Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #401

    ongemakkelijk
    (bw.)

    vnw: in België ook: onpasselijk, misselijk

    Nu heb ik toch hoop dat het gelukt zou zijn. ik heb pijn aan mijn borsten en ben ongemakkelijk hopelijk is dit dus een goed teken. volgende week maandag ga ik het weten dus het is nog even spannend. (deverdwaaldeooievaar.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (28 May 2024 06:27)

    👍
    4

    #402

    verplicht, is dat ~

    zie is dat verplicht?

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (28 May 2024 06:18)

    👍
    4

    #403

    is dat verplicht?
    (uitdr.)

    een ironische vraag naar de noodzakelijkheid van een initiatief: moet dat nu echt?
    Het gaat dus niet over de betekenis wanneer iets echt, bv. wettelijk, verplicht is.

    In Vlaanderen in het gewone taalgebruik ingeburgerd n.a.v. de tv-reeks Het eiland waarbij de initiatieven van Franky steeds in twijfel getrokken worden met ‘Is dat verplicht?’

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    Is dat verplicht? Speel mee via https://wkpronostiek.sporza.be/ of verpest de sfeer! (sporza)

    Is dat verplicht?’ Nee, dat is niet verplicht. Nummer elf is Alinda V. Zij is een nichtje van Jules Bogaerts. (humo.be)

    Gerda: Jean, zoudt ge astublieft de potten in het onderste en de kommen in het bovenste rek van ’t afwasmachien willen steken?
    Jean: Is dat verplicht?
    Gerda: Ja dat is verplicht. Anders komt Sinterklaas niet.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 May 2024 06:18)

    👍
    4

    #404

    afspreken, willen we dat ~

    zie willen we dat afspreken

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (27 May 2024 08:47)

    👍
    4

    #405

    willen we dat afspreken
    (uitdr.)

    naar de quote “Willen we dat afspreken, Guido?” uit Het eiland.
    Sindsdien veralgemeend in het Vlaams taalgebruik wanneer men ironisch een afspraak wil bevestigen

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    Geen smartphones meer tijdens het leren, willen we dat afspreken? (vives.be)

    Hoe spreek je de naam van Gouden Schoen Lior Refaelov correct uit? RE-FA-ELOV. Willen we dat afspreken? (facebook – sporza)

    Barometertje gemaakt om het wat visueler te maken. Die naald blijft netjes in het groen staan, willen we dat afspreken? (beyondgaming.be)

    13 seconden per nummer zijn toegestaan, willen we dat afspreken? (demorgen.be)

    Willen we dat afspreken? #Goed omgaan met elkaar #Een stem die gehoord mag worden #Medebeheer. (scoutsengidsenvlaanderen.be)

    “Vanaf nu negeren we Astrid Bryan gewoon, willen we dat afspreken?” (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 May 2024 08:47)

    👍
    4

    #406

    ongeletterd
    (bn.)

    analfabeet

    vnw

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 1

    SN-betekenis van ongeletterd: niet geleerd

    Twee derde van de leerlingen uit het bso verlaat de schoolbanken ‘functioneel ongeletterd’, bleek afgelopen week uit de nieuwe resultaten (knack.be)

    In de Basiswet wordt bepaald dat aan een gedetineerde die ongeletterd is of de taal van de op hem toepasselijke procedure niet kent, bijstand wordt verleend (belgium.be)

    “Als je dit kunt lezen, ben je geen ongeletterde” (spreadshirt.be)

    “Ook jonge TikTokkers zijn vaak digitaal ongeletterd” (vrt.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (26 May 2024 16:50)

    👍
    4

    #407

    Vlaamse TV
    (verzamellemma)

    Sommige Vlaamse woorden of uitdrukkingen vinden hun oorsprong of zijn populair geworden in populaire tv-reeksen zoals De kampioenen of Het eiland. Dit verzamellemma somt ze alfabetisch op:

