Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #6601

    lap, er een ~ op geven
    (uitdr.)

    flink doorwerken, uit de bol gaan, er ferm tegenaan gaan

    vnw: er een lap op geven: er met veel enthousiasme aan beginnen, een extra inspanning leveren

    Van Dale online: BE, informeel, bij het hele lemma “lap”
    DS2015: ergens een lap op geven: geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)

    Middelnederlandsch Woordenboek: lap, d. i. klap, oorveeg.
    de uitdrukking “twee vliegen slaen mit ien lap”, en het werkwoord lappen, in den zin van slaan, b.v. “hij lapte er op, dat het klapte.”

    Als ik er nu geen lap op geef komen we niet op tijd klaar.

    We gaan er vanavond eens een goei lap op geven

    bloemlezing De Standaard
    Er elk weekend een lap op geven – De Standaard
    Tom Barman wilde er wel een lap op geven, maar een melancholische plaat roept geen feestgevoelens op. (standaard.be)
    Feestvierend Welle wil er op kermismaandag nog eens een lap op geven op de Plesj. (standaard.be)
    Het gebeurde op 18 juli 2000: Armstrong zag dat Ullrich in de problemen zat en wou er een lap op geven. (standaard.be)
    Met een eerste fietspunt in Limburg en meer fietsveiligheid aan het station, wil Hasselt er fietsgewijs een lap op geven. (standaard.be)
    Ook BV’s gaan niet vrijuit, met woorden en uitdrukkingen als absoluut, snap je, uitdaging, niet te doen, astemblieft en een lap op geven. (Taal ergert Radio 1 – De Standaard)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jul 2023 08:42
    1 reactie(s)

    #6602

    lap
    (de ~, (m.), ~pen)

    het breedste en voorste gedeelte van een schoenzool

    vnw: (schoen)zool

    Van Dale online: BE: breed ge­deel­te van een schoen­zool

    zie ook verzamellemma kledij

    In de zool van mijne schoen is een gat, ik zal er een andere lap moeten laten onderzetten.

    > andere betekenissen van lap

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jul 2023 08:41
    0 reactie(s)

    #6603

    lap
    (de ~ (v.), ~pen)

    klap, mep, slag, trek

    vnw: klap, slag: iemand een lap om de oren geven

    Van Dale online: BE, in­for­meel

    Middelnederlandsch Woordenboek : lap, d.i. klap, oorveeg.
    uitdr. “twee vliegen slaen mit ien lap”, en het ww. lappen, in den zin van slaan, b.v. “hij lapte er op, dat het klapte.” Kiliaan lappen, drijven,…

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Klap, slag. zie eenige woorden die zoowel flard als slag beteekenen bij Stoett.

    zie ook lap, iemand een ~ geven

    Fredje kreeg een lap van zijn vader omdat hij zijn zusje treiterde.

    > andere betekenissen van lap

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jul 2023 08:40
    0 reactie(s)

    #6604

    lap
    (interjectie)

    Uitroep van ontsteltenis, teleurstelling, pech; arrè
    Vergelijkbaar met “verdorie”.

    vnw: •pats
    -lap zeg!: verdorie!, het is weer zover!

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Uitroep ter nabootsing van het geluid door een klap veroorzaakt. In een deel van Zuid-Nederland.
    “Als de driehonderd man toeschoten, en hem langs alle kanten te gelijk aanvielen. ”Lap! Tien vliegen in éenen slag!” zei Fernand, en … met een enkelen slag van zijn zwaard had hij er tien in ’t zand doen bijten”, De Mont en De Cock, Vlaamsche Wondersprookjes.

    Van Dale online: BE, in­for­meel: uit­roep ter na­boot­sing van het ge­luid door een klap ver­oor­zaakt

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2

    “Een pintje kost hier 1,80€.”
    Ja, lap, ik heb niet meer dan 1,50€.”

