Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #421

    ondervragen
    (ww. ondervroeg; ondervraagd)

    vragen stellen, zich informeren bij iemand

    vnw: om inlichtingen vragen

    SN betekenis ondervragen Van Dale 2024: aan een verhoor onderwerpen

    zie ook andere betekenis van ondervragen

    Het klinkt clichématig, maar ondervraag uw klanten eens. Dat kan door middel van één-op-ééngesprekken of via bijvoorbeeld uw website of een mailing. (indeicator.be)

    Voor het onderzoek ondervroeg de universiteit 1.825 Vlaamse vrijwilligers over wat hen motiveert. (weliswaar.be)

    De krant ondervroeg de afgelopen weken tientallen fietskoeriers in de hoofdstad, allen tussen 18 en 30 jaar oud. (bruzz.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 May 2024 08:43)

    👍
    2

    #422

    onderverstaan
    (ww. inf., VD)

    als bijgedachte hebbend

    vnw: de indruk wekken, suggereren

    ‘Dan was er nog de brief van zuster Gerarda zelf, waar in de hartelijke toon en tussen de regels de aandoening onderverstaan bleef’ (De Taal van Stijn Streuvels)

    Hem in ne knuup meugen leggen. Spottend gezegd i.v.m. een man die door een vrouw wordt afgewezen. Onderverstaan wordt dat deze een knoop in zijn penis mag leggen. (Edmond Cocquyt: Nieuw Gents Idioticon. 1995)

    Een rechtgeaard Vlaming zegt: ‘Rusten is altijd niet goed’ en ‘Ik word ook doof’. Wanneer men er hem op wijst dat ‘rusten is altijd niet goed: betekent dat rusten nooit goed is en dat in ‘Ik word ook doof’ onderverstaan is dat men, behalve doof, ook nog wat anders wordt, bij voorbeeld oud en ziek, realiseert hij zich dat niet onmiddellijk. (Gerard Walschap – De Gids. Jaargang 135 – 1972)

    Maar feit is dat woorden uit België dikwijls ‘het Nederlandse tij’ tegen hebben. Nu is ‘onderverstaan’ een letterlijke vertaling van het Franse sous-entendu. Het wemelt van zulke woorden in het Vlaamse taalgebruik. Vele zijn te mijden, af te keuren, gewoonweg slecht taalgebruik. Sommige geven echter een meerwaarde. Het is niet omdat het uit het Frans komt dat het noodzakelijk slecht is. ‘Onderverstaan’ ken en gebruik ik zolang ik leef en het is slechts hier in de taalgroep dat ik onlangs vernam dat het in Nederland onbekend is. In een Vlaams ABN-woordenboekje wordt het ook afgekeurd. Het dient vervangen te worden door ‘erbij gedacht, erbij bedoeld, is vanzelfsprekend’, ‘dat woord is verzwegen, weggelaten’. Het is ingedeeld bij de ’ … ook vertaalde woorden en uitdrukkingen waarvoor in het AN een goede term bestaat’. Het feit dat het een letterlijk vertaald woord is doet het de das om. ‘Onderverstaan’ is echter zo ingeburgerd dat je het nauwelijks nog fout kunt noemen (als ik de moderne logica van de taalevolutie hier eens mag toepassen). In het PTG van veel Vlamingen, ook het mijne, is het niet zomaar te vervangen door een van die andere ‘synoniemen’ die de samensteller van het ABN-woordenboek propageert. Ik vind dat dit een argument is om het woord minstens met een beetje goede wil te bejegenen, wat hier ook gebeurd is door jullie. (groups.google.com)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 May 2024 09:35)

    👍
    5

    #423

    onderschrijver
    (zn. m.; ~s)

    vnw:
    •intekenaar, inschrijver
    •ondertekenaar

    zie ook onderschrijven

    Het programma bestaat vanaf de ondertekening door de verzekeraar en de onderschrijver van de polis. (biv.be)

    Samen willen de onderschrijvers van dit charter oproepen om te blijven opkomen voor een open en verdraagzame maatschappij (beveren.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 May 2024 08:42)