    afspreken, willen we dat ~ – Het eiland
    dagschotel – F.C. De kampioenen
    frietketel: gij se frietketel – Down the road
    Grietje: laat maar komen, Grietje – Rad van fortuin
    kampioen zijn is plezant – F.C. De kampioenen
    man, man, man – F.C. De kampioenen
    Marie-Jeanne – The sky is the limit
    miserie, miserie, miserie – F.C. De kampioenen
    nurfen – Bevergem
    okselvijver – Het eiland
    pijn is fijn met een p – Het eiland
    poepke doen – F.C. De kampioenen
    pornomens – Het eiland
    protput – Het eiland
    ringelen – Bevergem
    team, ik ben blij dat ge in mijn ~ zit – Het eiland
    vegen, en nu gaan we ~ – Callboys
    verplicht, is dat ~ – Het eiland
    vrolijke vrienden – Nonkel Bob
    Walter: ik ga het zeggen, Walter – Rad van fortuin
    wat hebben we vandaag geleerdSOS Piet
    wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen – Jambers
    Xavier Waterslaeghers-syndroom – F.C. De kampioenen
    yo, de mannen – Het huis van wantrouwen
    zever, gezever – Het eiland

    -

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Jul 2024 12:27)

    👍
    5

    #408

    pornomens
    (zn. m.; ~en)

    iemand die veel porno kijkt

    Via de quote “Ben jij een pornomens, Guido” uit de tv-reeks Het eiland in het Vlaamse taalgebruik gesijpeld

    google 2024 .NL: 6 hits alle betrekking op .BE

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    Bent u een pornomens, beste surfer? Multimediastudent Inti De Ceukelaire lanceert vandaag een website die nagaat of uw computer weleens op pornowebsites belandt. (vrt.be)

    Is jouw lief een ‘pornomens’? Dankzij deze Vlaamse website betrap je hem! Robine van Tilburg chef online. (flair.be)

    an ‘Zijt gij ne pornomens?’ tot ’That’s what she said’: de beste sitcoms op de werkvloer voor u opgelijst (humo.be)

    De Belgische pornomens blijkt in de eerste plaats naar “french” op zoek te gaan, en in tweede en derde instantie naar “teen” en “MILF”. (radio1.be)

    Zakenman David Sullivan wist hoe hij zijn ponden kon laten rollen. Als ondernemend pornomens baatte hij sekshops uit, lanceerde hij met Playbirds het Britse … (filmfreak.be)

    Posters met onder andere “We zitten met ne pornomens in de familie”, “Den draadkameraad” en “Pas op voor het protputteke” poppen op over het hele land. (press.tbwagroup.be)

    De pornomensen kunnen hun lichaam opnieuw normaal laten reageren door zes tot twaalf weken geen (internet)porno meer te bekijken. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 May 2024 12:30)

    👍
    5

    #409

    team, ik ben blij dat ge in mijn ~ zit

    zie ik ben blij dat je in mijn team zit

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 May 2024 10:01)

    👍
    4

    #410

    ik ben blij dat je in mijn team zit
    (uitdr.)

    Uitdrukking uit de tv-serie Het eiland die sindsdien in Vlaanderen algemeen taalgebruik is geworden
    Zie lijst van klassiekers in de reactie hieronder.

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    ‘Ik ben blij dat je in mijn team zit.’ Het is een van de zinnetjes die na de tv-serie Het eiland in heel Vlaanderen een eigen leven zijn gaan leiden. (standaard.be)

    Veel nieuwe volgers erbij, welkom, ik ben blij dat je in mijn team zit! (instangram)

    ’t Eerste compliment komt alvast van ons: “Ik ben blij dat ge in mijn team zit!” Aan wie ga jij deze maand een pluim uitdelen? (LinkedIn)

    Kim, ik ben blij dat ge in mijn team zit. (kilovzw.be)

    Dat Charles Michel nooit antwoordt met ‘Ik ben blij dat gij in mijn team zit,’ komt gewoon omdat hij de reeks nooit gezien heeft. (humo.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 May 2024 10:01)

    👍
    6

    #411

    protput
    (zn. m.; ~ten)

    Naar de verspreking van Alain Vandam verwijzend naar Lydia Protut in de tv-reeks Het eiland wat hem de scheldnaam ‘Alain Protput Vandam’ opleverde. Sindsdien in Vlaanderen als bijnaam gebruikt. Soms ook gebruikt verwijzend naar wc’s, beerputten, ….

