blad, een groot ~ hebben

blad, een groot ~ hebben

(uitdr.)

vlot spreken, met veel kennis
aan de top van een conversatie zijn

bevestiging regio graag

374

Naast een groot, kan iemand ook een lang of een vuil blad hebben. Drie eigenschappen die in mijn ogen niet zozeer kwaliteiten zijn. Iemand met een vuil blad is een kwatong, iemand met een groot blad een flapuit, niet fijngevoelig. Een lang blad (pars pro toto) haalt zijn slag wel thuis.

Alle drie zijn ze een wapen dat bedoeld is voor overheersing.

Vlot spreken met kennis van zaken is wèl een kwaliteit die redelijkheid met zich meebrengt, die ik niet terugvind in het woord “blad”.

blad (of toch verkl. woord blaajke) wordt volgens mij in Antwerpen ook wel gebruikt voor tong, ‘stekt oe blaajke is uit’ bij den tantist bijv. Iemand met een groot blad is dus iemand met een grote tong.

voor mij is iemand met een groot blad ook negatief, een hol vat zeg maar, hij kan het goed uitleggen maar daar blijft het bij.

Diederik, volgens mij wordt blad ook gebruikt voor tong, maar misschien komt het van een blad papier:

244. Geen blad (of blaadje) voor den mond nemen,
d.w.z. ronduit, onbewimpeld zijn meening zeggen, 17de eeuw uit den mond spreken; 18de eeuw: joffer uit den mond spelen (Halma, 358). In de 18de eeuw komt deze zegswijze voor bij Tuinman I, 39: ‘Hy neemt geen blad voor den mond, dit zegt men van ymand, die vry uit en onbewimpelt eenen anderen zijne feilen en misbedrijven onder den neus wrijft’; Harreb. I, 60. In het hd. is de uitdr. zeer gewoon: kein Blatt vor (den Mund) nehmen, eig. wat men zegt niet van een blad lezen, waarop alles wel overwogen geschreven staat, doch het zeggen zonder er vooraf over nagedacht te hebben. Vgl. Handelsblad, 25 Maart 1909 (ochtendblad 2 bl., k. 5): De heer Brummelkamp is namelijk het tegendeel van iemand die ‘geen blad voor den mond neemt’. Hij spreekt altijd met het papiertje waarvan hij leest, vlak voor den mond; Lev. B. 63: Kijk, ik ben niet gewoon een blaadje voor m’n mond te nemen, en daarom zeg ik ronduit; Prikk. V, 8: Ik neem geen blad voor mijn mond ook, en zei hem ronduit dat zoo’n juffie toch niets voor hem was; Handelsblad, 27 Maart 1914 (avondbl.) p. 1, k. 2: Weest niet zoo ongematigd als ik, Duys, steeds geweest ben. Neemt een blad voor uw mond; De Tijd, 3 April 1914, p. 1 k. 5; Het Volk, 22 Mei 1914, p. 1 k. 1; 24 Oct. 1914, p. 5 k. 1. In De Arbeid, 9 Januari 1915, p. 4 k. 2: Als het noodig is de houding dier anderen te bespreken, neem ik ook geen doekje voor de lippen.

In ’t Hageland toch meer gekend als: een groot blad hebben = een grote mond hebben
Een vuil blad hebben: plat gezegd: een frank bakkes, oftewel, er geen doekjes om winden, ook kwetsende dingen van iemand zeggen.