    👍
    3

    #424

    moare loaten
    (uitdrukking)

    info geven aan etwien

    letterlijk: een mare of bericht laten

    In een wat ouderwets Nederlands betekent mare ‘tijding’ of ‘bericht’
    (hbvl.be)

    ze goat een droeve moare loaten
    Zij zal een slechte tijding brengen

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 May 2024 16:12)

    👍
    3

    #425

    onderschrijven
    (ww. onderschreef; onderschreven)

    vnw:
    •een verklaring ondertekenen
    •een bewering bevestigen, bekrachtigen

    SN-NL: Van Dale 2024: goedkeuren, zich verenigen met: de klachten onderschrijven

    België onderschreef de verklaring van Lissabon waarin de lidstaten zich erop toeleggen om dak- en thuisloosheid op te lossen tegen 2030. (woonzaak.be)

    Het Departement onderschrijft het besluit met betrekking.tot de aspecten mens-mobiliteit zoals beschreven in het ontheffingsdossier (dbrc.be)

    Ook belangrijke industrielanden als de VS en China onderschrijven de overeenkomst. (standaard.be)

    De Heer Johan Decuyper, CEO onderschreef het document voor skeyes. (skyes.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 May 2024 11:06)

    👍
    6

    #426

    onderschrijven
    (ww. onderschreef; onderschreven)

    intekenen op een lening, verzekering

    vnw:
    •intekenen, inschrijven op een lening
    •een verzekering afsluiten

    taaladvies.net: Op een lening intekenen (of inschrijven) is standaardtaal, een lening onderschrijven niet.

    zie ook onderschrijver

    Zij moeten voor minstens 10 procent mede-eigenaar worden van de woning en voor hetzelfde percentage ook de lening onderschrijven. (tijd.be)

    Voor de helft werd die lening onderschreven door de privêsector. en voor de helft door de hall-publieke sector (Nationale. Bank, enz.). (dekamer.be)

    Hoe kan ik op afstand een offerte aanvragen en een verzekering onderschrijven? (beobank.be)

    Bij het onderschrijven van een brandverzekering kunnen de partijen overeenkomen om diefstal te verzekeren. (economie.fgov.be)

    Het onderschrijven van een autoverzekering, een BA familiale en een brandverzekering maakt integraal deel uit van ons leven. (standaard.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 May 2024 08:37)

    👍
    3

    #427

    grootste onderscheiding
    (uitdr.)

    onderscheiding op een eindexamen waarbij men meer dan 85% van de punten behaalt

    vgl. grote onderscheiding

    Geslaagd met grootste onderscheiding: je hebt een gewogen percentage van ten minste 85% behaald. (kuleuven.be)

    Zes coronahonden met grootste onderscheiding afgestudeerd als “coronaspeurhond” · (radio1.be)

    Met grootste onderscheiding afgestudeerd als criminoloog en meteen benoemd tot inspecteur. Dat steekt natuurlijk de ogen uit (gva.be)

    Aan de UGent is dat dit jaar juriste Hannah Ghulam (23), afgestudeerd met grootste onderscheiding in de rechten. (hln.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 May 2024 08:16)

    👍
    4

    #428

    grote onderscheiding
    (uitdr.)

    onderscheiding op een eindexamen waarbij men meer dan 75%/77%* van de punten behaalt

    *naargelang de bron

    vnw: cum laude

    vgl. grootste onderscheiding

    Geslaagd met grote onderscheiding: je hebt een gewogen percentage van ten minste 77% behaald. (kuleuven.be)

    magna cum laude: met grote onderscheiding op voorwaarde dat de student(e) 75% behaalt (wikipedia)

    Afgestudeerd met grote onderscheiding, bezig aan een extra jaartje Vlerick en razend ambitieus: dan wenkt binnenkort de blitzcarrière, toch? (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 May 2024 08:12)

    👍
    4

    #429

    interimcarrousel
    (z.n. de ~ (m.) ~s)

    een reeks van kortlopende contracten zonder zicht op een vaste aanstelling

    De onzekerheid die het tijdelijk statuut en de interim-carrousel met zich meebrengt, is een domper voor velen’, stelt hij. (DS)

    De interimcarrousel gisteren op het Molenpoortplein was een ludieke manier van ABVV om het aantal langdurige interimcontracten te hekelen.

