Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
afscheidsgroet: amuseer je, geniet ervan, nog een prettige dag
vgl. amusatie, de ~
@BullGeert het amusement he bullet !! (twitter)
Een goede reis en het amusement he. (knwbvas.wv-logic.be)
Het amusement daar ! (klim.be )
Schattekes het amusement daar nog ook met de avondactiviteiten want ik geloof niet dat jullie dan de kamer aan het opruimen zijn ? . (de-startbaan.be)
vakbondsoverkoepelend initiatief
VD2016 online: BE
zie ook: gemeenschappelijk vakbondsfront
plitics.be: Juist wanneer de arbeider misschien wel het meeste nood heeft aan een eensgezind vakbondsfront, halen ACV en ABVV gretig naar elkaar uit.
knack.be: Het vakbondsfront noemt de indexsprong, die vandaag wellicht wordt goedgekeurd, niet alleen ‘stuitend onrechtvaardig’, maar ook weinig efficiënt in de strijd tegen werkloosheid.
rechtenfaculteit, faculteit rechtsgeleerdheid
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Rechtsfaculteit op 37ste plaats in QS World University Rankings. (kulak.kuleuven.be)
200 jaar geleden is de rechtsfaculteit een van de vier faculteiten van de nieuwe Rijksuniversiteit Gent (ugentmemorie.be)
Piet Taelman is hoofddocent aan de Rechtsfaculteit van de Universiteit Gent, Vakgroep. Procesrecht, Arbitrage en Internationaal Privaatrecht. (ugent.be)
iemand die aan sluikslachten doet
Typisch Vlaams: clandestiene slachter: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal, Gangbaarheid: 1, Vlaamsheid: 1
Op zekere dag zagen wij in de verte onze buurman, die en verwoed sluikslachter was met een diertje de fiets aan de hand afkomen uit Rossem (bloggen.be)
‘Sluikslachter’ riskeert 1.200 euro boete. (nieuwsblad.be)
Sluikslachters betrapt, 25 geiten in beslag genomen | Genk | hln.be
heel beu zijn, kotsbeu zijn
zie ook: kotsmoe
vnw: zo beu als koude pap: er genoeg van hebben, het beu zijn
Prov. Antw.: zo muug als kouw pap
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands: er meer dan genoeg van hebben, ervan walgen
Elken dag uren in de files staan, ik ben het zo beu als kou pap.
de dag waarop gekuist wordt
zie kuisen
Vrijdag was vroeger de kuisdag, maar tegenwoordig kan dat op gelijk welke dag.
helemaal stuk, totaal vernield
vgl: in frennen vaneen
ook ‘in frutten vaneen’ (frutten, in ~ vaneen) zie voorbeelden
vgl. frieten, in ~ vaneen
zie ook: frut, in ~
Hij heeft zijne auto in frut vaneen gereden.
Pieter (32) kreeg foute diagnose van radiologen Antwerps ziekenhuis, specialist merkte fout 9 maanden later op: “Mijn pees was ‘in frut vaneen’”. (nieuwsblad.be)
Het verhaal van Paul Van de Leur, cipier in Turnhout: “Mijn oog was in frut vaneen”. (vrt.be)
Bij gebrek aan vuurwerk liet Raye de applausmeter zo ver in het rood gaan dat die geen andere optie had dan in frut vaneen springen (humo.be)
“Mijn been is in frutten vaneen”, legt de patiënt uit. (showbizzsite.be)
Resultaat: zowel trofee als kurk in frutten vaneen. Okee, een tegelvloer zou misschien ook wel niet zo positief gereageerd hebben op zo’n zwaar ding (bouwinfo.be)
SN/NL: palmboom; kamerpalm
sommige soorten, zoals de dadelaar en de kokosnotelaar, zijn gekend om hun vruchten, maar de term ‘palmier’ wordt in de eerste plaats gebruikt voor de soorten die (eenvoudiger) in de living te groeien zijn
vnw: palm, palmboom
uitspraak: palmjee (< Frans: palmier)
“Onze lieve Mazze heeft deze morgen onze palmier in de living onder handen genomen
resultaat: geen enkel blad meer aan de mooie plant" (bloggen.be)
Iemand die de gemakkelijke kant van het leven neemt, een levensgenieter, iemand die de dag plukt.
Genoemd naar de figuur Pallieter uit de gelijknamige roman van Felix Timmermans (Lier).
vnw: onbezorgde, levenslustige kerel, levensgenieter, vrolijke Frans
zie ook pallieteren, Pallieterke
Haar broer is vrijgezel en een pallieter.