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    Het is vrij gênant om aan de receptie van een bedrijf te vragen naar mevrouw Protput in plaats van mevrouw Protut. ;- (freez.be)

    Waarom ook de jongste generatie weet wat “Protput” betekent (nieuwsblad.be)

    Janker, Strontvlieg, Protput en co staan vanaf vandaag voor de rechter: deze rol speelden de 18 Reuzegommers tijdens fatale studentendoop van … (hln.be)

    Dit zijn de voorspellingen van Protput voor het Pro League Pronostiek 2023-2024. (toernooivoetbal.be)

    We zijn ondertussen al lang overgeschakeld naar ecologische zeep, shampoo, wasmiddelen, enz… , dus onze put is nu een gezonde protput🙂 (sidati.be)

    We hebben heel veel geluk met het pad, want nergens moeten we onze weg zoeken of zijn er protputten, het gaat enorm vlot. (grwandelen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 May 2024 10:00)

    👍
    3

    #412

    zever, gezever
    (uitdr.)

    flauwe kul

    vgl. zever; gezever

    quote uit de tv-reeks Het eiland dat tot de algemene taal in Vlaanderen is gaan behoren

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    Zinnetjes als ‘Zever, gezever’, ‘Ik ben blij dat je in mijn team zit’ of ‘Willen we dat afspreken’ worden nog steeds te pas en te onpas gedeclameerd. Freek Van de Velde, professor taalkunde aan KU Leuven, heeft het in dat verband over ‘het oor van Jan Eelen’. De bedenker en regisseur van Het eiland beschikt volgens Van de Velde over een bijzonder talent om dingen op te pikken wat gewone mensen zeggen. Dat soort zinnetjes en uitdrukkingen in een reeks verwerken is een garantie op quotes die twintig jaar later tot de standaardtaal zijn gaan behoren. (demorgen.be)

    Bekijk het bord “zever, gezever” van Fien Wittevrongel op Pinterest. (pinterest)

    The perfect Zever Gezever Animated GIF for your conversation. (tenor.com)

    Zeg eens wat vaker tegen die nutteloze gedachten “Zever, gezever”. (fload.be)

    Zever, gezever. Hier kan je praten over de actualiteit, je schoolexamens, je werk of gewoon… heerlijk nutteloos zeveren over nutteloze zaken! (pallieters.be)

    Unisex T-shirt “Zever Gezever” (witte typo). From €24,95 incl. BTW & verzendkosten (alleskapot.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 May 2024 10:03)

    👍
    3

    #413

    oneffen, en ~
    (uitdr.)

    en iets meer

    vnw: in België ook: iets meer dan
    -honderd frank en oneffen: honderd (en) zoveel frank, iets meer dan honderd frank

    vgl. centiemen, en ~

    De intrede van Christus in Brussel : in het jaar 2000 en oneffen ongeveer (aarschot.bibliotheek.be)

    “Zoveel als in de gazetten staat. Een burgemeester van een stad als Leuven verdient netto 4.900 euro en oneffen.” (demorgen.be)

    Ne vent van 2 meter en oneffen centimeters. Ik sta met hem op een fotootje. (blogspot.be)

    360 euro’s en oneffen… Dat word ne zure. (bimmerandmore.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 May 2024 07:27)

    👍
    4

    #414

    onderwege blijven
    (uitdr.)

    vnw: achterwege blijven

    Groot woordenboek der Nederlandse taal (1950): (Zuidn.) onderwege{n) blijven: achterwege blijven, niet uitgevoerd worden : dat werk zal weer onderwege blijven.

    verouder(en)d?

    Ruskin en Morris – zóó zegde nog Van de Velde – waren baanbrekers, maar bleven onderwege, omdat zij nog te veel beroep deden op het hart en te weinig op het verstand. (Vlaamsche Arbeid. Jaargang 8 – 1913)

    Men wachtte het Koninklijk besluit…. bet bleef te lang onderwege (De Toekomst – 1893)

    Onderwege gebleven op den berg van kunde, roem en fortuin. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (22 May 2024 10:27)

    👍
    3

    #415

    machtsontplooiing
    (z.n. de ~ (v.) ~)

    het ontplooien van macht oftewel het massaal inzetten van politie of militairen om macht te laten zien en/of uit te oefenen
    NL: machtsvertoon (o.)