    Weyts herhaalde bij de begrotingstoelichting zijn voornemen om bij het volgende onderwijsdecreet de vaste benoeming al na één jaar mogelijk te maken. Maar Laeremans vreest dat leraren die met een tijdelijke aanstelling van beperkte duur (TABD) in de interim-carrousel hangen daarin nog langer gaan vastzitten. (Nieuwsblad)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (10 May 2024 15:34)

    👍
    5

    #430

    tillebenen

    Met de benen spartelen.

    “God zal mij helpen, was mij dat wat te zeggen: ik hield al wat ik kost, maar de volbloed stak zijn kop tussen de benen en wiepelde er mij af en… hup! wup! Monksje tuimelde over zijn kop en lag daar in ’t gars te tillebenen.”
    ( https://www.dbnl.org/tekst/bie001196701_01/_bie001196701_010066.php )

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door J. Arickx en laatst gewijzigd door de Bon (04 Nov 2024 11:37)

    👍
    4

    #431

    donkerblauw
    (politieke term)

    zeer liberaal

    Open VLD gaat campagne in met resoluut donkerblauw plan. (DS)

    Is er dan geen alternatief voor deze donkerblauwe politiek? Zeker wel. Maatregelen om onze belastingen rechtvaardiger te maken en eerlijker te spreiden. (pulsmagazine.be)

    Na het afhaken van Egbert Lachaert en de donkerblauwe rechtervleugel verliest premier Alexander De Croo nu ook de linkervleugel rond Gwendolyn Rutten. Het gevecht om een ministerpost heeft alle opgekropte frustraties naar boven gebracht. (De Tijd)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (10 May 2024 13:23)

    👍
    5

    #432

    ondernemer
    (zn. m.; ~s)

    vnw: ondernemer van bouwwerken, aannemer

    verkorting van bouwondernemer

    Welk onderdakmateriaal geschikt is voor het dak van je huis kun je laten bepalen door een ondernemer of architect. (dakconstructie.be)

    Mag ik zelfs herstellingwerken uitvoeren, of laten uitvoeren, om de waterschade te stoppen in afwachting dat de ondernemer komt herstellen. (bouwinfo.be)

    Nu vragen wij ons af hoeveel millimeter de ondernemer moet voorzien voor de vloer bovenop de chape. (livios.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (10 May 2024 08:17)

    👍
    4

    #433

    blokspot
    (zn. m.; ~s)

    plaats waar studenten in alle rust kunnen studeren tijdens de blok (examenperiode)

    Ben je op zoek naar een rustige plek om te studeren? De stad Halle organiseert in mei en juni 2024 opnieuw een 2 blokspots. Op deze manier wil de stad studenten nog steeds een rustige studeerplek aanbieden als zij deze thuis niet hebben. (halle.be)

    In GC De Wouwer richt het lokaal bestuur Ravels tijdens elke examenperiode (januari, Pasen, juni en augustus) een blokspot in. (ravels.be)

    Nieuwe blokspot in de kantine van Club Brugge in het Jan Breydelstadion. (vrt.be)

    Studenten kunnen terecht in vijf Blokspots (standaard.be)

    Studenten uit het secundair en hoger onderwijs kunnen terecht in vijf blokspots in de gemeenten Pepingen, Lennik, Gooik, Galmaarden en Herne. (radio2.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 May 2024 12:30)

    👍
    4

    #434

    onderhoren
    (ww. onderhoorde; onderhoord)

    vnw:
    •een leerling overhoren
    •een verdachte ondervragen, verhoren

    Een groot getal personen reeds onderhoord, alsook de gekwetsten, die in het gasthuis verblijven. (mechelenblogt.be)

    De commissaris onderhoorde, blijkens zijn brief aan de gouverneur, nog tien getuigen, aangeduid door de heer Seghers, maar dat kon ’geen klaarte brengen (ugent.be)

    Onze Jeroen heeft straks exames, ik heb hem gisteranvond nog onderhoord en ik vrees het ergste want hij bracht er weinig van terecht.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 May 2024 12:23)

    👍
    3

    #435

    skaan

    Aanspreking voor een maat of makker.

