Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
Nicodemus is blijkbaar ook in NL bekend als de knecht van Sinterklaas:
Zo heette Zwarte Piet niet altijd Piet. Sints trouwe knecht stond eerder bekend als Hans Moef, Jan de Knecht, Assiepan of Nicodemus. Pas eind negentiende eeuw, na het succes van een prentenboekje over Sinterklaas van schrijver Jan Schenkman, kennen wij hem als Zwarte Piet. (kijkmagazine.nl)
Er was nog geen sprake van een Zwarte Piet, wel van zijn knecht Nicodemus. Die Nicodemus had overigens ook nog een baard, zoals lange tijd het geval was. (sintenpietengilde.nl)
Anderzijds is er deze bron:
Nicodemus: Deze naam wordt vooral in → Vlaanderen gebruikt in plaats van Zwarte Piet. (https://www.ensie.nl/sinterklaaslexicon/nicodemus)
Een woord zoeken met Google -vb. lokvogelpraktijk.
Op Belgische sites:
"lokvogelpraktijk"site:.be
Op Nederlandse sites:
"lokvogelpraktijk"site:.nl
Let wel: de aanhalingstekens moeten rond het zoekwoord staan -de andere tekens moeten er ook staan, juist zoals hierboven. Alles zonder spaties.
Deze tip werd me jaren geleden aangereikt door Georges, waarvoor ik hem nog steeds dankbaar ben. :)
Hoe ik ook zocht naar enkelvoud, ik vond er geen een. Maar met uw zinnen gaat het wel lukken. Dank voor de opmerkzaamheid.
Waarom het meervoud als lemma? In het enkelvoud wordt het toch ook gebruikt:
Lokvogelpraktijk met Nespresso (test-aankoop.be)
In de pers werd er immers geen melding gemaakt dat de keten reclame gemaakt zou hebben voor producten die ze niet of te weinig op voorraad had. En daar draait het bij een ‘lokvogelpraktijk’ nu net om (artikel 37 WMPC). (ondernemingsdatabank.indicator.be)
enz.
Het is bijzonder dat u die eerste verklarende voorbeeldzin heeft gevonden. Die zocht ik. Zelf heb ik nog een zin gescoord in de krochten van het internet.
Net genoeg voor een lemma. Want al is het woord niet meer geweest dan een oprisping van het VB, het is de moeite waard om het opzoekbaar te maken.
Dank u.
Blijkbaar werden de kaderwetten in de Senaat destijds “katerwetten” genoemd door Verreycken van het toenmalig Vlaams Blok:
“De « katerwetten » van de Eerste minister ik noem ze zo omdat zij een kater zullen nalaten bij de volgende generaties …”
https://www.senate.be/www/?MIval=consulteren/publicatie2&BLOKNR=3&COLL=H&LEG=1&NR=61&SUF=&VOLGNR=&LANG=nl
Maar ik heb niet de indruk dat het woord algemeen ingang gevonden heeft. Behalve in ’t Pallieterke zijn er geen sporen van terug te vinden: “Zean-Luc heeft zijn goesting ge kregen met zijn … man KATERwetten zullen worden?”
Weet iemand nog te vertellen of “katerwetten” een woord uit de vorige eeuw met heel weinig treffers een verband hadden met het begrip kaderwet?
Het vnw kent ook nog:
mieren (mierde, gemierd)
•krioelen, wemelen
•jeuken
•turen, loeren, staren
Die 1ste en 2de betekenis ken ik niet echt en ik vind er ook niet direct voorbeelden van. Iemand?
Bloedkaros, de weerwolf, Bende van Baekeland en ook de Bokkenrijders, zijn onderwerpen die enige verdieping en vermelding int VW verdienen.
Het vnw kent ook nog:
(een) mier(en) in zijn broek hebben: op hete kolen zitten, zenuwachtig of ongeduldig zijn
Maar dat komt blijkbaar evengoed in .NL voor. Zelf ken en gebruik ik het niet, maar dat is op zich geen argument.
Ha, met een enkele r:
“De bloedkoets of bloedkaros is de naam van een spookachtig rijtuig dat voorkomt in volksverhalen en als kinderschrik in de Vlaamse folklore.
