passage

passage

(de ~ (m.))

het komen en gaan van voorbijgangers

274

De uitspraak van de uitgang -age van Franse leenwoorden in een dialect.

In het Antwerps wordt deze uitgang uitgesproken als een doffe e, gevolgd door z en een tweede doffe e.
De eerste is beklemtoond / œ /, de tweede niet / &#399 /.
Voor mijn gehoor is er geen hoorbaar verschil tussen beiden. Mogelijk is de lengte niet dezelfde.

passage is volgens mij in het Antwerps /p.e s.e z.e/

Net zoals /st.e z.e/ étage (verdieping of niveau van rangschikking), /p.e t.e z.e/ potage, /b.e g.e z.e/ bagage, e.a.

Of heb ik het niet aan het rechte eind en is passage een uitzondering?

Dezelfde doffe e komt ook voor in de verbasteringen van kuisen, luisteren, vuist, puist, korst, worst, dorst, rëse (wrijven), mëze (loze praat verkopen), bëzeke (beursje), sëze (sarge), e.a.

Haloewie:
als özze of hoe men het ook schrijft lijken inderdaad de Franse leenwoorden uit een ouder stadium van het Antwerps voor te komen; het lijkt hier om een samenval van zowel -age als andere azie-achtige uitgangen te gaan: petözze, begözze, stözze en daarneffenst ook lözze (horloge), spinözze? (spinazie) en occözze (occazie). Der zullen er nog wel meer zijn maar op deze paar kan ik nu maar komen.

Woorden die pas in de laatste generatie ontleend zijn lijken echter een meer Frans uitgesproken uitgang -aasj te krijgen? Dit lijkt mij toch de nieuweren trend te zijn, zeker voor woorden die in traditioneel plat Antwerps nog niet uit het Frans overgenomen waren, gelijk ‘massaasj’ en ‘garaasj’ gelijk het nu waarsch. wel meestal heet? Garözze of massözze lijken mij iig geen bestaand Antwerps.

Dus de age-woorden lijken zich m.i. opgesplitst te hebben in 2 groepen, oude leenwoorden (özze) en recente (aasj).

Maar diepgaand is dat volges mij nog niet onderzocht.

PS: “passage” zou ik niet zo direct kunnen plaatsen in deze 2 groepen, ik zeg zelf (en hoor meestal) ‘passaasj’ maar of ‘pesözze’ ook kan, geen flauw benul.

m. voor iedereen trouwens?

haloewie,
waarschijnlijk heb je het wél bij het rechte eind en is het ‘peteze’ maar ik heb altijd passaasj gezegd en gehoord in mijn familie en omgeving. Met ‘altijd’ bedoel ik honderden keren.

Diederik,
Die theorie van vroege en late leenwoorden zou wel kunnen kloppen.
Wat mij betreft voor de aangehaalde woorden ( = onderzoek bij één persoon!)
petözze (potage): nooit gehoord, nooit gezegd
begözje of bagözje (bagage): gehoord maar nooit gezegd (voor mij: bagaasj)
stözze (étage): vroeger gehoord, nooit gezegd
lözze (horloge): dit is een moeilijk geval. Wel een enkele keer gehoord maar ik denk dat het van den buiten is, of heel oud (voor mij: orloozje)
spinözze en occözze: altijd gehoord en gezegd.

T schijnt da ge hier toch gelijk had Haloewie – bladerde toevallgi gisteren door De Graefs antw. woordenboek en stootte daar op ‘passeuge’ in deze betekenis, dus ik neem aan dat die spelling als passeuzze/passözze mag gelezen worden. (?)

de spelling zelf doe mij eerder aan “passözje” denken

duh :P weet ik, mor t past dan iig wel in dees rij’ke.
Smout spelt ook nog özje, (stözje enz), dus misschien nog meer variatie (aasj, özje en özze), in ieder geval bevestigde “passeuge” dat de -age > -euzze hier plaatsgevonden heeft en het dus niet uitsluitend “passaasj” is.