Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #28241

    trancheren
    (ww. trancheerde, getrancheerd)

    politiek: beslissingen nemen, knopen doorhakken

    Taalmail 101 – 7 oktober 2002
    “Alle grote dossiers moeten nog getrancheerd worden.
    ? Over alle grote dossiers moet nog een beslissing genomen worden.

    Trancheren betekent: vlees in stukken of plakken snijden. In de zin hierboven is het letterlijk vertaald Frans en onbegrijpelijk politiek jargon."

    WNT:
    (Een probleem) oplossen; een krachtig besluit nemen of zich beslissend uitlaten (ten aanzien van โ€”).

    nieuwsblad.be: Of er ook hoge buitenlandse gasten zullen worden uitgenodigd, is nog niet getrancheerd, al preciseerde de premier dat dit geen traditie is

    vlaamsparlement.be: “Ik ga er evenwel van uit dat het dossier politiek is getrancheerd.”

    knack.be: Onderhandelaars ronden luik pensioenen af zonder te trancheren.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (08 Aug 2021 15:01)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28242

    sprokkels, in ~ vaneen vallen
    (uitdr.)

    in kleine deeltjes vallen

    zie ook frennen, in ~ vaneen

    SN: in brokken uit elkaar vallen

    Van Dale 2014 online: gewestelijk

    Die kast die is zo oud dat die in sprokkels vaneen valt als ge ze uiteen haalt.

    Dien boomstam is zo rot dat die in sprokkels vaneen valt als ge hem wilt verleggen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (24 Jul 2021 16:09)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28243

    mouw, in de ~ zitten
    (uitdr.)

    in het oog gehouden worden
    veel opmerkingen krijgen
    geviseerd worden

    de jongen zat in de mouw bij meester Jan, hij kon niets goed doen

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Kastanjeoog en laatst gewijzigd door fansy (22 Jul 2021 09:47)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28244

    Jan, ja dag ~
    (vaste woordgroep)

    zie ja dag Jan!

    .

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (03 Aug 2021 11:42)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28245

    vis, lomp is ook ~, maar de kop deugt niet
    (uitdrukking)

    zie lomp is ook vis, maar de kop deugt niet

    .

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (07 Aug 2021 14:54)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28246

    stroomfactuur
    (zn. m.)

    elektriciteitsfactuur, elektriciteitsrekening

    google 2014: .BE (>2.700) ; .NL (>700) meestal mbt BE

    demorgen.be: Stroomfactuur op 1 januari tot 35 procent duurder

    belegger.nl: De Belgische spoorbeheerder Infrabel gaat investeren in hernieuwbare energieprojecten om zijn stroomfactuur te verlichten.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Jul 2021 08:14)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28247

    rattekaal
    (bijv.nw., meestal bijwoord)

    radicaal
    volksetymologische vervorming

    ‘Margriet overhandigde me een flard papier, waarop ze haar protest had samengevat in enkele kernachtige woorden, die ik tot een brief moest rondbreien. โ€˜Rattekaalโ€™ las ik opeens.
    ?โ€Wat bedoel je met rattekaal?โ€ vroeg ik.
    ?โ€Zo zeggen ze dat toch!โ€ antwoordde ze. โ€œIk ben daar rattekaal tegen.โ€
    Waarna ik schreef dat Margriet daar radicaal tegen was.’
    (Uilenvlucht blog 23/06/10)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (27 Sep 2021 17:41)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28248

    spoolten
    (spooltte, gespoolt, zw.ww.)

    splijten
    vergelijk AN “spalken” en Duits “spalten”

    Ge weet toch dat mastenhout spoolt als ge er een nagel met een scherpe punt in wilt slagen, eerst afbotten dus!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (07 Aug 2021 06:21)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28249

    strapbanner
    (de ~ (m.), ~s)

    spandoek met een leuze, speciaal voor de strapdag gemaakt

    Aan de schoolpoort hangt een strapbanner met het opschrift โ€œStrappen doet je goedโ€.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (10 Aug 2021 22:30)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28250

    school, vrije ~

    zie vrije school

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (27 Jul 2021 06:34)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28251

    steker
    (de ~ (m.), ~s)

    een soort oorbel, oorknop

    WNT: Soort van oorhanger met een haak in plaats van een ring. In Antwerpen.
    “E paar gouwe stekers” (Cornelissen-Vervliet 1899)

    Als het feest is, doe ik altijd mijn zilveren stekerkes in. Dat past het schoonste bij een zwart kleedje.

    Oorbellen Chiro steker 12 mm. (debaniervlaanderen.be/Antwerpen)

    Lange oorbellen met marmeren staafjes. โ‚ฌ 4,99. Bestel nu. new. by Veritas. Oorstekers met rondjes. โ‚ฌ 3,99 (veritas.be/Vlaanderen)

    Bepaal eerst of je oorbellen met stekers, haakjes of loops wilt maken en in welke kleur… (Sayila.be)

    Twice as Nice oorbellen in zilver, op stekers, een goudkleurige bol met kristallen hangend aan … (2dehands.be/Sint-Truiden)

    Mintgroene stekers. Oorbellen met parels. (flair.be/Vlaanderen)

    Elegante zilveren stekers met sobere lijnstructuur. (loftdesign.be/Gullegem)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (10 Mar 2025 12:17)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28252

    wachtuitkering
    (zn. v.; ~en)

    uitkering die schoolverlaters genieten in afwachting van een job

    “Werkloosheidsuitkeringen toegekend op basis van studies worden ‘inschakelingsuitkeringen’ genoemd (vroeger ’wachtuitkeringenโ€™).” (belgium.be) Maar in de actualiteit nog steeds wachtuitkering genoemd. Zie voorbeelden.

