Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #261

    stoom, onder ~ staan
    (uitdrukking )

    op volle kracht zijn, onder spanning staan, laaiend enthousiast zijn

    Novak Djokovic staat onder stoom en gaat in het eerste game van de tweede set opnieuw door de opslag van de Spanjaard. (Sporza)

    ‘De markt staat onder stoom.’ ’Mag ik u over een uur terugbellen? Ik moet eerst nog een paar dingen regelen voor een vlucht.’ (De Tijd)

    De Oostendenaar Vandelanotte staat onder stoom. Als een echte ADHD’er vliegt hij door de campagne, en heel even leek hij ook de agenda van de verkiezingen te kunnen bepalen. (Nieuwsblad)

    Wat was dat?! Vollen bak: het dak ging eraf, de tent stond onder stoom, dat is het minste wat je kan zeggen. (Nieuwsblad)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (09 Aug 2024 12:42)

    👍
    3

    #262

    overwringen
    (ww. wrong over; overgewrongen)

    door wringen iets in stukken verdelen of kapot doen

    Groot Woordenboek der Nederlandse Taal (1898): (Zuidn.) verwringen; al wringende in stukken breken.

    klemtoon op ‘over’

    zie ook over

    en als er door zoiets iets met mijn kids zou overkomen, zou ik hem ook de nek overwringen. (bouwinfo.be)

    Betichte zou de achterdeur overgewrongen hebben en dan eene som van 85 fr. gestolen hebben. (historischekranten.be)

    Op het repertoire staan bloedstollende songs als ‘Bread and Roses’ en ‘Masters of the internet en wordt een jazzklassieker als Take Five op geniale manier de nek over gewrongen en gaat het helemaal oriental bluesy in Mr Pants goes to Hollywood. (frontview-magazine.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (09 Aug 2024 18:29)

    👍
    5

    #263

    Bicky
    (merknaam)

    Bicky is een geregistreerde merknaam die soortnaam voor een Belgische Hamburger is geworden

    bicky is de verwaterde merknaam van Bicky Burger® (zie verwaterde merknamen)

    Vlaamse uitspraak: /‘biki/, met twee scherpe i’s (niet /’bɪkki/)

    Om hun “betaalbare prijzenpolitiek” in de kijker te zetten, verkoopt elke Bossuwé-frituur op 26 september Bicky Burgers aan 1 euro. (HLN)

    Goesting in een Bicky’tje? Wie niet! Push the button en zoek een Official Bicky Dealer in je buurt, of bestel meteen online bij een Bicky Click&Eat-frituur.

    Bij de Belgische verkiezingen van juni scoorde Rousseau’s partij goed. De 31-jarige politicus blaast even stoom af tegenover zijn 142.000 Instagramvolgers. Ze mogen hem vanavond alles vragen, hij reageert via Instagramverhalen die na vierentwintig uur verdwijnen. Ze leren dat zijn favoriete frituursnack de ‘bicky’ is, een Belgische variant op het broodje hamburger. (nrc.nl)

    Man, vrijdagnacht in de overpoort nog een bicky gegeten, en die heeft mij mega gesmaakt :D (beyondgaming.be)

    Er moet ook een bicky gegeten worden in het filmpje. We kunnen het laten zien op de verkoopsles tijdens Lineaire Algebra, zo moedigen we de eerstejaars aan (wina.be)

    7 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door nthn (09 Aug 2024 18:34)

    👍
    6

    #264

    overbreken
    (ww. brak over; overgebroken)

    door breken iets in stukken verdelen, kapot maken

    zie ook over

    vnw: over: stuk, kapot in samenstellingen met een werkwoord: overbijten, overbreken, oversnijden

    Er zijn namelijk een paar spaken gewoon overgebroken!! Iemand een idee van hoe dit komt en hoe ik dit kan voorkomen?? (mountenbike.be)

    Mijn houten parasol heeft de storm van gisteren niet overleefd, hij is net onder het aluminium stuk overgebroken. (bouwinfo.be)

    Ook de lierkabel is een dodelijk wapen als deze zou overbreken tijdens het lieren. (caravan.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Aug 2024 08:55)

