Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente reacties

    De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.

    #401 Nicodemus

    Nicodemus is blijkbaar ook in NL bekend als de knecht van Sinterklaas:

    Zo heette Zwarte Piet niet altijd Piet. Sints trouwe knecht stond eerder bekend als Hans Moef, Jan de Knecht, Assiepan of Nicodemus. Pas eind negentiende eeuw, na het succes van een prentenboekje over Sinterklaas van schrijver Jan Schenkman, kennen wij hem als Zwarte Piet. (kijkmagazine.nl)

    Er was nog geen sprake van een Zwarte Piet, wel van zijn knecht Nicodemus. Die Nicodemus had overigens ook nog een baard, zoals lange tijd het geval was. (sintenpietengilde.nl)

    Anderzijds is er deze bron:

    Nicodemus: Deze naam wordt vooral in → Vlaanderen gebruikt in plaats van Zwarte Piet. (https://www.ensie.nl/sinterklaaslexicon/nicodemus)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 06 Dec 2023 16:40

    #402 lokvogelpraktijk

    Een woord zoeken met Google -vb. lokvogelpraktijk.

    Op Belgische sites:
    "lokvogelpraktijk"site:.be
    Op Nederlandse sites:
    "lokvogelpraktijk"site:.nl

    Let wel: de aanhalingstekens moeten rond het zoekwoord staan -de andere tekens moeten er ook staan, juist zoals hierboven. Alles zonder spaties.

    Deze tip werd me jaren geleden aangereikt door Georges, waarvoor ik hem nog steeds dankbaar ben. :)

    Toegevoegd door de Bon op 06 Dec 2023 12:41

    #403 lokvogelpraktijk

    Hoe ik ook zocht naar enkelvoud, ik vond er geen een. Maar met uw zinnen gaat het wel lukken. Dank voor de opmerkzaamheid.

    Toegevoegd door Gene Zever op 05 Dec 2023 23:01

    #404 lokvogelpraktijk

    Waarom het meervoud als lemma? In het enkelvoud wordt het toch ook gebruikt:

    Lokvogelpraktijk met Nespresso (test-aankoop.be)

    In de pers werd er immers geen melding gemaakt dat de keten reclame gemaakt zou hebben voor producten die ze niet of te weinig op voorraad had. En daar draait het bij een ‘lokvogelpraktijk’ nu net om (artikel 37 WMPC). (ondernemingsdatabank.indicator.be)

    enz.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 05 Dec 2023 22:33

    #405 katerwetten

    zie ook de reacties onder: Eenheidswet, de ~

    Toegevoegd door Gene Zever op 05 Dec 2023 11:15

    #406 Eenheidswet, de ~

    Het is bijzonder dat u die eerste verklarende voorbeeldzin heeft gevonden. Die zocht ik. Zelf heb ik nog een zin gescoord in de krochten van het internet.
    Net genoeg voor een lemma. Want al is het woord niet meer geweest dan een oprisping van het VB, het is de moeite waard om het opzoekbaar te maken.
    Dank u.

    Toegevoegd door Gene Zever op 04 Dec 2023 14:04

    #407 Eenheidswet, de ~

    Blijkbaar werden de kaderwetten in de Senaat destijds “katerwetten” genoemd door Verreycken van het toenmalig Vlaams Blok:
    “De « katerwetten » van de Eerste minister ­ ik noem ze zo omdat zij een kater zullen nalaten bij de volgende generaties ­…”

    https://www.senate.be/www/?MIval=consulteren/publicatie2&BLOKNR=3&COLL=H&LEG=1&NR=61&SUF=&VOLGNR=&LANG=nl

    Maar ik heb niet de indruk dat het woord algemeen ingang gevonden heeft. Behalve in ’t Pallieterke zijn er geen sporen van terug te vinden: “Zean-Luc heeft zijn goesting ge kregen met zijn … man KATERwetten zullen worden?”

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 04 Dec 2023 13:49

    #408 Eenheidswet, de ~

    Weet iemand nog te vertellen of “katerwetten” een woord uit de vorige eeuw met heel weinig treffers een verband hadden met het begrip kaderwet?

    Toegevoegd door Gene Zever op 04 Dec 2023 13:12

    #409 mieren

    Het vnw kent ook nog:

    mieren (mierde, gemierd)
    •krioelen, wemelen
    •jeuken
    •turen, loeren, staren

    Die 1ste en 2de betekenis ken ik niet echt en ik vind er ook niet direct voorbeelden van. Iemand?

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 02 Dec 2023 10:01

    #410 bloedkaros

    Bloedkaros, de weerwolf, Bende van Baekeland en ook de Bokkenrijders, zijn onderwerpen die enige verdieping en vermelding int VW verdienen.

