regelmatig

regelmatig

(bn.)

dikwijls, geregeld

168

Weervrouw Sabine maakt geregeld deze fout. Het zal regelmatig regenen(!). Dat is geen Nederlands. En niemand die er haar eens op wijst daar bij de VRT?

De taaladviseur van de vrt schrijft nochtans op Taalnet:
Geregeld betekent: vaak, herhaaldelijk, van tijd tot tijd.
•Overstromingen van de laaggelegen gebieden naast de rivier komen geregeld voor.
Regelmatig betekent: op vaste tijden, met de regelmaat van de klok.
•Het is belangrijk dat u de medicijnen regelmatig inneemt.

Langs de andere kant schrijft Van Dale:
“Wanneer komt een nieuw woord in het woordenboek? Een woord wordt opgenomen in de Grote of Dikke Van Dale als de redactie dat woord gedurende langere tijd (ongeveer drie jaar) regelmatig aantreft in het (schriftelijk) algemeen taalgebruik.”

Wel regelmatig treft ge regelmatig in deze betekenis aan, zelfs in Van Dale, dus moet Van Dale het aanpassen. En dan is het ineens wel Nederlands :)

Een ander voorbeeld van Sabientje: er is redelijk veel wind vandaag. Wéér mis want het moet tamelijk veel wind zijn. Misschien is de taaladviseur op pensioen? Tussen haakjes: moet het op pensioen of met pensioen zijn? Daar ook al lange discussies over gehad. Wie brengt klaarheid?

Redelijk veel wind zal betekenen dat het flink waait maar dat de veters nog in je schoenen blijven…
Het is ‘met pensioen’. Maar Limburgers zeggen ook: ‘ik ga binnenkort op pensioen’.
Een ander ding: is met of op vakantie. Daar kom je niet uit.
Maar met vakantie is sjieker heb ergens als eindconclusie gelezen.

Nee, LG, in Vlaanderen is het evengoed ‘op pensioen’.
Zie pensioen, op ~ gaan of zijn en dat is Belgisch-Nederlands. Dat betekent dat het hier in VL standaardtaal is. Dus mag Martine Tanghe dat op de Vlaamse Radio en TV gerust zeggen. Dat is 100% correct. Maar omdat wij Vlamingen zo taalonderdanig zijn, zijn er die om de ‘taalvrede’ (waar de NL zich geen fluit van aantrekken) toch maar zeggen dat het beter is ‘met pensioen gaan’ te gebruiken:

kuleuven.be: ’Ook in andere uitdrukkingen is de keuze tussen met en op vaak moeilijk te maken. Neem bijvoorbeeld uitdrukkingen met pensioen. Zowel op pensioen gaan, in pensioen gaan als met pensioen gaan blijken voor te komen. De eerste twee mogelijkheden worden evenwel afgekeurd. De zoekresultaten in Google doen vermoeden dat op pensioen en in pensioen vooral in Vlaanderen gebruikelijk zijn. De naslagwerken geven dan ook unaniem de voorkeur aan met pensioen gaan. ’

Let eens op de subtiele hint in het citaat: Het is vermoedelijk in Vlaanderen gebruikelijk dus de voorkeur is ‘met pensioen gaan’.

Ook de vrt taaladviseur zegt in Taalnet droogweg: ‘Algemeen Nederlands is: met pensioen zijn, gaan, sturen, kunnen, mogen.’ En dat terwijl ‘op pensioen gaan’ standaartaal in Vlaanderen is, het publiek waar de vrt voor werkt.

Met ‘redelijk veel wind’ is niks mis mee. Van Dale kent het als ‘bijwoord van graad’:
1.tamelijk, nogal, vrij

Dus redelijk veel wind = tamelijk veel wind = nogal veel wind = vrij veel wind

Van een vriend taalkundige heb ik eens gehoord dat het op pensioen zijn is omdat dat statisch is. Met pensioen gaan is dan weer dynamisch. Zit iets in volgens mij. Ik bedoel: ik voel dat ook zo een beetje aan.

U heeft gelijk Georges: het noorden zegt over het algemeen ‘met’ en in het zuiden (Vlaanderen en NL beneden de rivieren) is ‘op’ pensioen ook gebruikelijk) Ikzelf gebruik het ook niet meer. Ik zie wel iets in de verklaring van dsa dat ‘op pensioen’ iets statisch heeft. Voor mij heeft het (en wordt nu niet boos) zelfs iets oubolligs. Iets wat sommige gepensioneerden niet graag horen.

Haha, LG, wordt nu niet boos zegt ge. Dan mag ik nog wel altijd fulmineren over het Vlaams, de Vlaamse taalonderdanigheid, het Nederlandse talimperialisme en andere grote theroriën verkondigen, maar mijn eigen kwaad maken doen ik niet zenne.
Maar langs de andere kant is het wel een interessant onderwerp want ik denk dat een van de grote verschillen tussen VL en NL het gebruik van voorzetsels is: op, in, met, … Van dat statische… ik weet dat niet. Ik geloof dat ze in NL zeggen ‘op vioolles’ en ge hoort dat tegenwoordig ook wel eens in VL. Is dat statisch? Op vakantie of met vakantie? Hier zou ik zeggen dat het precies het omgekeerde is: op vakantie is weg, op reis, van huis, onderweg… Met vakantie is in rust, kalmaan, … Hier zoudt ge zeggen dat ‘op’ dynamisch is en ‘met’ statisch. Of om uwe Cruyf te parafradingesen: élk foorpeelt ebt sen teechenfoorpeelt. (Niet kwaad worden, he)

taalimperialisme, theoriën, … kunt ge nu geloven dat mijn toetsenbord precies kapot is?

Er schoot vannacht nog iets door mijn kop over die statische en dynamische in, met en op pensioen, vakantie, … Zou het niet veel met het ww dat erbij gebruikt wordt te maken hebben?

op pensioen (gesteld) zijn, gaan
met persioen (gesteld) zijn, gaan
in pensioen (gesteld) zijn, gaan

op vakantie zijn, gaan, vertrekken, …
met vakantie zijn, gaan, vertrekken, …
in vakantie zijn, gaan, …

zijn is statischer en gaan of vertrekken dynamischer?