    👍
    2

    #265

    over
    (vz.)

    vnw: tegenover, aan de overkant van

    vgl. rechtover

    Daar stond ook een orgel, maar dansen was er voor ons verboden en het ergste was dat de pastorij schuin over het café was. (100jaarmon.webnode.be)

    Over de winkel is een laad- en los zone. (ceremonie-ducheyne.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (07 Aug 2024 13:14)

    👍
    4

    #266

    orgelist
    (zn. m.; ~en)

    organist

    vnw

    znwb: Organist, inz. in toep. op iem. die op een kerkorgel speelt; – orgelspeler (op een modern hammondorgel e.d.). Ook orgeliste v., -s en -n.

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 7

    De restauratie zelf duurde zo’n twee jaar. Orgelist Luc Ponnet is zeer tevreden dat het zover is. (vrt.be)

    Het kan goedkoper, zei ik dan altijd, maar dan moet je bijbetalen voor de gitarist en de orgelist en de pianist en dat was ik telkens zelf. (demorgen.be)

    Toenmalig directeur Lies Kerkhofs vond dat zonde en contacteerde Luc Ponet, een orgelist uit Tongeren met wereldfaam. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Aug 2024 18:48)

    👍
    5

    #267

    klimaatarts
    (z.n. de ~ (m/v) ~ en)

    nouveauté in Vlaanderen: arts door de overheid aangesteld om de bevolking op de hoogte te houden van de gevolgen van de klimaatverandering

    Vlaamse overheid heeft een vacature uitgeschreven voor de aanwerving van een eerste ‘klimaatarts’. (HLN)

    Het Departement Zorg is op zoek naar een gedreven Klimaatarts om ons team te versterken binnen de thematische equipe ‘Klimaat en Gezondheid’. (Vlaanderen.be)

    Het Departement Zorg van de Vlaamse overheid heeft voor het eerst een vacature uitgeschreven voor een ‘klimaatarts’. Dat schrijft Het Nieuwsblad en het nieuws is bevestigd aan onze redactie. De ‘klimaatarts’ moet als dokter zowel de overheid als de burgers informeren over de effecten van de klimaatverandering op de gezondheid van de mens.(VRT)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (05 Aug 2024 10:29)

    👍
    3

    #268

    aan een stuk
    (idioom)

    meerdere tijden of gebeurtenissen bij elkaar gevat
    NL: ~ achter elkaar (door)

    Opm. ‘aan een stuk’ voor materialen is SN

    We werken ons te pletter, uren aan een stuk, vaak zonder een duidelijk doel voor ogen – behalve dan geld verdienen. (Humo)

    Johan Museeuw omschrijft treffend het feestje van Remco: "Dit is een orgasme van uren aan een stuk!”. (Sporza)

    Al dagen aan een stuk kwakkelweer: is dit nu een uitzonderlijk natte julimaand? (GvA)

    Annelien Vanessche: “Ik speel een spel weken aan een stuk tot ik het beu ben. (vvbad.be)

    We zullen de coronamaatregelen in ons land maanden aan een stuk moeten aanhouden.(HLN)

    ‘Zesendertig jaar aan één stuk arbeiden staat op het punt me de das om te doen’ (Humo)

    De periode na haar dood was stil. Er klonk enkel gesnik in het huis, maanden aan een stuk. (Knack)

    Zach overtuigt hem om naar The Lord Of The Rings te kijken, alledrie de films aan een stuk (bloggen.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (11 Aug 2024 11:36)

    👍
    6

    #269

    staatsorganisme
    (zn. o.; ~s)

    staatsorganisatie; staatsinstelling

    zie ook organisme

    Het huidige voorstel breidt het toepassingsgebied van artikel 334 uit naar de sectoren van de overige federale overheidsdiensten en staatsorganismen. (dekamer.be)

    Volgens de autoriteit, een staatsorganisme, kwamen er de voorbije acht maanden acht dossiers binnen waarin gewag gemaakt werd van een iPhone die spontaan in brand vloog tijdens het gebruik of opladen. (metrotime.be)

