Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #241

    halve zot
    (uitdr.)

    een dwaas, iemand met roekeloos gedrag

    vgl. halve gare

    zie ook hele zot

    Bent u een loser, en halve zot of gewoon een klojo? Wie blijft rijden op een afgesloten rijstrook zal het voortaan geweten hebben. (vrt.be)

    Museeuw 11,5 jaar na zijn motorongeval: ‘Ik was een halve zot’. (demorgen.be)

    Spion in het peloton over cowboys in de koers: “De Lie werd vroeger halve zot genoemd, maar dat is veranderd” (sporza.be)

    Je moet al een halve zot zijn om je erin te gooien. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (21 Aug 2024 08:45)

    👍
    4

    #242

    scharminkelijk
    (b.nw. )

    (pej.) armoedig, mager, afgeleefd
    zie ook: scharminkel

    ‘Ze had een wipneusje vol sproeten en haar haar was sprieterig, piekerig en lichtblond. Ze was scharminkelijk lelijk. (Guus Luijters)

    Onsmakelijk om zo groot te zijn. En het idee dat hij zijn belachelijk zaad in de scharminkelijke buik van zijn vrouw spuit. Lachwekkend! (Etcetera)

    Er waren katten die ons dagelijks frequenteerden, scharminkelijk rood maar tegelijk hautain, schrale wezens die ons schaamteloos inspecteerden. (Koen Govaerts)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door de Bon (20 Aug 2024 12:25)

    👍
    4

    #243

    overlevingspensioen
    (zn. o.; ~en)

    “Een overlevingspensioen is een pensioen voor de nabestaanden na een overlijden. Het maakt niet uit of de overledene al gepensioneerd was of niet. We noemen het ook wel een weduwepensioen of weduwnaarspensioen.” (sfpd.fgov.be)

    vnw: (bnl.): weduwe- en wezenpensioen

    Als je bovenop een overlevingspensioen ook nog andere inkomsten hebt, is dat een dodelijke combinatie. Vaak betaal je dan veel belastingen. (vrt.be)

    Het overlevingspensioen (van weduwen en weduwnaars) kent de grootste stijging: met 347 euro, van 1.214 euro naar 1.561 euro bruto per maand. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Aug 2024 08:12)

    👍
    5

    #244

    overlater
    (zn. m.; ~s)

    iemand die een bedrijf, winkel, zaak, … verkoopt of laat overnemen

    vgl. overlaten; overlating

    Enkele dagen later heeft de overlater de arbeidsovereenkomst van de werknemer beëindigd met betaling van een verbrekingsvergoeding. (rva.be)

    Nadat u een zgn. handelsfonds overnam, vraagt er iemand om een schuld terug te betalen die de overlater nog bij hem had. (indicator.be)

    Een bedrijfsovername is een belangrijk scharniermoment voor zowel de overnemer als de overlater. (div.be)

    Naast de overlater en -nemer heb je ook de familie daarrond. Is voor hen de overname helder? (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 Aug 2024 10:06)

    👍
    5

    #245

    overlating
    (zn. v.; ~en)

    het overlaten; verkoop; overname (vooral van een winkel, zaak, bedrijf, …)

    vnw: overname van een bedrijf

    vgl. overlater

    10 geboden bij de overname/overlating van een zaak! (warfid.be)

    In zijn aangifte van het daaropvolgende jaar brengt hij niet alleen de 0,15 euro per kilometer in, maar ook het verlies bij de overlating van het wrak van zijn wagen. (standaard.be)

    Zo werd daaruit afgenomen voor de commissie van F voor de overlating van het café, werd ook waarborg of schulden betaald aan de brouwerij en werd er ook geld opzij gehouden om nog enkele leveranciers te betalen. (expert.taxwin.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 Aug 2024 10:02)

    👍
    5

    #246

    rijbewijsslot
    (z.n. het~ (o.) ~en)

    (neologisme) een slot dat maakt dat een voertuig alleen nog te starten is met een geldig (digitaal) rijbewijs

    Van rijbewijsslot tot verkeersgevangenis: 5 manieren om doodrijders aan te pakken. (DM)

    Na dodelijk ongeval met dronken bestuurder: is rijbewijsslot manier om criminelen uit verkeer te houden? (HLN)

    De invoering van een digitaal rijbewijs maakt het mogelijk om in de toekomst de mogelijke invoering van een “rijbewijsslot” te onderzoeken. Met zo’n slot kan een wagen enkel starten als je over een geldig rijbewijs beschikt. Vias institute is bereid een haalbaarheidsstudie hierover op te starten. “De technische mogelijkheden zijn er alleszins”, aldus Willems. (VRTNWS)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (17 Aug 2024 09:37)

    👍
    4

    #247

    kraken onder
    (idioom)

    ergens zo zwaar door belast worden dat men eronder dreigt te bezwijken
    NL: kreunen onder

    Maar in de vrije kür liep het allesbehalve perfect voor Miss Perfect: ze kraakte onder de druk en stapelde de fouten op. (GVA)