    Toegevoegd door Gene Zever op 01 Dec 2023 12:05

    #411 bloedkaros

    Ik heb het lemma naar bloedkaros omgevormd.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Dec 2023 10:32

    #412 mieren in de benen hebben

    Het vnw kent ook nog:
    (een) mier(en) in zijn broek hebben: op hete kolen zitten, zenuwachtig of ongeduldig zijn

    Maar dat komt blijkbaar evengoed in .NL voor. Zelf ken en gebruik ik het niet, maar dat is op zich geen argument.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Dec 2023 08:11

    #413 bloedkaros

    Ha, met een enkele r:

    “De bloedkoets of bloedkaros is de naam van een spookachtig rijtuig dat voorkomt in volksverhalen en als kinderschrik in de Vlaamse folklore.
    Sagen van de bloedkoets zijn gesitueerd in en rond Antwerpen, Vlaams Brabant en Aalst. Naargelang de plaats en de tijd verschillen deze verhalen lichtjes. Maar meestal gaat het over een afgesloten zwarte koets die ’s nachts door de stad rijdt. De koets ontvoert kinderen of de duivels die erin zitten bijten de kinderen hun tenen af.” (wikipedia – bloedkoets)

    Invoeren maar…

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 28 Nov 2023 19:50

    #414 bloedkaros

    ‘Bloedkaros’ is zeker de moeite om als lemma in te voeren. Het komt voor in Vlaamse vertellingen,de moraal van het verhaal doet denken aan de weerwolf.

    Toegevoegd door Gene Zever op 28 Nov 2023 17:26

    #415 actief, iets op zijn ~ hebben

    Met verschillende persoonlijke voornaamwoorden komen de voorbeelden à volonté. Ik had mij bij het zoeken teveel laten leiden door het woord ‘actief’. Maar dat is een boekhoudkundige term waar ge niet veel verder dan boekhouden mee raakt.
    :
    Het actief (de activa) is het ingebrachte kapitaal in een onderneming.
    Mijn boekhouden is ook niet meer wat het nooit geweest is… Het lemma komt er een dezer dagen aan, u kunt dan toevoegen of veranderen gelijk u wilt.

    Toegevoegd door Gene Zever op 28 Nov 2023 17:19

    #416 gemeubeld

    Het Algemeen Nederlands Woordenboek geeft ook nog: (vooral) in België: ( Gezegd van een aquarium): voorzien van een meubel; inclusief meubel
    met daarbij een voorbeeldzin:
    Aquarium, gemeubeld maat 100 × 40 × 50 cm € 500.
    http://www.koopjeskrant.be/te_koop_gemeubeld_aquarium_zd32858979.html

    Die link van het voorbeeld bestaat niet meer en ik vind voor de rest geen goegels met “gemeubeld aquarium” of “aquarium, gemeubeld”.

    Lijkt me niet algemeen.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 28 Nov 2023 06:32

    #417 actief, iets op zijn ~ hebben

    Als het moeilijk is om voorbeelden te vinden, dan wil ik er wel wat toevoegen eens het lemma online staat. Geen probleem.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 27 Nov 2023 10:14

    #418 actief, iets op zijn ~ hebben

    Ik meende toch goed gegoogled te hebben, maar vond er slechts een in een oude tekst over de Westhoek en de ander in een in oud Pallieterke. Voor de laatste moest het hele gazetje uitgespit worden. Want ik heb helaas niet de mogelijkheid op dit apparaat om een woord in de tekst te zoeken.
    Maar bon, met wat verschillende werkwoordsvormen en wisselende persoonlijke voornaamwoorden gaat het wellicht toch nog lukken.
    Zeer bedankt, ik zal met de resultaten een extra lemma maken.

    Toegevoegd door Gene Zever op 26 Nov 2023 17:37

    #419 actief, iets op zijn ~ hebben

    We hebben uit ons materiaal de indruk gekregen dat hier de vormverschillen domineren; identieke uitdrukkingen met verschillende betekenissen in Noord en Zuid kwamen we niet tegen (cat.II). De grens tussen I en III is niet gemakkelijk te trekken; doorslaggevend voor onderbrenging bij III was meermaals de bij spreekwoorden en uitdrukkingen vaak voorkomende parallelle zins- of woordgroepsbouw, bijv. mossel noch vis (vis noch vlees), op zijn actief schrijven (op zijn conto schrijven), mooi en wel (goed en wel).

    (www.dbnl.org/tekst/taa007199501_01/_taa007199501_010016.php)

    Voorbeeldzinnen door o.a. te goegelen (inclusief aanhalingstekens): “op zijn actief geschreven” site:.be

    of: “op zijn actief schrijven” site:.be

    en dan hun/hen/haar/ons/…

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 26 Nov 2023 16:03

    #420 actief, iets op zijn ~ hebben

    De uitdrukking “op zijn actief schrijven” bestaat ook. Ik vond er maar drie voorbeelden van waarvan ik er inmiddels weer twee kwijtgespeeld heb.
    :
    De lage inflatie in België zou ik niet op het actief schrijven van een gezond regeringsbeleid. Indien men de economie helemaal plat legt, is er geen vraag meer. (Senaat/senate.be)

    De uitdrukking doet denken aan het Franse ‘ajouter à son actif’ maar ook (direct) aan het AN-se “op zijn conto schrijven”.
    Ik vermoed dat deze term weinig gebruikt wordt – hetzij verouderd is.
    Voorbeeldzinnen zijn welkom, ik zal daarmee een apart lemma aanmaken.

    Toegevoegd door Gene Zever op 26 Nov 2023 13:41

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.