zulle

zulle

(tussenwerpsel)

hoor, hè, toch, wat denkt ge wel, …

bevestigend stopwoordje, ook gebruikt als bekrachting van een mededeling

Etymologie: Ontstaan uit ‘zullen’ met enclitisch gij: zult gi > zuldi > zulde > zulle (Woordenboek der Nederlandsche Taal)

Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

zie ook
Antwerpen: zenne, zene, ze
Antwerpse Kempen: zalla, zalle, za, zenne, zeulle, zulle, zolle
Hageland zonne of zolle
West-Vlaams: wi

432

is zulle W.-Vl.?

Voor sommigen wel, voor andere niet zeker peins ik. ‘t Lijkt me een tussenwerpsel dat varieert over heel Vla., zelfs van spreker tot spreker, maar we zullen het allemaal wel verstaan. In het WNT spreekt men bij het lemma ’zulle’ ook van ‘zelle’, ‘zele’, ‘zille’, ‘zuë’, ‘zene’, ‘zunne’, ‘zullen’, ‘zellen’, ‘zéje’. M.a.w. ge kunt er haast van maken wat ge wil ;-)

Ik probeer uit te vissen in welke regio’s ‘zulle’ nu nog gebezigd wordt. In Antwerpen alleszins ni zenne :)

LimoWreck – hoe zoude de verwantschap verklaren tussen de vormen met nn en die met ll?

de Bon: ik denk dat ik “zulle” gezien heb in Smouts beschrijving van het Antwerps

Grytolle: ikke ook gehoord, bij Frans Lamoen.

Zou het trouwens echt van ‘zulde’ komen?
Voor mijn gevoel is het een woord met korte eu (ö) uitspraak, en is het dus niet dezelfde klinker als de scherpe u in zullen.
Alleen Brabantse dialecten hebben denk ik nog het onderscheid tussen deze 2 klinkers, dus daarom wordt die voor het gemak ook wel u geschreven.

Dat hij van een ander kaliber is, lijkt mij ook de variant ‘zelle’ aan te tonen; moest zulle een scherpe u hebben, zou dit ‘zille’ zijn (want i staat tot u zoals e staat tot… ö!)

Maar een positie als onbeklemtoond woord kan natuurlijk ook deze klinkerverlaging verklaren.

vroege wegval van d → /zule/
rekking → /zeule/
verkorting (zoals in “ulle” bvb) → zölle (of zulle waar er geen onderscheid is)

…is een theorie die mij meteen te binnen schhiet

Rekking in open lettergrepen komt in diên tijd helemaal nimeer voor, dad is iet van de 8e-10de eeuw ofzo 8-)

Bovendien waren toens alle dobbel medeklinkers al verkort tot een; anders zou den infinitief zullen (/zule/) oek zeule moeten geworden zijn… en mannen manen, enz. Want dobbel uitgesproken consonanten hee-g-et Nederlands al lank nimeer!

welken tijd is ’t dan?

Ow ik docht dad iemand hier die info al had gepost, dan zal ’t iet zijn da ’k zelf gisteren hem gelezen wslk.

Volgens Van Dale etym wdbk iig deze dateringen:
{zulde 1617, selle, zelle 1783, zulle 1836}
Dus in 1600 nog met /d/.

Afgezien daarvan is de kwaliteit van de klinker en lengte vd medeklinker in ‘zullen’ in het Oud/Middelnederlands wel mogelijk problematisch.

hmm, tussenwerpsels zijn wel makkelijk beïnvloedbaar door ander talen.. een fonetisch (eerder dan fonemisch) gelijk uitspraak in heel Vlaanderen is mss denkbaar

want….volgens mij hoort ge “hè” niet uitgesproken als æ in West-Vlaanderen en niet als ? in Antwerpen, maar overal als ? (in echt West-Vlaams eerder w?, geschreven ‘wi’).. maar ik kan mis zijn

Ik spreek hè/hé uit met de korte e van bed, met, ket, dus de scherpe Antwerpse /e/.

De korte /?/ kan kik zelfs ni of amper uitspreken.

hmm, verkeerden indruk dan !

Alg. VL volgens VD. De uitspraakvarianten is wat anders: zelle, zulle, …

Ernest Claes heeft in zijne jonge tijd aan het college in Herentals gestudeerd en gewoond op een appartement in de Bovenrij. De Kempische taal vindt ge ook in zijn boeken terug, waaronder ook ‘zulle’ behoort. De uitspraak kent natuurlijk verschillende varianten.