Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
politiek: beslissingen nemen, knopen doorhakken
Taalmail 101 – 7 oktober 2002
“Alle grote dossiers moeten nog getrancheerd worden.
? Over alle grote dossiers moet nog een beslissing genomen worden.
Trancheren betekent: vlees in stukken of plakken snijden. In de zin hierboven is het letterlijk vertaald Frans en onbegrijpelijk politiek jargon."
WNT:
(Een probleem) oplossen; een krachtig besluit nemen of zich beslissend uitlaten (ten aanzien van โ).
nieuwsblad.be: Of er ook hoge buitenlandse gasten zullen worden uitgenodigd, is nog niet getrancheerd, al preciseerde de premier dat dit geen traditie is
vlaamsparlement.be: “Ik ga er evenwel van uit dat het dossier politiek is getrancheerd.”
knack.be: Onderhandelaars ronden luik pensioenen af zonder te trancheren.
in kleine deeltjes vallen
zie ook frennen, in ~ vaneen
SN: in brokken uit elkaar vallen
Van Dale 2014 online: gewestelijk
Die kast die is zo oud dat die in sprokkels vaneen valt als ge ze uiteen haalt.
Dien boomstam is zo rot dat die in sprokkels vaneen valt als ge hem wilt verleggen.
in het oog gehouden worden
veel opmerkingen krijgen
geviseerd worden
de jongen zat in de mouw bij meester Jan, hij kon niets goed doen
zie ja dag Jan!
.
zie lomp is ook vis, maar de kop deugt niet
.
elektriciteitsfactuur, elektriciteitsrekening
google 2014: .BE (>2.700) ; .NL (>700) meestal mbt BE
demorgen.be: Stroomfactuur op 1 januari tot 35 procent duurder
belegger.nl: De Belgische spoorbeheerder Infrabel gaat investeren in hernieuwbare energieprojecten om zijn stroomfactuur te verlichten.
radicaal
volksetymologische vervorming
‘Margriet overhandigde me een flard papier, waarop ze haar protest had samengevat in enkele kernachtige woorden, die ik tot een brief moest rondbreien. โRattekaalโ las ik opeens.
?โWat bedoel je met rattekaal?โ vroeg ik.
?โZo zeggen ze dat toch!โ antwoordde ze. โIk ben daar rattekaal tegen.โ
Waarna ik schreef dat Margriet daar radicaal tegen was.’
(Uilenvlucht blog 23/06/10)
splijten
vergelijk AN “spalken” en Duits “spalten”
Ge weet toch dat mastenhout spoolt als ge er een nagel met een scherpe punt in wilt slagen, eerst afbotten dus!
spandoek met een leuze, speciaal voor de strapdag gemaakt
Aan de schoolpoort hangt een strapbanner met het opschrift โStrappen doet je goedโ.
een soort oorbel, oorknop
WNT: Soort van oorhanger met een haak in plaats van een ring. In Antwerpen.
“E paar gouwe stekers” (Cornelissen-Vervliet 1899)
Als het feest is, doe ik altijd mijn zilveren stekerkes in. Dat past het schoonste bij een zwart kleedje.
Oorbellen Chiro steker 12 mm. (debaniervlaanderen.be/Antwerpen)
Lange oorbellen met marmeren staafjes. โฌ 4,99. Bestel nu. new. by Veritas. Oorstekers met rondjes. โฌ 3,99 (veritas.be/Vlaanderen)
Bepaal eerst of je oorbellen met stekers, haakjes of loops wilt maken en in welke kleur… (Sayila.be)
Twice as Nice oorbellen in zilver, op stekers, een goudkleurige bol met kristallen hangend aan … (2dehands.be/Sint-Truiden)
Mintgroene stekers. Oorbellen met parels. (flair.be/Vlaanderen)
Elegante zilveren stekers met sobere lijnstructuur. (loftdesign.be/Gullegem)
uitkering die schoolverlaters genieten in afwachting van een job
“Werkloosheidsuitkeringen toegekend op basis van studies worden ‘inschakelingsuitkeringen’ genoemd (vroeger ’wachtuitkeringenโ).” (belgium.be) Maar in de actualiteit nog steeds wachtuitkering genoemd. Zie voorbeelden.