    De Vlaamse Jeugdraad trekt aan de alarmbel: bijna vier op tien jongeren kampen met psychische problemen. Ze kraken onder de hoge verwachtingen. (Nieuwsblad)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (16 Aug 2024 07:46)

    👍
    4

    #248

    over te laten
    (uitdr.)

    te koop (stellen)

    vnw: winkel over te laten: te koop

    vgl. overlaten; overlating; overlater

    Over te laten wegens leeftijd (meer dan dertig jaar zelfde uitbater ). Vrij van brouwer. (overnamemarkt.be)

    Bent u ondernemer en bent u van plan om uw bedrijf over te laten binnen of buiten uw familie? (kmo-overname.be)

    Praktijk in stad Gent over te laten wegens pensionering vanaf 1 maart 2024 (madina.be)

    Ik heb wel geluid opname van telefoon gesprek waarin ik hem voorstel om de tractor tweedehands aan mij over te laten tegen betaling van een symbolisch bedrag. (juridischforum.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Aug 2024 10:07)

    👍
    5

    #249

    overlaten
    (ww. liet over; overgelaten)

    verkopen (van bedrijf, winkel, zaak, …)

    vnw: overdoen, verkopen
    -winkel over te laten: te koop

    znwb: (Een winkel, een bedrijf enz.) overdoen, verkopen; – in advert. vaak zoveel als: te koop.

    vgl. overlating; overlater

    In 2005 werd het bedrijf overgelaten aan Nathalie, Thierry en Philippe, de derde generatie Royer. (standaard.be)

    Rond 1904 verhuisde hij naar de Eugeen Van Maldeghemstraat (toen Bamstraat) en liet de zaak over aan zijn broer Henri. (nieuwsblad.be)

    “De winkel overlaten heb ik zelfs niet overwogen. Dit is mijn levenswerk, ik ben ermee vergroeid. Dat kan ik niet uit handen geven” (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Aug 2024 10:06)

    👍
    4

    #250

    loop, de ~ van de wereld
    (uitdrukking )

    de gang van zaken in de wereld, wereldse zaken

    Herman Brusselmans komt in zijn nieuwe column terug op controverse: "Denk dat ik me terugtrek uit de loop van de wereld”. (VRTNWS)

    Deze filosofen bevestigen dat de loop van de wereld niet volledig gedetermineerd wordt door natuurwetmatigheden. (Wikipedia)

    Begin jaren negentig is de loop van de wereld er niet minder wild op geworden. Integendeel, met de val van het communisme is Midden- en Oost-Europa in een catastrofale stroomversnelling meegesleurd. (e-tcetera.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (15 Aug 2024 11:41)

    👍
    4

    #251

    overjaars
    (bn.)

    vnw: overjarig van planten en dieren

    zie ook andere betekenis van overjaars

    Winter- of zomertarwe waarbij 1 deel inzaai en een ander deel overjaars graan (natuurenbos.vlaanderen.be)

    Daarnaast zoeken ze om te broeden plekken uit met grote plekken of stroken overjaars, bruin gras, liefst breder dan 15 meter. (lennik.be)

    Na de rui zullen de volgende vogels aangeboden worden zowel jong als overjaars , barmsijzen (mutatie’s , bont en split) , sijzen wildkleur. (bloggen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Aug 2024 10:37)

    👍
    3

    #252

    piwi
    (de ~, (m.), ~'s )

    (informeel, kindertaal) penis

    Vergeet uwe piwi niet te wassen!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door walewein en laatst gewijzigd door walewein (14 Aug 2024 16:25)

    👍
    6

    #253

    ene of gene
    (idioom)

    deze of gene, de een of de andere

    De massamedia hebben de mogelijkheid om publieke kennis en attitudes vorm te geven en te sturen in ene of gene richting. (scriptiebank.be)

    Soms hoor ik wel eens van vissers dat er niets nieuws was te zien op de ene of gene visbeurs, maar dat is vaak de waarheid onrecht aan doen. (Visbeurs Waregem)

    Mensen gaan de verkeerssituatie dan zelf invullen of oordelen dat het op ene of gene plaats wel of niet belangrijk is om te stoppen en voorrang te verlenen. (N-VA Lille)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (14 Aug 2024 09:14)

    👍
    3

    #254

    geentje, eentje is ~

    zie eentje is geentje

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Aug 2024 09:54)

    👍
    3

    #255

    eentje is geentje
    (uitdr.)

    eentje is weinig (zo goed als niets)
    Wordt dikwijls gebruikt na de eerste pint in het café als argument om een tweede pint te bestellen. Zoals: op één been kunt ge niet staan.

    opm: Ook in .NL gebezigd, maar heel beperkt en blijkt toch eerder van VL oorsprong:
    “Geentje als een samentrekking van ‘geen eentje’? Het is geen onlogisch woord, maar het staat inderdaad niet in Van Dale. Geentje komt in kranten en tijdschriften dan ook slechts sporadisch voor. Toch vind ik geentje een interessant woord. Het wordt in geschreven taal weliswaar niet vaak, maar wel al heel erg lang gebruikt, zeker al sinds de 19e eeuw, vooral in België.” (Ton den Boon – Van Dale)

