Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
vnw: nieuwtje
Opm: Nieuwsje is in SN het verkleinwoord van het nieuws. (bv: Op Instagram toonde de presentatrice hoe ze dertig jaar geleden al ‘nieuwsje’ speelde met Barbies. – hln.be). Nieuwtje is een autonoom zn. met de betekenis: nieuwigheid(je), een zeer recent nieuwsbericht(je)
Jan Bakelants is terug van weggeweest in Wielerclub Wattage. En hij heeft een nieuwsje over zijn maat Wout van Aert! (sporza.be)
Op zondag neemt Luk Alloo voor u de voorbije nieuwsweek onder de loep. Van elke dag onthoudt hij één klein, belangrijk, speels of mank (wereld)nieuwsje. (nieuwsblad.be)
Achter dat schijnbaar banale nieuwsje gaat een intrigerend verhaal schuil van familiebedrijven en multinationals. (tijd.be)
Elke gedachte of nieuwsje kan dan een soort ministressor zijn die lichamelijke veranderingen veroorzaakt. (kanck.be)
Of dit nieuwsje waar is of niet, doet er niet eens toe. Het gaat – opnieuw – om de ondertoon. Meghan gaat voor nieuwlichterij, niet voor de oude, vertrouwde Britishness. (demorgen.be)
Hier kwam ik iets te weten, daar kon ik dat nieuwsje door vertellen. Maar altijd met een dikke map in mijn handen, zo’n farde met papieren die ge moet inzien, tekenen en doorgeven. (Louis van Dievel – vrt.be)
Goed nieuws voor filmfans. Als ze inloggen op filmfan.be worden ze op hun wenken bediend met recensies, filmnieuwsjes en roddels. (standaard.be)
vnw: nieuweling
opm: staat tegenwoordig wel ongelabeld in Van Dale 2024
Uit niets blijkt dat er hier een nieuwkomer aan het werk is zonder filmschoolopleiding. (dvdinfo.be)
Van queen tot hacker: Claire Foy, de nieuwkomer die plots óveral opduikt (hln.be)
1) het is geen moeite, niets verschuldigd
2) alles is OK
vnw: het is geen moeite, het is graag gedaan
1) ’t Is niets, hoor. Wij worden daarvoor betaald. (fake.be)
2) Tsunami erbij, een zombie op de wei
‘t Is niets, we zijn oke
Rampen overal
(chironegenmanneke.chirosite.be/ramp-van-t-kamp-kamplied-opbrakel-2017)
adres waar een student op kot woont
Van Dale 2024: (BE; studententaal) adres waar iem. als student woont
Wil je van je kotadres je domicilieadres maken? Praat er eerst over met je kotbaas, want vaak zal die dat weigeren. (student.be)
Met foto’s van uw punk- of hippiekapsel, uw kotadres, uw medebewoners van toen en wie weet wat nog meer. (demorgen.be)
In het levendige Brussel van de belle epoque voelde hij zich thuis. Een monumentale kaart toont zijn tracé: van zijn kotadres naar de academie (standaard.be)
deugniet
… een western over de rechtschapen nietdeug Mike Blueberry, bevindt zich op de kruising tussen traditionalisme en modernisme. (standaard.be)
Zijn feitelijke ambacht zal wel nietdeug en leegloper geweest zijn, want zijn kennissen waren ook niet om over naar huis te schrijven.(sincfala.be)
Wel Ronny, een Pasjakroet is in ’t Oilsjters een vagebond of nietdeug (vlaamshobbybrouwforum.be)
Welnu voor de klerikalen is men een nietdeug als men ’t over die mid delen met hen niet eens is (Het weekblad van Ijperen 2 augustus 1896)
Politieagenten leiden een jonge nietdeug op die tegen een van de inmiddels vervangen bomen bij het monument zijn water had gemaakt. (pallieterke)
slechter
tgoa wers ton gistern
het gaat slechter dan gisteren
vernomende in de westvlaamsch idioticon – blad 1393:
Hij staat wers gelijk een duivel (zegt men van iemand die in
woedende gramschap is).
