Recente reacties

dit is toch een Duits woord?

Ik ben gaan zoeken op ‘wa kost da‘ en begonnen met de Gentse voorbeeldzin van kavka. Gaande heen kwamen er meer voorbeelden van forums bij, met zoals gebruikelijk warrige teksten vol jargon en afko’s (afkortingen).
De fonetische zin zal ik weghalen ook omdat hier meerdere onderwerpen door elkaar spelen. Ik zal het lemma herbewerken en uw voorbeeldzinnen mee gebruiken. Ze zijn schoner Vlaams dan de mijne.
Maar ik heb even tijd nodig.

Het is ruimer dan Gent, ook zeker Antwerpen en ik vermoed ook Brabant. Daarom zou ik suggereren om de fonetische spelling weg te laten en te vervangen door ‘wat kost dat spel’. Een Gentenaar, Antwerpenaar of Leuvenaar zullen dat wel op hun eigen manier uitspreken. Overigens zijn daar ook goegels voor te vinden:

Wat kost dat spel? Daarop kom ik in drie minuten terug, meneer X. (talentvoorsales.be)

Wat kost dat spel hier? ? €6 euro voor inkom ? (partyspotter.be)

Het voordeel van de algemene spelling is ook dat de woorden en uitdrukkingen gemakkelijker terug te vinden zijn in de index. Al bij a valt dat met ‘wa’ en ‘da’ nog mee, maar veronderstel een uitdrukking met ‘gaan’ kan dan op 101 manieren gespeld worden: gaan, gon, gong, goan, …

Het is maar een tip natuurlijk, maar we hebben er in het verleden al dikwijls over gepalaberd.

Ik vrees dat deze oude betekenis niet typisch Vlaams is want ze werd/wordt ook in NL gebruikt:

Via de grote trap of ‘wentelsteen’, die bestaat uit vijftigduizend stenen waaraan meer dan honderd dagen werd gemetseld, komen we in de Blauwe Zaal op de eerste verdieping. (volkskrant.nl)

Tijdens de bouw van de nieuwe Broederschapskapel (de huidige Sacramentskapel) werd dit orgel in 1495-1496 met een rugpositief uitgebreid door de Utrechtse orgelbouwer Gerrit Petersz., maar van een verplaatsing van het instrument wordt niet gerept, het bleef op zijn oude plaats die nochtans deel van het nieuwe koor was met ‘de wentelsteen de wenteltrap in de traptoren tegen het noordtransept in ons choir staende, daer ons orgelen aen staen’. (bossche-encyclopedie.nl)

Ik vind overigens meer goegels voor “wentelsteen” in combinatie met trap in .NL dan in .BE

Ik zal het tot nader order op SN zetten?

Dan zal Frank Deboosere de term misschien wel algemeen en officieel als weerterm geïntroduceerd hebben, Toon Hermans heeft het destijds ook al op lyrisch-poëtische wijze gebruikt:

Maar ’t pleintje klinkt al lenterig. Lala lala. Er speelt een lekker straatkwartetje. Lala lala. En die geven ’m van jetje. Lala lala (Zaltbommel – Toon Hermans)

Ik had het lemma oorspronkelijk in enkelvoud geschreven met de bemerking: ‘meestal in meervoud gebruikt’. Omdat ik geen goede voorbeelden in enkelvoud vond heb ik au dernier moment de boel veranderd en de meervoudsvorm als trefwoord ingevoerd met “onderwijsterm” als woordkenmerk.

Het enkelvoud wordt ook gebruikt:

Binnen een sleutelcompetentie worden sommige leerplandoelen best in samenhang gerealiseerd. (g-o.be)

Daarom misschien beter het enkelvoud als titeltje voor het lemma gebruiken?

Welkom BasvdPutten.

Ik denk dat het vooral als geleerde leenvertaling voor het marginaler klinkend ‘marginaal’ gebruikt wordt.

Welkom Genze Zever. Goed gezien, volksberoep is inderdaad een neologisme dat de laatste dagen veel gebezigd wordt in de politiek. Alleen denk ik dat de betekenis die ge geeft niet helemaal klopt. Met volksberoep wordt er bedoeld dat de Kamer van Volksvertegenwoordigers beslissingen van bepaalde rechtbanken ongedaan zou kunnen maken met de discussie over de scheiding der machten tot gevolg. Volksberoep is het beroep van het volk via de verkozen volksvertegenwoordigers en niet via een volksraadpleging of referendum. Dat is toch een groot verschil.

Het vnw heeft ook deze betekenis: in België ook: pruik, haarstukje.

Maar ik vind daar geen voorbeelden van. Iemand? Streek?

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/02/14/keppe-koosnaam-lievelingetje-slavin/

Welkom Anne Vermoens. Schoon woord. Ik heb er direct enkele voorbeelden bijgezet.

Een plaat, CD, video of DVD opzetten blijkt wel SN te zijn.

Taaladvies:
“In de standaardtaal in het hele taalgebied wordt het werkwoord aanzetten gebruikt in de betekenis ‘een toestel of machine in werking zetten, op gang brengen’. In België wordt opzetten ook vaak in die betekenis gebruikt, maar dat is geen standaardtaal. (…) Opzetten is wel correct in de betekenis ‘draaien, laten afspelen’. (…) De betekenis ‘een toestel uitschakelen of stilzetten’ kan in de standaardtaal uitgedrukt worden door de werkwoorden uitzetten en afzetten.”

Ha, dus opzetten is geen standaardtaal, maar afzetten wel. Grappig.

Ik stel mij nu wel de vraag of er in de voorbeeldzin sprake is van grammatica: gereduceerd lidwoord (d’stal), of van een effectief onzijdige stal. Ik vermoed het eerste, maar misschien is het zo ver gevorderd dat het geslacht effectief veranderd is, zoals ‘fabriek’ ten oosten van de Schelde.

Deze is wel SN.

Bedankt voor de zwijnerij, sanderd17! Het zijn woorden die mij allemaal bekend in de oren klinken.

Welkom Henny. Enig idee waar het woord van afgeleid is? Behalve dat carnavalsliedje vind ik er geen goegels van. Misschien nog een andere spelling mogelijk?

Welkom, Jesseken. Schoon woord.

Ik vind ook deez:

Foensj is het plaatselijk dialect voor ‘paddenstoel (afkomstig van het Latijn fungus ’paddenstoel’). (wikipedia – Oetingen)

Ik heb inderdaad zo scheel als nen otter gezien want ik heb gewoon de twee lemma’s van joint door elkaar gemixt. Excuses voor de verwarring.