muurzeiker

muurzeiker

(zn. m., -s)

mier

< mierzeiker, uit mier en zeik

Woordenboek der Nederlandsche Taal:
bij pismier: Evenzoo eng. pismire. Gewestelijke benaming voor de mier, die zoo geheeten wordt, omdat het insect een pisachtigen reuk afgeeft, of, naar het volksgeloof, de menschen bepist.
“Pis-miere, mier-seycke.” Formica (Kiliaan)

variant: moezake, moezeiker, zeikmoeier, murezjieker, zeikworm
zie ook brek

668

oko gebruikelijk in Oost-Blaanderen, maar ben niet ezker of het uitgebreid genoeg is om Gans Vlaanderen te zetten

en zèksmoejer (zeiksmoeder) in de kempe, mierzeik(er) in vlaams brabant denk ik, en nog variante van zeik(er) me mier, muur, moer en moejer

Hier in Heist ook een mierzeiker, vooral door de ontronding, maar ’t is een handig geheugensteuntje :)

Zeggen ze in Heist gewoonlijk ni ‘brek’ ? Of komen ze echt beide voor?

moemet

Op een aantal plaatsen in (Zuid-)Limburg zegt men moemet (lange oe, open e), en een mierennest is ne moemettenès.

muurzeiker en brek

In de Kempen is een muurzeiker een kleine bruine mier en een brek een grote. Een roë brek is een rode mier.

(variant van muurzeiker)

murenzeker
mier

het zit hier vol murenzekers

Bewerking door don op 25 apr 2010 16:02
………………….

ZEIKMOEIER wordt alleen in het noordoosten van de provincie Antwerpen gebruikt, in de rest van de provincie is het gewone woord voor mier muurzeiker. Dit woord is het resultaat van een interessante ontwikkeling. Het gedeelte zeik- is eenvoudig en snel te verklaren: het mierenzuur wordt door het volk als urine beschouwd, zodat een aantal dialectwoorden voor ‘mier’ samenstellingen zijn met ‘pis’, ‘zeik’ en andere woorden voor urine.
Voor het gedeelte moeier is meer uitleg nodig. In het midden van Vlaams-Brabant is het gebruikelijke woord mierzeik(er). Doordat dit woord ook in het ontrondingsgebied gebruikt wordt, kwam er een reactie tegen die ontronding en werd het muurzeiker. Hierdoor ontstond er een betekenisverschuiving van dat eerste deel (‘muur’). Noordelijker wordt die uu in muur gediftongeerd tot m?jer, dat op zijn beurt in botsing komt met ‘moejer’. Dit ‘moejer’ is door de d-syncope de meer platte uitspraak van ‘moeder’, maar heeft in veel dialecten als enige betekenis ‘vrouwtjesdier’. Een combinatie van ‘moeder’ + ‘zeik’ als naam van een dier kon moeilijk blijven bestaan, zodat op de plaatsen waar ‘moejer’ echt als ‘moeder’ ge?nterpreteerd werd, dit deel op zijn normale (tweede) terecht kwam. Zeik- kwam dan als bepalend gedeelte voorop te staan, en ‘zeikmoeier’ betekent dan letterlijk: moeder die zeikt.
https://fuzzy.arts.kuleuven.be/rewo/Quiz/vraag5.htm

De doorstreping in de tekst negeren aub – komt door een foutje in het systeem.