    Ja lap, het is weer van dat: nieuwe spoorstakingen (newsmonkey.be)

    Wanneer Gert iets vervelends meemaakt spreekt hij steevast de catchphrases Ja, lap zeg! en ’t Is niet waar hè?! uit. (Wikipedia)

    Arre lap, dat er ook nog eens bij, dubbel genieten dus ! (happymama.be )

    arre lap, zit ik vollenbak op procenten bezig .(hondenvrienden.be)

    > andere betekenissen van lap

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jul 2023 08:39
    2 reactie(s)

    #6605

    lansier
    (zn. m.; ~s)

    militair van een tankeenheid
    meervoud: de tankeenheid zelf

    vnw

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België:
    militair die deel uitmaakt van een tankeenheid
    In het meervoud in toepassing op de tankeenheid zelf.

    Welkom op de website van de Verbroedering 2/4 Regiment Lansiers. (2-4l.be)

    Het 1e/3e regiment Lansiers en de bekende Ardense Jagers uit Marche-en-Famenne zouden binnenkort het 3e en 4e mediaan bataljon worden. (vrt.be)

    Lansier bij het le eskadron van het 2e lansiers. Eerste Belgische gesneuvelde (Thimister, 4 augustus. 1914). (klm-mra.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Jul 2023 10:46
    0 reactie(s)

    #6606

    lansier
    (zn. m.; ~s)

    soldaat van een tankeenheid
    meervoud: de tankeenheid zelf

    vnw

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België:
    militair die deel uitmaakt van een tankeenheid
    In het meervoud in toepassing op de tankeenheid zelf.

    Welkom op de website van de Verbroedering 2/4 Regiment Lansiers. (2-4l.be)

    Het 1e/3e regiment Lansiers en de bekende Ardense Jagers uit Marche-en-Famenne zouden binnenkort het 3e en 4e mediaan bataljon worden. (vrt.be)

    Lansier bij het le eskadron van het 2e lansiers. Eerste Belgische gesneuvelde (Thimister, 4 augustus. 1914). (klm-mra.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Jul 2023 10:46
    0 reactie(s)

    #6607

    lansier
    (zn. m.; ~en)

    vnw: soldaat van een tankeenheid

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België:
    militair die deel uitmaakt van een tankeenheid
    In het meervoud in toepassing op de tankeenheid zelf.

    Welkom op de website van de Verbroedering 2/4 Regiment Lansiers. (2-4l.be)

    Het 1e/3e regiment Lansiers en de bekende Ardense Jagers uit Marche-en-Famenne zouden binnenkort het 3e en 4e mediaan bataljon worden. (vrt.be)

    Lansier bij het le eskadron van het 2e lansiers. Eerste Belgische gesneuvelde (Thimister, 4 augustus. 1914). (klm-mra.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Jul 2023 10:45
    0 reactie(s)

    #6608

    langspeelfilm
    (zn. m., ~s)

    een film van langere duur

    vnw

    vgl. tegenover kortfilm

    taaltelefoon: standaardtaal in België met de opmerking: "In Nederland komt dat woord wel voor, maar een gebruikelijker aanduiding is daar (lange) speelfilm. "

    De jonge regisseur bracht zijn eerste langspeelfilm uit en viel al direct in de prijzen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Jul 2023 10:40
    1 reactie(s)

    #6609

    langsom, van ~
    (vaste woordverbinding)

    steeds, gestaag, langzamerhand, …
    bv. van langsom dikker, dunner, zwaarder, sterker, hoger, …

    vnw: van langsom + comparatief, hoe langer hoe + comparatief
    -van langsom meer: hoe langer hoe meer
    -van langsom drukker: hoe langer hoe drukker

    Van Dale 2015 online kent enkel ‘van langsom meer’ als Belgisch-Nederlands
    Van Dale 2020 online: BE: van langs­om meer, min­der, ho­ger
    DS2015 kent enkel van langsom meer/minder als standaardtaal

    zie ook langsom, van ~ meer, langsom, van ~ minder

    nederbelgenopstap.skynetblogs.be: De duinen worden van langsom hoger, groener ook, een prachtig uitzicht.

    deredactie.be: Onze afbetalingsplannen voor het inschrijvingsgeld gaan van langsom zwaarder wegen.

    www.g-o.be: Nu van langsom sterker de roep klinkt naar technisch en wetenschappelijk sterk geschoolde mensen is het goed dat scholen werken aan het aanwakkeren van de interesse bij jongeren voor deze studiedomeinen.