    Enorme machtsontplooiing in Wit-Rusland voor Russische militaire oefening vlak bij grens met Oekraïne. (NBL)

    Massale machtsontplooiing van politiewagens en legereenheden bij de zoekactie naar de voortvluchtige en gewapende militair Jurgen Conings. (pal.be)

    Een machtsontplooiing." Zo noemt minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open VLD) de actie vandaag. Ruim honderd agenten hebben op de parking in de Noorderlaan, vlak bij de Antwerpse haven, vrachtwagens gecontroleerd. De controle gebeurde samen met een rits andere diensten, onder meer Dienst Vreemdelingenzaken, de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) en de Europese Arbeidsautoriteit ELA. (VRTNWS)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (21 May 2024 14:49)

    👍
    2

    #416

    ondervraging
    (zn. v.; ~en)

    politiek: interpellatie (o.a. bevraging van ministers)

    zie bevragen

    Een flink deel van de voormiddag was gewijd aan het energiebeleid en de ondervraging van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen). (standaard.be)

    Aanhangers van de regering in het parlement wisten het verzoek voor de ondervraging van de premier te blokkeren (nieuwsblad.be)

    Tot deze vaststelling komt Veerle Heeren na ondervraging van Minister van Welzijn Jo Vandeurzen. (politics.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 May 2024 07:17)

    👍
    3

    #417

    ondervraging
    (zn. v.; ~en)

    enquete, bevraging

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2

    Bij de ondervraging van de bevolking kwam naar boven dat 30,3% van de bevolking dit aanbod graag uitgebreid zou zien. (ba.be)

    Uit de ondervraging van de consumenten blijkt dat de helft bereid is iets meer te betalen voor milieuvriendelijke en duurzame producten (vilt.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (20 May 2024 08:55)

    👍
    4

    #418

    schifting, medische ~
    (juridische term)

    een attest dat de arts opstelt waarin hij verklaart dat de betrokkene al dan niet voldoet aan de normen zoals die zijn opgenomen in de wetgeving over het rijbewijs.
    NL: rijbewijskeuring

    Werknemers die alleen met een (bedrijfs)wagen rijden, hebben noch een veiligheidsfunctie, noch nood aan een medische schifting. (securex.be)

    Er is een verschil tussen een medische schifting voor de rijbewijzen A, B en G (hier groep 1 genoemd) en de rijbewijzen C en D (hier groep 2 genoemd). (balen.be)

    De kosten voor de medische schifting zijn in principe ten laste van de houder van het rijbewijs. Voor beroepschauffeurs worden in de praktijk afspraken tussen werkgever en werknemer gemaakt. (forum)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (18 May 2024 12:43)

    👍
    2

    #419

    rijverbod, lopend ~
    (verkeersterm)

    verbod om een voertuig te besturen
    NL: rijontzegging

    De politie betrapte hem met bijna 2 promille alcohol in het bloed achter het stuur, terwijl hij al een lopend rijverbod had. (VRTNWS)

    Jaar rijverbod voor vrachtwagenbestuurder die onder invloed reed tijdens lopend rijverbod. (HLN)

    Twee jaar cel en levenslang rijverbod voor hardleerse dokwerker die met auto vol lege bierblikjes om pizza ging. (GVA)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (18 May 2024 12:19)

    👍
    2

    #420

    ondervragen
    (ww. ondervroeg; ondervraagd)

    vnw: een minister interpelleren

    znwb: ondervragen: (Iem. iets) vragen, bep. om zich te laten inlichten: om inlichtingen vragen, (iem.) vragen naar; – (schoolt.) (een les) overhoren; (een student) examineren; – (ambt. t.) (de minister) interpelleren.

    SN betekenis ondervragen Van Dale 2024: aan een verhoor onderwerpen

    zie ook andere betekenis van ondervragen

    Ook Vlaams parlementslid Johan Danen (Groen) die op 30 april de minister ondervroeg en als eerste verwees naar de impact op coronapatiënten reageert (vrt.be)

    Vandaele ondervroeg de minister over de kwestie in de commissie Leefmilieu van het Vlaams Parlement. (vilt.be)

    Diverse leden ondervragen de Minister over de uitbrei- ding die de Regering wil geven aan de in artikel 1, 4° (dekamer.be)

    De parlementsleden ondervroegen de minister over het teruglopende aantal zwemlessen op de lagere scholen in Vlaanderen. (hln.be)

    Een parlementslid heeft veel mogelijkheden om de leden van de regering voortdurend te ondervragen. (vlaamsparlement.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2024 06:43)

    👍
    3

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.