pollepel

pollepel

(de ~ (m.), ~s)

opscheplepel, niet gelijk aan het gebruik van ‘pollepel’ in het AN.

vnw: in België ook: soeplepel, lepel om soep op te scheppen (in Nederland: houten keukenlepel, roerlepel)

Van Dale 2005:
1.grote (houten) keukenlepel met vrij lange steel voor het roeren of dooreenstampen van spijzen
2.hoeveelheid die een pollepel kan bevatten
3.(niet algemeen, algemeen Belgisch-Nederlands) soeplepel

DS2015 opscheplepel, soeplepel: standaardtaal

zie ook soeplepel, houten lepel; pollepel, de ~ zwaaien

701

ok, wij hebben op school altijd geleerd dat ne pollepel alleen diejen houte lepel is…

lidwoord

Het valt mij op dat het bepaald lidwoord bij “pollepel” ‘dem’ is: “dem pollepel”, maar dat het onbepaald lidwoord hierbij ‘ne’ is: “ne pollepel” (zie voorbeeld). Kan Diederik dit bevestigen? Is dit voor alle substantieven beginnend met een labiaal (p, b): bv. dem boer, ne boer?

Mijn vriendin heeft eens een klein onderzoek gemaakt, dit ging echter alleen maar over de uitspraak van “nen”, dus niet ook over die van “den”.

Ik zal proberen te onthouden dat te vinden en zijn resultaat posten wanneer ik thuis kom.

Misschien is dit eerder een onderwerp voor het forum? Reacties zijn altijd zo onhandig te volgen, vanwege die (te) korte lijst.

uh? in Antwerpen/Brabant krijgen “ne” en “de” (bij man. woorden) een n toegevoegd als het volgende woord begint met b, t, d of ne klinker (of h, maar die spreke wij hier niet uit:))

dus:
nen boer, den boer.
nen tand, den tand (taand)
nen dikke, den dikke
nen emmer, den emmer (ieëmer)

maar:
de pollepel, ne pollepel want beginnend met P
ne klinker, de klinker want beginnend met K
ETC

als ne verandert in nen, is het ook altijd den ipv de

dus van “DEM pollepel” zoals u schrijft heb ik nog nooit gehoord!
het is
DE pollepel, NE pollepel
DEM/DEN boer, NEN/NEM boer (en dus ook niet ne boer zoals u schrijft)

dit geldt in ieder geval voor het gehele Brabantse taalgebied.

In navolging van dat onderzoekje, vroeg ik om de resultaten te controlleren aan een Brabander uit Nederland, en hij beweerde de n in “nen” uit te spreken in meer gevallen dan verwacht.

Indien de n wel wordt uitgesproken voor een b, p of m, dan wordt ze een m.

[n?n] voor b, d, t, h, en klinkers

ok, het enigste verschil hier is dan de P, ik ben tot nogtoe echter nog nooit iemand tegengekomen die nen pot of den pollepel zei:) maar over Nederlands brabant kan ik uiteraard niet zoveel zeggen

In den laatsten post ben ik vergeten te schrijven dat het een m wordt voor b, maar dat wisten jullie al.

Ik zag vandaag trouwens den naam “Van De Velde”, wat me verbaasde, omdat het eigenlijk “Van Den Velde” hoorde te zijn (het is toch een het-woord) – maar het steunt zeker mijn bewering dat het “de” bij mannelijke woorden eigenlijk een geassimileerd “den” is.

Verder moet zowel “nen” als “ne” van “enen” zijn gekomen – want “ene” hoorde bij vrouwelijke woorden. Schema:
mannelijk
1: een, de
2: eens, des
3: enen, den
4: enen, den

vrouwelijk
1: ene, de
2: ener, der
3: ener, der
4: ene, de

(en zonder belang voor dit onderwerp:
onzijdig
1: een, het
2: eens, des
3: enen, den
4: een, het

meervoud mannelijk/onzijdig
1: de
2: der
3: den
4: de

meervoud vrouwelijk
1: de
2: der
3: den/der
4: de)

Ik zit te wachten op mijn tentamen te mogen schrijven, en verveel me een beetje; daarom deze lange lijst der voornaamwoorden.

dem

Sorry Diederik, mijn reactie i.v.m. “dem pollepel” was het gevolg van een fout in versie 2 van het lemma (pollepel (dem)). Die is intussen verbeterd, zie ik.
Nog in verband met “pollepel”: vreemd hoe standaardtaal en dialect zich tot elkaar kunnen verhouden …

NL: pollepel → VL: houten lepel (ook: potlepel)
VL: pollepel → NL: soeplepel
VL: soeplepel → NL: eetlepel

pollepel

In het Brugse:
pollepel:opscheplepel
potlepel: houten lepel