noane

noane

(schrijf- en uitspraakvariant)

zie hane

lees ook reacties

273

Dit is geen bestaand woord, het is ‘den hoane’ en niet ‘de noane’. (En al zeker niet ‘den noane’.)

‘Den Harry’ spreekt ge ook uit als ‘denarry’, maar dat maakt nog niet dat zijne naam ineens ‘Narry’ is.

Ja, het VW is gelijk als ne zolder: er liggen veel schatten op, maar ook veel rommel ;)

Het staat nochtans ook in:
https://www.mijnwoordenboek.nl/dialect/West-Vlaams

Ik zou er gewoon een verwijslemma van maken (schrijf- en uitspraakvariant): zie hane en het voorbeeld daar plaatsen.

Er is ook een facebookgroep: “Je ziet van den Noane …”

En een reactie bij: Onze kerkhaan is gestolen! –
“Dju! uzne noane gepakt. Stelen van de kerke, da’s ne doadzoende.”
Martine. 19 oktober 2010 om 13:22. www.Leerne.be› onze-kerkhaan-is-gestolen

Ja, maar het is natuurlijk niet omdat mensen het zo opschrijven omdat ze de taal nooit echt leren schrijven hebben, dat het ook echt een woord is. Er staan in die lijst op mijnwoordenboek.nl zeer veel dubbels, allemaal met lichtjes andere spellingen, terwijl ze die klanken allemaal op krak dezelfste manier uitspreken – iedereen spelt er gewoon maar wat op los omdat ze enerzijds geen Vlaams leren spellen hebben en anderzijds geleerd hebben dat een spelling fonetisch is (ipv fonemisch), en dat bijvoorbeeld een ‘aa’ overeenkomt met de Hollandse uitspraak daarvan. De mannelijke verbuiging leert men niet schrijven, en dus denkt men – zeker in West-Vlaanderen – verkeerdelijk dat die n bij het volgende woord hoort. Ze zouden hetzelfde kunnen doen voor “’t”, dus “tswien” (‘t zwijn), maar dat gebeurt niet omdat ze weten dat "’t" een apart woord is, want dat is iets dat wel wordt aangeleerd. (In chattaal en middeleeuwse teksten gebeurt het interessant genoeg dan weer wel: “khebt” = “’k heb ’t”.)
In West- en Oost-Vlaanderen klinkt “den hemel en de hel(le)” als “(d)nemel en del(le)”, maar ‘nemel’ en ‘del’ zijn daarmee nog geen bestaande woorden. Het is verkeerdelijk toegepaste metanalyse: ze schrijven het op alsof de ‘n’ van het ene woord naar het andere is verhuisd, maar dat is niet echt het geval.

Hetzelfde probleem vindt ge bijvoorbeeld bij nantoek of nilft, geen van beide woorden bestaat in het echt.

Die ‘uzne noane’ moet ge lezen als ‘uznen oane’, ‘onznen haan’ dus. De voorbeeldzin is hoe dan ook al inconsistent, want de ‘oa’ in ‘noane’ is een gewone lange a, terwijl de ‘oa’ in ‘doadzoende’ een scherplange o moet voorstellen.

Een aantal voorbeelden:

nen onkel ? ne nonkel ? nonkel Bob verjaart vandaag ? correct
ne nadder ? nen adder ? adder Bob verjaart vandaag ? correct
nen hane ? ne nane ? nane Bob verjaart vandaag ? kan niet
… ? hane Bob verjaart vandaag ? correct
nen handdoek ? ne nanddoek ? nanddoek Bob verjaart vandaag ? kan niet (en niet alleen omdat handdoeken geen levende wezens zijn)
… ? handdoek Bob verjaart vandaag ? correct

Op de West-Vlaamse Wikipedia hebben ze “Den Haan” ook gewoon als “D’n Oane” gespeld: https://vls.wikipedia.org/wiki/D%27n_Oane

Correctie: de West- en Oost-Vlaamse uitspraak van “den hemel” is niet “(d)nemel”, maar “(d)neeml”. Doffe e’s zijn hier een rariteit.

Tja, woorden ontstaan soms doordat er een letter afvalt, zoals bij adder, of doordat er een letter bijkomt, zoals bij nonkel. (Destijds vroegen wij ons af, kinderen ondereen, of het de onkel of de nonkel moest zijn :))

Milft en nilft zijn niet opgenomen in de oude woordenboeken, maar dilt/delt wel. Om maar te zeggen dat het mogelijk is/was. Er is zelfs een werkwoord uit geboren.

De Bo in het West-Vlaams idioticon:
“DILT, DELT, o. Hetzelfde als Helft, fr. moitié.
Ik heb er een dilt van gehad. Het grootste dilt
van dien appel is voor u, het minste dilt is
genoeg voor mij.
— Dit woord is ontstaan uit d’ helft met versmilting van het lidwoord aan het substantief.
Zie andere voorbeelden daarvan onder DE, lidw.
DILTEN, dilíte (wvl. ook diltege, zie IMPERFECT),
gedilt, b. w. In twee dillen of helften deelen, fr. diviser en deux monies. Eenen appel dilten.”

Ik vind het dan niet verwonderlijk dat dialectsprekers hun woordjes opschrijven zoals ze ze uitspreken.
De inwoners van den Noane weten ook wel dat het De Haan is, maar toch willen ze blijkbaar noane bewaren, als herkenningswoord of zo.
Moeten die ‘foute’ woorden weg (nilft, milft, noane, enz.)? Voor mij niet, maar misschien kan er wat duiding bijgezet worden. Wilt u dat doen? Als ge goesting hebt natuurlijk.

Milft moet zijn: milft, iets in de ~ doen

“Elk jaar in september organiseert hij een gratis festival “In de Nof” en daar kan hij de spanten van de wereldtentoonstelling goed gebruiken om een podium in te bouwen. "
(https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/07/01/festival-in-de-nof-in-nieuwerkerken-blaast-spanten-van-expo-5/)

“In den hof” wordt hier ook ‘in de nof’. Wel een beetje geforceerd hier. Ben eens benieuwd of hij ook gaat novenieren ;)