Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wijzigingen door de Bon

    klunten
    (de ~ (m.), klunte?)

    klungelaar, lomp en onhandig persoon, ook: onbenullig persoon, boerenkinkel

    WNT: klunten, znw. m., mv. -s.
    Daarnaast enkele malen klunt. Waarschijnlijk verwant met Klont. Lomp, onbehouwen, harkerig, onbeschaafd of onbenullig manspersoon; boerenkinkel. In Zeel. en W.-Vlaand.; voorheen schijnt het woord ook in Z.-Holl. (en Utrecht?) gebruikt te zijn.

    • Gij klunten! Kunt ge dat niet deftig ineensteken?
    • “Laet onbelompe boeren, Laet klunten, hart-gehuyt, de bloedig oorlog voeren, Of volgen haren ploegh,” – Jacob Cats, 1620
    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 16 Jun 2011 14:24
    0 reactie(s)

    plat
    (bn.)

    slap, flauw, leeg

    Ik kan mijn auto niet starten omdat de accu plat is.

    Stop! Ik heb ne platte(n) band … (zie commentaar)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Jun 2011 14:54
    15 reactie(s)

    nen
    (mannelijk onbepaald lidwoord)

    mannelijk onbepaald lidwoord

    Afkomstig van de accusatief in het oude naamvallenstelsel, dat er zo uitzag voor het mannelijk onbepaald lidwoord:

    1. nominatief een / ‘n
    2. genitief eens / ‘ns
    3. datief enen / ‘nen
    4. accusatief enen / ‘nen

    Voorbeelden, dus:
    ‘nen sterken koning
    ‘nen groten boom
    ‘nen roden vis

    Voordat het AN als standaardtaal werd geïmporteerd, pleitten sommige Vlaamse grammatici ervoor “nen” en “den” als mannelijke lidwoorden in te voeren in de ortografie ook in de nominatief – Zoals hierboven voorbeelden voor gegeven werden. De neiging om accusatieven te gebruiken in stede van nominatieven noemt “accusativisme”.

    Mettertijd werd er steeds meer geassimileerd en op den duur ontwikkelde zich het tegenwoordige, bij de eerste aanblik vrij chaotisch voorkomende, stelsel:

    nen – voor alle klinkers, en een paar medeklinkers: d, t en h
    nem – voor b, wordt door de meesten geschreven als ”nen” (behalve in Limburg waar geen n wordt uitgesproken voor de b)
    ne – in alle andere gevallen, dwz voor: c f g j k l m n p q r s v w x y z sj zj …

    Let wel! Wellicht assimileert gij anders. Verbetert dan alstublieft dit artikel, en geeft duidelijk aan waarvandaan ge komt, opdat geïnresseerden het mogen weten.

    Dezelfde flexie wordt gebruikt voor bijvoegelijke naamwoorden, voor den, voor bezittelijke voornaamwoorden, etc. Ook in die gevallen zijn de vormen af te leiden van oude accusatieven.

    Sommigen gebruiken (vaak onder invloed van het AN?) “een” ook bij mannelijke woorden.

    Ik heb ne motocyclette gekocht van ne Chinees.
    Ik heb nen oranje motorcyclette gekocht van nen oranje Chinees.
    Ik heb nen boom gekocht van ne Japanees.
    Van dezelfde Japanner ook nen automobiel.
    Ik heb nen otto gekocht van nen Hollander.
    Dit is nen blauwen boom. Uitzondering: in Limburg hoor je in het lidwoord of attributief gebruikt adjectief geen -n voor een b; daar is het: ne boom, ne braune boom.









    Voor de volledigheid
    De archaïsche flexie van “een” voor vrouwelijke naamwoorden:
    1. nominatief ene / ‘ne → een / ’n
    2. genitief ener / ’ner
    3. datief ener / ’ner
    4. accusatief ene / ’ne → een / ’n

    Dankzij het feit dat het vrouwelijk lidwoord gereduceerd is tot “een”, onstaan geen problemen doordat men tegenwoordig “ne” zegt bij mannelijke woorden.

    En – hetgeen hier bijna niets terzake doet – het onzijdige:
    1. nominatief een / ’n
    2. genitief eens / ’ns
    3. datief enen / ’nen
    4. accusatief een / ’n

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Jun 2011 14:53
    25 reactie(s)

    kontrore
    (bn.)

    verkeerde (hier: de onschuldige)

    < (Fr.) contraire = tegengestelde

    De gendarmen hadden de kontrore te pakken.

    Regio Hageland
    Bewerking door de Bon op 14 Jun 2011 22:02
    2 reactie(s)

    kerkeweugel
    (de ~ (m.), ~s)

    voet of fietsweggetje door de velden normaal altijd richting dorpskerk , deze zijn normaal de kortste weg naar de kerk

    ik was rapper met de fiets langs die kerkeweugel dan mijn buur met de wagen langs de gewone weg

    Regio Scheldeland
    Bewerking door de Bon op 14 Jun 2011 21:53
    2 reactie(s)

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.