Sagen van de bloedkoets zijn gesitueerd in en rond Antwerpen, Vlaams Brabant en Aalst. Naargelang de plaats en de tijd verschillen deze verhalen lichtjes. Maar meestal gaat het over een afgesloten zwarte koets die ’s nachts door de stad rijdt. De koets ontvoert kinderen of de duivels die erin zitten bijten de kinderen hun tenen af.” (wikipedia – bloedkoets)
Invoeren maar…
‘Bloedkaros’ is zeker de moeite om als lemma in te voeren. Het komt voor in Vlaamse vertellingen,de moraal van het verhaal doet denken aan de weerwolf.
Met verschillende persoonlijke voornaamwoorden komen de voorbeelden à volonté. Ik had mij bij het zoeken teveel laten leiden door het woord ‘actief’. Maar dat is een boekhoudkundige term waar ge niet veel verder dan boekhouden mee raakt.
:
Het actief (de activa) is het ingebrachte kapitaal in een onderneming.
Mijn boekhouden is ook niet meer wat het nooit geweest is… Het lemma komt er een dezer dagen aan, u kunt dan toevoegen of veranderen gelijk u wilt.
Het Algemeen Nederlands Woordenboek geeft ook nog: (vooral) in België: ( Gezegd van een aquarium): voorzien van een meubel; inclusief meubel
met daarbij een voorbeeldzin:
Aquarium, gemeubeld maat 100 × 40 × 50 cm € 500.
http://www.koopjeskrant.be/te_koop_gemeubeld_aquarium_zd32858979.html
Die link van het voorbeeld bestaat niet meer en ik vind voor de rest geen goegels met “gemeubeld aquarium” of “aquarium, gemeubeld”.
Lijkt me niet algemeen.
Als het moeilijk is om voorbeelden te vinden, dan wil ik er wel wat toevoegen eens het lemma online staat. Geen probleem.
Ik meende toch goed gegoogled te hebben, maar vond er slechts een in een oude tekst over de Westhoek en de ander in een in oud Pallieterke. Voor de laatste moest het hele gazetje uitgespit worden. Want ik heb helaas niet de mogelijkheid op dit apparaat om een woord in de tekst te zoeken.
Maar bon, met wat verschillende werkwoordsvormen en wisselende persoonlijke voornaamwoorden gaat het wellicht toch nog lukken.
Zeer bedankt, ik zal met de resultaten een extra lemma maken.
We hebben uit ons materiaal de indruk gekregen dat hier de vormverschillen domineren; identieke uitdrukkingen met verschillende betekenissen in Noord en Zuid kwamen we niet tegen (cat.II). De grens tussen I en III is niet gemakkelijk te trekken; doorslaggevend voor onderbrenging bij III was meermaals de bij spreekwoorden en uitdrukkingen vaak voorkomende parallelle zins- of woordgroepsbouw, bijv. mossel noch vis (vis noch vlees), op zijn actief schrijven (op zijn conto schrijven), mooi en wel (goed en wel).
(www.dbnl.org/tekst/taa007199501_01/_taa007199501_010016.php)
Voorbeeldzinnen door o.a. te goegelen (inclusief aanhalingstekens): “op zijn actief geschreven” site:.be
of: “op zijn actief schrijven” site:.be
en dan hun/hen/haar/ons/…
De uitdrukking “op zijn actief schrijven” bestaat ook. Ik vond er maar drie voorbeelden van waarvan ik er inmiddels weer twee kwijtgespeeld heb.
:
De lage inflatie in België zou ik niet op het actief schrijven van een gezond regeringsbeleid. Indien men de economie helemaal plat legt, is er geen vraag meer. (Senaat/senate.be)
De uitdrukking doet denken aan het Franse ‘ajouter à son actif’ maar ook (direct) aan het AN-se “op zijn conto schrijven”.
Ik vermoed dat deze term weinig gebruikt wordt – hetzij verouderd is.
Voorbeeldzinnen zijn welkom, ik zal daarmee een apart lemma aanmaken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.