VD2015 online: in Belgiรซ (verouderd) inschakelingsuitkering
hln.be: Geen wachtuitkering meer voor jongeren zonder diploma
knack.be: Ook wie een getuigschrift behaalt in het beroepsonderwijs, heeft recht op zo’n wachtuitkering.
standaard.be: De ‘wachtuitkering’ moet jongeren die van school komen, even de tijd geven om aan de bak te komen.
leptospirose, besmettelijke ziekte overgebracht door ratten
in Nederland wordt het de ‘ziekte van Weil’ genoemd
zie ook verzamellemma geneeskunde
Drie deelnemers aan de Titan Run in Nijlen zijn besmet met de rattenziekte en in het ziekenhuis beland. (knack.be)
.
dienst van de Vlaamse overheid waar jongeren telefonisch terecht kunnen met problemen en vragen
volledig: kinder- en jongerentelefoon
ketnet.be: De Kinder- en Jongerentelefoon verandert van naam en wordt Awel! Dat doen ze omdat kinderen vandaag vaak liever mailen dan bellen. Het telefoonnummer 102 blijft nog wel bestaan, maar je kan ook online bij hen terecht.
vrt.be: Nadat hij al actief had meegewerkt aan Meester hij begint weer, neemt Bart De Pauw voor Buiten de zone nu volledig zelf de teugels in handen. In de jeugdreeks zien we hoe vijf vrijwilligers bij de jongerentelefoon hun lotgevallen en dromen met elkaar delen, wat vaak leidt tot de meest hilarische en absurde sketches.
Bij ringelen proberen twee tegenkandidaten een hoepel zo lang mogelijk rond hun nek te laten draaien. Hun handen mogen ze daarbij niet gebruiken, die blijven op hun rug.
In de tv-reeks Bevergem moet de verliezer van een spelletje ringelen nurfen.
zie ook verzamellemma Vlaamse TV
Op het ludieke West-Vlaams kampioenschap ringelen, dat twee enthousiaste fans van de Canvas-reeks Bevergem vanavond hebben georganiseerd in Kortrijk, heeft oud-burgemeester Stefaan De Clerck (CD&V) zich tot winnaar gekroond in een rechtstreeks duel tussen hem en zijn politiek rivaal Vincent Van Quickenborne, huidig burgemeester van Kortrijk.
http://www.hln.be/hln/nl/957/Binnenland/article/detail/2509026/2015/10/30/Politieke-rivalen-ringelen-er-op-los-in-Kortrijk.dhtml
iemand die patiรซnten thuis komt verplegen
niet in VD2015 online
google2015:
‘thuisverpleger’ .BE (>2.700) ; .NL (>230 , veel mbt .BE)
thuisverpleegster .BE (>7.700) ; .NL (>500)
zie ook thuisverpleegkundige
thuisverpleegster.be: Het zelf toedienen van een spuit is aan weinigen onder ons gegeven. Hiervoor kan u ook beroep doen op een thuisverpleegster.
nieuwsblad.be: Een thuisverpleger kreeg van de rechter in beroep een mildere straf voor overdreven snelheid. Thuisverplegers zitten een beetje in het oog van de storm, sinds de politierechter in Veurne hen de nieuwe cowboys van de weg noemde. Davy H. reed 96 door de bebouwde kom nadat de coรถrdinatrice van een groep palliatieve thuisverplegers uit de regio Kortemark, hem opdroeg om zich naar een man te spoeden die in de omgeving woonde van waar hij zich op dat moment bevond.
schaats
Mijn schatsen zijn roste geworden van zo lang te liggen, ik zal ze invetten tegen dat de vijver weer eens vervrozen is en ik kan schatsen
daarstraks, zonet, zojuist
Terstraks gaan trainen, nadien een goe doucheke en wa gerust in de sauna. (forum)
Nu terug gaan bijverdienen wa we terstraks opgedaan hemme! (forum)
Terstraks zijn we naar het kerstdiner bij mijn schoonmoeder geweest. Een prachtig gedekte tafel met middenin de portretjes van de overleden familieleden. Alleen, mijn foto stond er ook tussen. (jourdemerde)
burgemeester van een plaats aan de Belgische kust (vaak in meervoud gebruikt)
De kustburgemeesters zeggen dat ze nu al veel doen om te anticiperen op de stijging van het zeeniveau. Ze reageren daarmee op het rapport over de toekomst van de Belgische kust. (deredactie.be)
De kustburgemeesters zeggen geen problemen te ondervinden met de boerkini en zien dan ook geen reden om die te verbieden. (demorgen.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.