    …de afstand tussen de gasten en mij scheen van langsom groter te worden en ik slaagde er niet in, de vreemde perspectiefverstelling …(Dochters van Lemurie – Hubert Lampo)

    Of ze echt doof was valt nu nog moeilijk te achterhalen, maar na dat overlijden werd ze alleszins van langsom onverschilliger.(Het seksuele fantasme voorbij – Lieven Jonckheere)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Jul 2023 10:36
    0 reactie(s)

    #6610

    langsheen
    (voorzetsel)

    langs, parallel met

    vnw

    taaladvies.net: Het is niet duidelijk of we het gebruik van langsheen wel of niet tot de standaardtaal in België kunnen rekenen. Standaardtaal in het hele taalgebied is in elk geval langs.

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet alg., verouderd

    Langsheen de oever van het kanaal werden nieuwe bomen gepland.

    Dancings in Vlaanderen. Een historische tocht langsheen de dansgelegenheden van weleer. (retroscoop)

    Met het FMS-platform zal de politie niet langer via een papieren rompslomp langsheen de leasingmaatschappijen en werkgevers moeten (vrt.be)

    De Vlaamse overheid spendeerde in 2013 bijna 5 miljoen euro aan het opruimen van zwerfvuil langsheen onze gewestwegen. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Jul 2023 10:35
    0 reactie(s)

    #6611

    watering
    (de (v) ~ mv ~en)

    openbaar bestuur dat de polders bestuurt en onderhoudt.
    Het woord is terug te vinden in het Nederlandse ‘wetering’ en het Waalse en Frans-Vlaamse ‘watringue’. (zie Wiki)
    in Nederland: waterschap

    Het bestuur van de watering is voornemens de muskusrat te bestrijden.

    De Vlaamse regering heeft eerder deze maand een hervorming goedgekeurd die het beheer van alle ‘onbevaarbare waterwegen’ in Vlaanderen (polders en kleinere waterlopen) moet stroomlijnen. Vandaag wordt die taak verdeeld onder liefst 112 beheerders, zijnde 50 gemeenten, 56 polderbesturen en wateringen – met dijkgraven, 5 provincies en de Vlaamse Milieumaatschappij VMM. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Jul 2023 15:44
    0 reactie(s)

    #6612

    langs geen kanten

    zie kanten, langs geen ~

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Jul 2023 15:17
    0 reactie(s)

    #6613

    kanten, langs geen ~
    (uitdrukking)

    hoegenaamd niet, op geen enkele manier

    vnq: langs geen kanten: helemaal niet, volstrekt niet

    Die nieuwe installatie heeft fabricagefouten, want ze marcheert langs geen kanten.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Jul 2023 15:16
    2 reactie(s)

    #6614

    langs de ene kant, langs de andere kant
    (uitdr.)

    taaladvies.net: “In België wordt in de figuurlijke betekenis ‘enerzijds, anderzijds’ ook langs de ene kant, langs de andere kant gebruikt, ook door veel standaardtaalsprekers. Toch is er een niet te verwaarlozen groep taalgebruikers die langs in dat gebruik afkeurt. Het is daarom vooralsnog niet duidelijk of langs de ene kant, langs de andere kant in die betekenis tot de standaardtaal in België gerekend kan worden.”

    vnw: langs de ene kant … langs de andere kant: enerzijds … anderzijds

    schrijf- en uitspraakvariant: langst den ene kant, langst den andere kant

    zie ook kant, langs de ene ~; kant, langs de andere ~; langst

    Langs de ene kant is Le Mystique authentiek, ouderwets bijna en heel luxueus qua interieur, maar langs de andere kant is onze stijl van koken heel modern. (visitflanders.com)

    Met langs de ene kant grote vluchtelingenstromen, en langs de andere kant een nomadische elite. (Klara.be)