    Vaak ook gebruikt als stopwoord.

    “Pros, pintje drinken?”
    - “Tzawel a’a skaan!” (Het zal wel zijn)

    Skaan, fistjen baan. (We gaan een feestje bouwen).

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Aya_Parelduyker (08 May 2024 13:57)

    👍
    2

    #436

    klet
    (de ~, ~ten)

    Een groot object of voorwerp. Iets omvangrijk.

    (Over de vangst van een gigantische albinokarper) Azu een klet peken!

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Aya_Parelduyker en laatst gewijzigd door Aya_Parelduyker (08 May 2024 13:43)

    👍
    4

    #437

    schootnota
    (zn. v.; ~'s)

    notities/nota’s die bij (politieke) onderhandelingen gebruikt worden en die (al dan niet toevallig) door de pers gefotografeerd kunnen worden

    “Wie een belangrijk gesprek moet voeren, zet graag een lijstje kernpunten en wat persoonlijke notities op papier. Zo’n geheugensteuntje werd in 2007 voor het eerst een schootnota genoemd. Toen hebben journalisten foto’s gemaakt van het A4’tje dat ontmijner Jean-Luc Dehaene op zijn schoot had liggen toen hij naar de koning reed.” (Team Taaladvies)

    google 2024: geen toepassingen in .NL

    Eerder werden ook Elio Di Rupo (PS), Bart De Wever en Jean-Luc Dehaene (CD&V) al gefilmd met een schootnota. (vrt.be)

    Net daarom konden de meesten wel goed lachen met de grap van Bart De Wever toen hij “Curieuzeneuzemosterdpot” schreef op een schootnota bij de regeringsonderhandelingen van 2011. (schaken-brabo.blogspot.com)

    Adviseur Trump toont per ongeluk geheime plannen: kent u deze schootnota’s nog? (gva.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 May 2024 08:28)

    👍
    4

    #438

    pretpedagoog
    (zn. m.; ~ogen)

    iemand die verweten wordt de pretpedagogie te bedrijven

    ofwel word je gecategoriseerd als een expert die resoluut voor het leesplezier (een attitude) gaat en dan ben je een “pretpedagoog”; ofwel ben je een expert die “competentiegericht” schrijft maar eigenlijk “alleen maar vaardigheid” bedoelt en dus per definitie niets wil weten van kennisgerichte elementen (duurzaamonderwijs.com)

    Hoewel Daniëls zich afzet tegen de pretpedagogen, verleiden zijn pedagogische inzichten het halfrond toch tot gelach (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 May 2024 12:27)

    👍
    4

    #439

    onder
    (vz.)

    met

    vnw: we gaan onder ons vieren op reis: met zijn vieren

    We gaan onder de collega’s een weekendje fietsen.

    Onder ons drieën, zussen en broer, is het altijd gezellig.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (06 May 2024 10:33)

    👍
    3

    #440

    keest
    (m.)

    kiem,kernel

    Woordenboek der Nederlandse Taal: keest: (Zuidn.)
    1. kiem; kiemplantje; — ook fig.;
    2. pit, kern, merg (van een plant); (fig.) het beste, edelste, wezenlijkste van iets, merg, pit, geest.

    zie ook: https://www.dbnl.org/tekst/taa007196601_01/_taa007196601_010011.php

    En zoekt den keest!
    (Joannes de Latre)

    Niet alleen de vruchten, ook de bloemen hebben in De Rooveres refrein een ‘keest’. (De gedichten van Anthonis de Roovere – dbnl.org)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 May 2024 17:21)

    👍
    2

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.