    En die chocoladereep: komaan, ééntje is geentje. (weliswaar.be)

    De invoering van nultolerantie voor alcohol in het verkeer zou dan ook een goede zaak zijn. In het volle besef dat het verzet taai is omdat de ‘eentje is geentje’-traditie diep ingesleten zit in onze cultuur. (demorgen.be)

    Plastische chirurgie werkt verslavend. Het is een beetje als een tattoo: eentje is geentje. (p-magazine)

    Eentje is geentje, moet Lennert Van Eetvelt gedacht hebben. Na een knappe zege gisteren, heeft de jonge Belg vandaag nu ook nog de … (sporza.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Aug 2024 09:55)

    👍
    4

    #256

    over en weer
    (uitdr.)

    van A naar B en terug

    Zie ook reacties

    vnw: heen en terug

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    zie ook over en `t weer; weg en weer

    Veel parlementsleden vinden het over en weer reizen naar Straatsburg een verspilling van tijd en geld. (vrt.be)

    Sylvia Van Driessche over en weer uit kraamkliniek voor televisieprogramma (standaard.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Aug 2024 10:19)

    👍
    2

    #257

    vakantiejobber
    (zn. m.; ~s)

    iemand die een vakantiejob uitoefent

    Niet aan de tafel en zonder Gert maar met vijf vakantiejobbers. Cath Luyten, Joris Hessels, James Cooke, Dennis Xhaët en Tine Embrechts doen de komende vijf weken een poging om elk op hun eigen manier Gert en zijn tafel te doen vergeten. (demorgen.be)

    Als stagiair of vakantiejobber krijg je bij Dero Construct de kans om met een mentor aan je zijde de lopende projecten van A tot Z van zeer dichtbij op te volgen. (dero.be)

    De afdeling Vrije Tijd wordt tijdens de zomerperiode ook bijgestaan door een vakantiejobber. (kruisem.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 Aug 2024 10:22)

    👍
    3

    #258

    overeen, met de armen ~
    (uitdr.)

    met gekruiste armen

    vnw: met de armen/handen overeen zitten: niets doen

    znwb: met de armen, de handen overeen zitten, over elkaar, ook: niets doen, zitten te niksen, enz.

    zie ook overeen

    (de leerlingen zijn onmiddellijk stil en zitten braaf met de armen overeen. De juffrouw wacht enkele seconden en gaat dan verder met de les.) (toneelfonds.be)

    Mijn vader kwam thuis van de kolenmijn en ging met zijn armen overeen aan tafel zitten wachten op het eten. (demorgen.be)

    Ik was met vriendinnen naar een voorstelling gegaan en liep met mijn handen in mijn mouwen en mijn armen overeen. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Aug 2024 10:13)

    👍
    2

    #259

    kasseiklim
    ( z.n. de ~ (m.) m.v. onbekend )

    traject bij het koersen dat over kasseien omhoog leidt

    De Oude Kwaremont is met zijn 2200 meter de langste kasseiklim in Vlaanderen en overbrugt een hoogteverschil van 92 meter. (Monte Marcella)

    Gladde Koppenberg zorgde (opnieuw) voor commotie: hoort deze steile kasseiklim nog thuis in de Ronde van Vlaanderen? (Bram Vandecapelle)

    De Côte de Stockeu wordt door wegenwerken geschrapt, maar met de Côte de la Rue Naniot is er een nieuwe beklimming in de finale. De “nijdige klim met kasseien” volgt na de Côte de Saint-Nicolas, op slechts drie kilometer van de aankomst in Ans. (Sporza)

    Van der Poel plaatste twee verschroeiende aanvallen op de kasseiklim in Montmartre, maar kreeg eeuwige rivaal Wout van Aert niet uit zijn wiel. Toen diens landgenoot Evenepoel wegsloop, wist hij al hoe laat het was. (Koersnieuws)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (10 Aug 2024 08:14)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Aug 2024

    👍
    5

    #260

    overzagen
    (ww. zaagde over; overgezaagd)

    door zagen iets in stukken verdelen of kapotmaken

    zie ook over

    Bij Van Eyck mee geweest, zij kregen het na een week proberen ook niet los, dus zadelpen dient overgezaagd te worden. (mountainbike.be)

    De dieven hadden het met een scherpe beitel losgekapt of overgezaagd. (nieuwsblad.be)

    Bij het plaatsen van het vrijstaand bad hebben we gemerkt dat aan de onderzijde van het bad twee “verstevigingsstukken” zitten. Nu hebben we het probleem dat deze in conflict zitten met de afvoer uit de grond. Kunnen we zo eentje gewoon overzagen? (bouwinfo.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (10 Aug 2024 07:51)

    👍
    4

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.