vnw: niersteenvergruizer
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 4
Stenen in de urinewegen komen vrij frequent voor. In functie van de grootte, samenstelling en hun lokalisatie in de urinewegen kunnen stenen met de krachtige niersteenverbrijzelaar behandeld worden. (azkline.be)
Een niersteenverbrijzelaar kon deze stukjes eerder niet wegnemen. Verschueren werd donderdag alvast opgenomen in het UZ van Jette. (hbvl.be)
De medische instrumenten — de niersteenverbrijzelaar, bijvoorbeeld — die ingezet worden bij de genezing van die kwalen, zijn ontwikkeld … (standaard.be)
Vervolgens stuurt de niersteenverbrijzelaar een soort schokgolf naar de steen, zodat die in kleinere fragmenten uit elkaar valt. (knack.be)
vnw: nierkoliek
Dit laatste is meestal erg pijnlijk en veroorzaakt de typische pijnlijke niercrisis of nierkolieken. (uza.be)
“Vrouwelijke patiënten hebben al aangegeven dat de pijn heviger is dan bij een natuurlijke bevalling. Je kan het vergelijken met de pijn bij een niercrisis”, vertelt Paemeleire. (vrt.be)
Riccò werd begin februari met een ernstige niercrisis opgenomen in het ziekenhuis. (demorgen.be)
de mismoedigheid, ~ neerslachtigheid, het chagrijn
zie ook mismoed
Este vöäl gezètte leus en ‘t nuujs bekieks kënste in de mismood rake.
Als je veel kranten leest en het nieuws bekijkt kun je mismoedig raken.
De luuj kriege de mismood omdat ze neet meer oetkomme mit hun cente.
De mensen worden chagrijnig omdat ze niet meer uitkomen met hun geld.
Er is ene artikel over “gaan” (met betrekking tot de toekomende tijd)
Dit gaan komt ook zelfs in de verleden tijd (over de “onvolmaakt/volmaakt verleden toekomende tijd”)
Tgieng nie goan, da zag’k wel:
het zou niet gaan, dat zag ik wel.
buur, gebuur
vnw: buurman
Sinds enkele weken hangt erbij de nevenbuur een bouwaanvraag uit. (bouwinfo.be)
Het contrast tussen het schoonheidssalon van nevenbuur Annick Tryssesoone en de bouwvallige woning annex stort van Tuytel, kan niet groter zijn. (standaard.be)
Ze aten een tosti in de Crossroad of een pizza bij nevenbuur Mavili’s. (vrt.be)
Het hulpwerkwoord van de passief (lijdende vorm) is `zijn’ zien in plaats van `worden’:
Je wos ebeten van zen hoend – Hij werd gebeten door zijn hond
kopiemachine, fotokopieerapparaat, kopieermachine
In 1980 werden ongeveer 13.000.000 afdrukken gemaakt.op
stencil, offset en fotokopiemachine. (vrt.be)
Met de chip kunnen ze ook de fotokopiemachine bedienen. Een voorproefje van de toekomst, volgens sommigen. (demorgen.be)
De man predikte als Jehova’s getuige de eerlijkheid, maar bij hem thuis vonden de rechercheurs een fotokopiemachine en 4.000 euro vals geld. (standaard.be)
Ik denk aan het bijvullen van papier in de fotokopiemachine, zodat degene na jou niet met de gebakken peren zit. (nieuwsblad.be)
kopieermachine
Team Taaladvies: Kopiemachine is geen standaardtaal. Correct zijn kopieerapparaat en kopieermachine.