    Dit voorstel en de gekozen vorm van samenwerking kan vastgelegd worden door de deelnemers van de SIEF zelf of het kan bepaald worden door een derde partij in te roepen, zoals een beroepsfederatie, een staatsorganisme, een consultant, een advocaat of andere bevoegde dienstverleners. (bacd.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Aug 2024 06:45)

    👍
    4

    #270

    vakantiehome
    (zn. o; ~s)

    groot (collectief) vakantieverblijf voor groepen of gezinnen, meestal aan de kust of in de Ardennen, dat beheerd wordt door mutualiteiten, vakbonden of andere middenveldorganisaties

    opm: In .NL wordt vakantiehome gebruikt als synoniem voor vakantiehuis

    Vakantiehome van de Socialistische Vooruitziende Vrouwen-Ath-Doornik. (vakantiekolonies.be)

    Brandstichting in leegstaand vakantiehome in Koksijde
    Er is zondagmiddag brand gesticht in het vroegere Home Mathilde Schroyens in Sint-Idesbald bij Koksijde. (vrt.be)

    Medio jaren vijftig realiseerde hij het vakantiehome Emile Vandervelde II in Oostduinkerke (knack.be)

    De bordjes werden geplaatst bij volgend beschermd erfgoed:
    (…)
    Vakantiehome Home des Enfants du Hainaut (het huidige vakantiecentrum Horizon)
    (…) (nieuwsbredene.be)

    Ook kinderen boven de veertien jaar kregen de kans om op vakantie te gaan en er werden ook vakanties georganiseerd voor moeders, bejaarden en gezinnen. Door de vakantiehomes tijdens het schooljaar open te stellen en te verhuren aan gezinnen en gepensioneerden, kon men ze ook rendabel houden. (ugent.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2024 07:35)

    👍
    5

    #271

    ordestrijdkrachten
    (zn. mv.)

    veiligheidstroepen, ordetroepen, ordediensten

    vnw: veiligheidstroepen

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 3

    Israëlische ordestrijdkrachten hebben vrijdag opnieuw de Tempelberg in het historische stadscentrum van Jeruzalem bestormd. (demorgen.be)

    De brand werd snel bedwongen en de ordestrijdkrachten hielpen de rust te herstellen. (standaard.be)

    In de Thaise hoofdstad is het tot rellen gekomen tussen de ordestrijdkrachten en aanhangers van de oppositie. (vrt.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Aug 2024 06:38)

    👍
    5

    #272

    supernota
    (z.n. de ~ (v.) ~’s)

    nota aangaande politieke voorstellen die meerdere beleidsterreinen omvat

    vgl. landingsnota

    De federale onderhandelaars hebben zich over de ‘supernota’ van Bart De Wever gebogen. (Nieuwsblad)

    Supernota’ wordt niet gesmaakt bij coalitiepartners, De Wever moet gas terug nemen. (Gazet van Antwerpen)

    De beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd, het indexeren van nettolonen, meer nachtwerk en minder macht voor de vakbonden. De voorstellen uit de ‘supernota’ van formateur Bart De Wever komen uit het centrumrechtse boekje, maar Vooruit mist evenwicht en duidelijkheid over een bijdrage van vermogens. (De Tijd)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Sep 2024 17:54)

    👍
    3

    #273

    drooglegging, de ~ van de sociale zekerheid
    (uitdrukking )

    het terugdraaien of uitkleden van verworven arbeidsrechten
    NL: de sociale afbraak

    Ze gaan voor een drooglegging van onze sociale zekerheid, afbouw van onze arbeidsbescherming en hollen het sociaal overleg uit. (ABVV)

    ‘ De perfide strategie past in de sluipende drooglegging van sociale zekerheid’, waarschuwt ACV-woordvoerder David Vanbellinghen. (DS)

    We zijn ondertussen al wat gewend nu er een duidelijke polarisering merkbaar is tussen de extremen en tussen de progressieve en conservatieve partijen. Maar wat N-VA vandaag presenteert is niet gewoon, maar wel extreem. Ze pleit in niet mis te verstane woorden voor een drooglegging van onze Sociale Zekerheid, voor een afbouw van onze arbeidsbescherming en het uithollen van het collectief sociaal overleg. (Sampol.be

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (02 Aug 2024 20:05)

    👍
    3

    #274

    znwb
    (referentie)

    Zuidnederlands Woordenboek door Walter De Clerck (1981)

    Het woordenboek wordt elektronisch ontsloten door ensie.nl.

