilhome)
    caravan (NL: kerreven)
    cash (NL: cesh)
    clan (NL: clen)
    comeback (NL: comebeck)
    crack (NL: creck) (Hoe spreekt een vrt journalist over het vrt-programma de Canvascrack?)
    crash (NL: kresh)
    dancing (NL: dencing)
    Danny (NL: Denny)
    dashboard (NL: deshbord)
    fan (NL: fen)
    flat (NL: flet)
    flatscreen (NL: fletscreen)
    gangster (NL: gengster)
    glamour (NL: glemmer)
    grand slam (NL: grend slem)
    hacken (NL: hecken)
    impact (NL: impekt)
    jackpot (NL: jeckpot)
    Jack Nicholson (?)
    jack russell (NL: jeck russell)
    jam (NL: jem)
    jazz (NL: jezz)
    jerrycan (NL: dzjerriekèn)
    handicap (NL: hendiekep)
    Mac Donalds (NL: Mec Donalds)
    magazine (NL: meggezien)
    match (NL: metch)
    muziekband (NL: muziekbend)
    planning (NL: plenning) (maar wel plan!)
    plannen (NL: plennen)
    plastic (NL: plestic) — eigenlijk plastiek
    sandwich (NL: sendwitsj, doffe i) – Vlaamse uitspraak: santwisj, scherpe i
    scanner (NL: skenner)
    scrabble (NL: skrebbel)
    stand (NL: stend) – zie ook standen
    tank (NL: tenk) alle betekenissen
    tanken (NL: tenken)
    tennisracket (NL: tennisrecket)
    tram (NL: trem)
    wax (hier geeft VD voor iedereen de VL uitspraak van het Eng. woord: /w?ks/ ?!)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 22 Apr 2021 14:38
    38 reactie(s)

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.