vijffouter

vijffouter

(de ~ (m.), ~s )

vlinder:

Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: vijfwouter
Vlinder, kapel. In de algemene taal sinds lang verouderd, echter nog wel gewestelijk in Vlaams-België in gebruik.

< VIJVOUTER Middelnederlands: vivouder, viveltere, vivalter(e). Een in velerlei vormen verspreid germaans woord, grondvorm fifal?rôn -, dat waarschijnlijk een met latijns papilio overeenkomende reduplicatieve formatie is bij een wortel die ‘fladderen’ beteekent.

Bij De Bo: fijfouter

Volksetymologie (zie reactie): een vlinder bestaat uit 5 delen, een romp en 4 vleugels.

Antwerpen: wiewouter
Antwerpse Kempen: flikketeer
Laarne: moddevijver
Tielt: flieflotter
Vlaamse Ardennen: vliegenbout, vliegenbouter, vliegemouter

Vanessa atalanta

420

Schone volksetymologie van die ‘vijf delen’!

Helaas (?) komt het van een oudgermaans woord dat met het getal 5 niks te maken heeft; vergelijk het Noors woord ‘fivreld’ of ‘fivrelde’ dat op allerlei insecten variërend van vlinder tot lieveheersbeestje van toepassing kan zijn, van het oudNoors fífreldi.
(de tussen-r is dan wel weggevallen of naar achter verplaatst; en de combinatie /ald/ is /oud/ geworden gelijk in woorden als houden, oud, hout enz.)

Nog verder vervormd is het woord in andere dialecten, bijv. wiewouter in het Antwerpse

Oh, ik leer nu pas dat de Pruis het behalve Schmetterling ook wel Falter heet…
En ter correctie van mijn vorige post; ik kom er ook just achter dat het Noors de tussen-r in fivreld(e) ingevoegd heeft, dus het is niet dat hij bij ons weggevallen is, maar omgekeerd.