zie ook fotokopiemachine
Printopdracht effectief laten drukken op de kopiemachine. Surf naar print.vives.be om aan de slag te gaan. (vives.be)
Je kan bij ons documenten kopiëren, printen en scannen met de kopiemachine aan de balie, ook als je geen lid bent (wervik.bibliotheek.be)
Vergeet de kopiemachine om een didactische prent uit te vergroten! Met dit freeware-programmaatje kan je elke prent zo groot krijgen zoals jij dat wilt (klascement.be)
Xavier D. (56) uit Ieper maakte met zijn eigen kopiemachine valse bankbiljetten. (kw.be)
“De Pelgrimstafel is een echte Antwerpse traditie. Elk jaar op Witte Donderdag dekken de bestuursleden van de Koninklijke vzw Sint-Julianusgasthuis een historische eettafel in de kapel van hun pand aan de Hoogstraat.(…)Zij nodigen twaalf bejaarde mannen uit, die nauwelijks tot geen bezoek ontvangen, en voor wie de Pelgrimstafel een welkome gelegenheid is om mensen te ontmoeten en samen de tafel te delen voor een heerlijke feestmaaltijd.” (immaterieelerfgoed.be)
Voor christenen is het vandaag Witte Donderdag. In Antwerpen wil dat al eeuwen zeggen dat dan ook de Pelgrimstafel wordt gedekt. De traditie is Vlaams immaterieel erfgoed en lokt elk jaar duizenden bezoekers. 12 kwetsbare mensen mogen vanavond aanschuiven voor een maaltijd die dit jaar vooral uit groenten van bij ons bestaat. Sterrenchef Seppe Nobels is de kok van dienst. (vrt.be)
Hieruit ontstond de traditie van de jaarlijkse Pelgrimstafel, waarbij op Witte Donderdag een maaltijd wordt aangeboden aan 12 pelgrims of aan 12 armen van de stad. (blog.seniorennet.be)
De kunstenaars Nadia Naveau en Nico Dockx richtten de Pelgrimstafel in als een indrukwekkend tableau vivant. (gva.be)
De Pelgrimstafel in het Antwerpse Sint-Julianusgasthuis is door Vlaanderen erkend als immaterieel cultureel erfgoed. (hln.be)
vnw: neven(s): naast
Groot Woordenboek der Nederlandse Taal (1950):
1. (in Noordn. spreekt. veroud.) naast, aan de zijde van iem. of iets
2. (Zuidn., gall.) niet op het juiste punt: wat hij zei was nevens de zaak;
3. op één lijn, op dezelfde rang met iem.: die schilderij is waardig nevens een Rembrandt te hangen;
4. naast, in rang volgende op hetgeen een bepaling noemt: nevens de oude talen worden ook de hedendaagse letteren onderwezen;
5. (Zuidn., gall.) in vergelijking met hetgeen een bepaling noemt: nevens hem zijn wij maar arme mensen;
6. (w. g.) even zozeer als: hij is nevens vrouw en dochters welvarende;
7. boven, behalve hetgeen een bepaling noemt: wie heb ik nevens U omhoog?
ook (neven]
Een jonge vrouw, staat nevens een waterput, met een geknoopte doek rond de hals en veel rondvliegende kraaien. (kerknet.be)
Ik wil er hier aan toevoegen dat ik .viermanl per brief de juiste inlichtingen heb gevraagd en· telkens een antwoord nevens de zaak heb bekomen. (dekamer.be)
Nevens de eetzaal is er een kleine wasplaats, waarin een tiental kranen, vier wc’s en drie waterbekkens. (demorgen.be)
lid van een van de soldatengroepen die het het zilveren reliekschrijn tijdens de Lembeekse Sint-Veroonmars begeleiden
Op Paasmaandag is het al zeer vroeg verzamelen geblazen. Van in de vroege uurtjes wordt door de soldatengroepen (wij noemen ze Paassoldaten) in de verschillende wijken van de gemeente de “reveille” geblazen. (immaterieelerfgoed.be)
Paassoldaten geven les in basisschool Lembeek: “Unieke traditie Sint-Veroonmars moet voortleven” (vrt.be)
De Koninklijke Etat-Major der Paassoldaten van Lembeek neemt, in huidige vorm,. sinds 1920 jaarlijks deel aan de Lembeekse Sint-Veroonmars. (etat-major.be)
Paassoldaten in processie door Lembeek (standaard.be)
“Paassoldaat zijn, dat zit in Lembeek in de genen. Daar begin je meestal heel jong mee, vaak van vader op zoon”, vertelt Jos Van Den Berghe (nieuwsblad.be)
Traditioneel wordt er in Lembeek hard uitgekeken naar welke Paassoldaat de affiche mag sieren. (hln.be)
voor de goede verstaander
vnw: wie de schoen past trekt hem aan
zie ook neus, as ge ne ~ hebt, kunt ge rieken
Muselman en Christen bekampen elkaar, dat het een lieve deugd is, maar het echte probleem daar spreken ze niet van…, (wie een neus heeft kan rieken). (seniorennet.be)
Wie een neus heeft, kan rieken. : A bon entendeur, salut. (paulwillekens.be)
Wie een neus heeft kan rieken-wie zich schuldig voelt, moet de vermande woorden ten harte nemen. (reddit)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.