    VD2015 online: in Belgiรซ (verouderd) inschakelingsuitkering

    hln.be: Geen wachtuitkering meer voor jongeren zonder diploma

    knack.be: Ook wie een getuigschrift behaalt in het beroepsonderwijs, heeft recht op zo’n wachtuitkering.

    standaard.be: De ‘wachtuitkering’ moet jongeren die van school komen, even de tijd geven om aan de bak te komen.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 03:28)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28253

    rattenziekte
    (z.nw. de ~ v, ~s)

    leptospirose, besmettelijke ziekte overgebracht door ratten
    in Nederland wordt het de ‘ziekte van Weil’ genoemd

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Drie deelnemers aan de Titan Run in Nijlen zijn besmet met de rattenziekte en in het ziekenhuis beland. (knack.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door nthn (10 Aug 2021 18:04)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28254

    lomp, tussen ~ en zot
    (vaste woordgroep)

    zie tussen lomp en zot

    .

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (28 Jun 2021 22:19)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28255

    jongerentelefoon
    (begrip)

    dienst van de Vlaamse overheid waar jongeren telefonisch terecht kunnen met problemen en vragen

    volledig: kinder- en jongerentelefoon

    ketnet.be: De Kinder- en Jongerentelefoon verandert van naam en wordt Awel! Dat doen ze omdat kinderen vandaag vaak liever mailen dan bellen. Het telefoonnummer 102 blijft nog wel bestaan, maar je kan ook online bij hen terecht.

    vrt.be: Nadat hij al actief had meegewerkt aan Meester hij begint weer, neemt Bart De Pauw voor Buiten de zone nu volledig zelf de teugels in handen. In de jeugdreeks zien we hoe vijf vrijwilligers bij de jongerentelefoon hun lotgevallen en dromen met elkaar delen, wat vaak leidt tot de meest hilarische en absurde sketches.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Marcus (18 Jul 2021 18:16)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28256

    ringelen
    (ww., ringelde, geringeld)

    Bij ringelen proberen twee tegenkandidaten een hoepel zo lang mogelijk rond hun nek te laten draaien. Hun handen mogen ze daarbij niet gebruiken, die blijven op hun rug.
    In de tv-reeks Bevergem moet de verliezer van een spelletje ringelen nurfen.

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    Op het ludieke West-Vlaams kampioenschap ringelen, dat twee enthousiaste fans van de Canvas-reeks Bevergem vanavond hebben georganiseerd in Kortrijk, heeft oud-burgemeester Stefaan De Clerck (CD&V) zich tot winnaar gekroond in een rechtstreeks duel tussen hem en zijn politiek rivaal Vincent Van Quickenborne, huidig burgemeester van Kortrijk.
    http://www.hln.be/hln/nl/957/Binnenland/article/detail/2509026/2015/10/30/Politieke-rivalen-ringelen-er-op-los-in-Kortrijk.dhtml

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 May 2024 10:01)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28257

    thuisverpleger, thuisverpleegster
    (zn. m /v ; ~s)

    iemand die patiรซnten thuis komt verplegen

    niet in VD2015 online

    google2015:
    ‘thuisverpleger’ .BE (>2.700) ; .NL (>230 , veel mbt .BE)
    thuisverpleegster .BE (>7.700) ; .NL (>500)

    zie ook thuisverpleegkundige

    thuisverpleegster.be: Het zelf toedienen van een spuit is aan weinigen onder ons gegeven. Hiervoor kan u ook beroep doen op een thuisverpleegster.

    nieuwsblad.be: Een thuisverpleger kreeg van de rechter in beroep een mildere straf voor overdreven snelheid. Thuisverplegers zitten een beetje in het oog van de storm, sinds de politierechter in Veurne hen de nieuwe cowboys van de weg noemde. Davy H. reed 96 door de bebouwde kom nadat de coรถrdinatrice van een groep palliatieve thuisverplegers uit de regio Kortemark, hem opdroeg om zich naar een man te spoeden die in de omgeving woonde van waar hij zich op dat moment bevond.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Jul 2021 18:17)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28258

    schatse
    (de ~, (v.), ~n)

    schaats

    Mijn schatsen zijn roste geworden van zo lang te liggen, ik zal ze invetten tegen dat de vijver weer eens vervrozen is en ik kan schatsen

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Kastanjeoog en laatst gewijzigd door fansy (28 Jul 2021 12:54)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28259

    terstraks
    (bijwoord van tijd)

    daarstraks, zonet, zojuist

    Terstraks gaan trainen, nadien een goe doucheke en wa gerust in de sauna. (forum)

    Nu terug gaan bijverdienen wa we terstraks opgedaan hemme! (forum)

    Terstraks zijn we naar het kerstdiner bij mijn schoonmoeder geweest. Een prachtig gedekte tafel met middenin de portretjes van de overleden familieleden. Alleen, mijn foto stond er ook tussen. (jourdemerde)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (22 Jun 2021 07:48)

    ๐Ÿ‘
    184

    #28260

    kustburgemeester
    (z.nw. de ~ (m) ~s)

    burgemeester van een plaats aan de Belgische kust (vaak in meervoud gebruikt)

    De kustburgemeesters zeggen dat ze nu al veel doen om te anticiperen op de stijging van het zeeniveau. Ze reageren daarmee op het rapport over de toekomst van de Belgische kust. (deredactie.be)

    De kustburgemeesters zeggen geen problemen te ondervinden met de boerkini en zien dan ook geen reden om die te verbieden. (demorgen.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Jul 2021 15:25)

    ๐Ÿ‘
    184

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.