    Langs de ene kant is ze dol op Parijs, ze heeft er een appartement, maar langs de andere kant kwam ze er al vaak in conflict met het publiek. (standaard.be)

    Langst den ene kant moete content zen dat der nief volk bakomt. Ze brenge sengs en ideeje in ons wijek. Mor langst den andere kant weure.(stuurgroepsintandries.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Jul 2023 15:15
    0 reactie(s)

    #6615

    langs binnen en buiten
    (uitdr.)

    volledig

    vgl. ook langs

    Hij werkt op een oorlogsschip en kent alle wapens langs binnen en langs buiten. (vrt.be)

    Opleiding. Bedrijfskunde. wil jij… de bedrijfswereld langs binnen en buiten leren kennen; gericht op zoek gaan naar verbeterpunten binnen het beleid van … (centrumvooravondonderwijs.be)

    Tijdens een Shopify Audit bekijk ik je webshop langs binnen en buiten, van boven tot onder. (ankerpoint.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2023 09:53
    0 reactie(s)

    #6616

    langs binnen en buiten
    (uitdr.)

    volledig

    Hij werkt op een oorlogsschip en kent alle wapens langs binnen en langs buiten. (vrt.be)

    Opleiding. Bedrijfskunde. wil jij… de bedrijfswereld langs binnen en buiten leren kennen; gericht op zoek gaan naar verbeterpunten binnen het beleid van … (centrumvooravondonderwijs.be)

    Tijdens een Shopify Audit bekijk ik je webshop langs binnen en buiten, van boven tot onder. (ankerpoint.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2023 09:53
    0 reactie(s)

    #6617

    langs buiten
    ( (uitdr.))

    vanbuiten, buitenaf

    zie ook langs binnen

    vgl. ook langs

    Langs buiten ziet het eruit als een weerspiegelende box, maar binnenin beland je in een prachtige houten kamer (nieuwsblad.be)

    Langs buiten is de sauna wit gepleisterd, alsook de deur. (zwembadenplus.be)

    In Venetië ontdekken we vijf synagogen die er langs buiten misschien heel eenvoudig uitzien, maar waar de binnenkant doet verbazen. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2023 09:46
    0 reactie(s)

    #6618

    langs binnen
    (uitdr.)

    vanbinnen, binnenin

    zie ook langs buiten

    vgl. ook langs

    Het MAS is niet enkel straf aan de buitenkant, ook langs binnen is het adembenemend. (mas.be)

    Het gebouw is voorlopig langs binnen gestut, maar vandaag wordt verder gekeken hoe het zit met de stabiliteit van het gebouw. (vrt.be)

    Pieter werkt bij de Belgische marine als wapenmechanieker. Hij werkt op een oorlogsschip en kent alle wapens langs binnen en langs buiten. (vrt.be)

    Het rondvormig model is eenvoudig aan de buitenkant en kleurrijk langs binnen. (optica.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2023 09:42
    0 reactie(s)

    #6619

    langs vaders/moederskant
    (uitdr.)

    vnw: van vaders/moederskant

    ook: langs grootvaders/grootmoederskant

    vgl. langs

    Hij zou langs vaderskant afstammen van de bouwmeesters Keldermans. (vrt.be)

    Aanleiding voor de misdaad is mogelijk een erfenis, die het meisje van haar grootouders langs moederskant had gekregen (demorgen.be)

    Mijn voorouders langs grootmoederskant waren boom- en rozenkwekers. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Jul 2023 09:10
    0 reactie(s)

    #6620

    langs weerszijden
    (uitdr.)

    langs beide zijden

    SN: aan weerszijden

    vnw

    zie ook sweerskanten; langs weerskanten

    De Langedreef zelf is langs weerszijden beplant met een rij opgaande populieren, met deels jonge inboeten. (onroerenderfgoed.be)

    De hoge brug zal bestaan uit drie rijvakken, waarvan één busbaan, en fietspaden langs weerszijden. (vrt.be)

    Toen de Amerikanen en de Russen aan het einde van de oorlog langs weerszijden oprukten, is hij in Dachau beland (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 19 Jul 2023 08:45
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.