    De inleiding kan men hier lezen.

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2024 09:45)

    👍
    3

    #275

    opvullen
    (ww. vulde op; opgevuld)

    vullen van wild en gevogelte, farceren

    vnw: vullen, farceren

    znwb: (Gevogelte, wild enz.) vullen (met gehakt, truffels enz.), farceren.

    We gaan de kip opvullen met de ui en de knoflook en te grote stukken gaan niet in de kip. (koken.vtm.be)

    Farceren: het vlees opvullen met extra smaakmakers, zoals gehakt, groente en kruiden. (naturalspecies.be)

    Ga je de klassieke tour op en ga je voor een grote, opgevulde kalkoen? (libelle-lekker.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2024 09:46)

    👍
    3

    #276

    opvullen
    (ww. vulde op; opgevuld)

    vnw: dode dieren opzetten

    znwb: M. betr. t. dode dieren: opzetten: een opgevulde papegaai.

    Ofwel beperk je je tot de schedel, ofwel laat je het beest compleet opvullen. (demorgen.be)

    Het leek echter eerder alsof Bush en Blair hun trofeeën wilden tonen. Het enige wat ontbrak, was de twee in safaripak poserend, de voet op de geschoten koppen. Met de taxidermist ernaast die zich afvraagt hoe hij de twee baardige mannen kan opkalefateren, opvullen en op een plaatje vijzen zodat ze mooi aan de muur van het Witte Huis en Downing Street No. 10 kunnen prijken. (forum.politics.be)

    Opgevulde marter. Ophalen. (2dehands.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Aug 2024 16:27)

    👍
    2

    #277

    opvraging
    (zn. v.; ~en)

    overhoring

    vnw

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5

    Onze Jeroen had eerst een 10 voor zijn opvraging van geschiedenis, maar kreeg later een 0 toen bleek dat em alles afgeschreven (afschrijven) had.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 Jul 2024 08:39)

    👍
    3

    #278

    afrijden, een wiel ~

    zie wiel, een ~ afrijden

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (30 Jul 2024 07:39)

    👍
    3

    #279

    wiel, een ~ afrijden

    fig.: het doen/laten verkeerd lopen
    opm: veel in een politieke context

    google2024: geen hits ‘een wiel afrijden’ in .NL in deze betekenis

    vgl. een wiel afdraait

    ‘Er zal wel eens een wiel afrijden, maar dan moeten wij geen schoonmoeders maar coaches zijn.’ (standaard.be)

    Geen steek onder water te bespeuren, enkel wat mopjes. “Er zal wel eens een wiel afrijden, maar we moeten de sfeer erin houden”, zegt Lachaert. (nieuwsblad.be)

    ‘De spielerei mag ophouden’, zegt minister Maggie De Block (Open VLD) aan Knack, ‘want er gaat hier echt een wiel afgereden worden.’ (knack.be)

    Maar het is ongelooflijk hoe dit zich nu tegen de werknemers aan het keren is. Want vorige week is er in de schoot van het Europees parlement een wiel afgereden. (vrt.be)

    “Er waren enkele valse noten, zoals de vuile Seine en de controversiële openingsceremonie, maar er is, om het op zijn Vlaams te zeggen, ‘geen wiel afgereden’.” (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Aug 2024 11:59)

    👍
    5

    #280

    optievak
    (zn. o.; ~ken)

    vnw: keuzevak

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2

    <Fr.: ‘matière à option’.

    vgl. optie

    Speel in op de huidige nageltrends. Combineer je voltijdse dagopleiding met het optievak kunstnagelstylist! (syntrawest.be)

    Je kan je attest basiskennis bedrijfsbeheer behalen door economie als optievak te combineren bovenop deze richting. (oost-vlaanderen.be)

    Ontdek hier de optievakken die je in het eerste jaar kan kiezen! (deringleuven.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (29 Jul 2024 07:30)

    👍
    4

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.