Gij se pallieter, zoudt ge eens ni wat serieuzer (serieus, een ~ iemand) worden nu ge vader zijt geworden?
“Hij is een beetje een pallieter, ik heb die trekken ook.” (demorgen.be)
Zeker omdat onze burgemeester ook een beetje een pallieter is in Gavere, het Prinsdom aan de Schelde. (standaard.be)
iemand die sluw te werk gaat
gluiperig (glibberig zoals een paling)
vnw: (fig.) gladde vent, gewiekste kerel
VMNW: Palinc
Oudste attestatie: Brugge, West-Vlaanderen, 1278
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Middelnederlands palinc, paeldinc, paelderinc en andere vormen. De oorsprong van dit uitsluitend nederl. woord is onzeker.
-Iemand die glad en geslepen is, inzonderheid in de verbinding een fijne paling. In Zuid-Nederland (zie Cornelissen-Vervliet.).
In Vlaanderen ook in ’t algemeen als schimpnaam voor iemand die zijn werk slecht doet, die zich misdraagt enz.
Van Dale 2014 online: gewestelijk
vgl paling, glattig gelijk een ~ in een emmer snot
Jan is er weer in geslaagd om die benoeming te krijgen, ik wist dat hij een paling was en overal tussen en onder kroop.
Hij is een gladde paling die weinig fouten maakt… hoewel het deze keer over echt veel geld gaat. (demorgen.be)
overloop
uitspraak: paljee
“Het toilet was gemeenschappelijk voor de bewoners van de eerste en tweede verdieping. Op de palier naast het toilet was een kraantje om lopend water te tappen.” (uit een blog)
idem als Ned. pallet (laadbord), maar in Vlaanderen:
andere uitspraak: Vlaanderen pallet; Ned. pèllet
ander meervoud: Vl. palletten; Ned. pallets
ander genus
ook: palet (zie voorbeelden)
vnw: palet: pallet, laadbord
Van Dale 2018: pallet:
/p?l?t/ in NL; in BE ook /p?l?t/
zelfstandig naamwoord • de m • pallets, in BE ook palletten
< na 1950, Engels (palet, laadklep)
vroeger meestal stalen bord of plaat, thans (i.v.m. het gebruik van vorkheftrucks) dikwijls uit latten vervaardigd dubbel bord waarop goederen verplaatst en opgestapeld kunnen worden
= laadbord, laadplaat
zie ook Vlaamse uitspraak; Engelse leenwoorden met korte a
Houten pallet
De syndicalisten stonden al de hele dag piket in de bijtende kou, met niks als een tonneke brandende palletten om zich op te warmen.
De vereniging die de fuif organiseert, had de drank woensdagavond op paletten naast de feesttent gezet. (vrt.be)
1) lange onderhandeling
2) beuzelpraat, zever
vnw:
•palaver, bespreking, onderhandeling, overleg
•gepraat, geklets
•ruzie, gekibbel, twist
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
PALABBER —, znw. onz., mv. -s. Een woord dat op de kusten van Afrika van Portugeesche (of Spaansche) kooplieden zal zijn overgenomen en zoowel door de inboorlingen als door Europeanen gebruikt wordt. Portugees palavra, woord; spaans palabra. Ook overgegaan in het Engels palaver.
Het woord is ook in de omgangstaal van Europeanen in gebruik gekomen in den zin van: bespreking, onderhandeling in ’t algemeen.
zie ook palaver, palaveren, gepalaber, palaberen, gepalaver
1)" De werken zijn na veel palaber hersteld, (maar enkel na het dreigen met deurwaarder en ingebrekestelling heeft ze gereageerd)." (juridisch forum)
2) Dat is stomme palaber wat ge nu vertelt he: “Ge hebt een UFO zien landen…”???
Palaber is ondertussen al een blog voor de KSJ-jeugd in Vlaanderen.
de gsm gebruiken
google2023: de beperkte hits in .NL zijn meestal mbt BE
Aan het gsm’en achter het stuur? Dan kan je rijbewijs op woensdag 24 en donderdag 25 mei onmiddellijk worden ingetrokken. (hln.be)
Hij gsm’de vaak met Louis Tobback, al sloeg hij diens raad soms in de wind. (demorgen.be)
Toch wordt er ook bij ons duchtig gegsm’d achter het stuur. (standaard.be)
“Bang om te gsm’en in het buitenland”. (vrt.be)
1. politieagent, gendarme
2. boeman
vnw:
•agent, politieman
•boeman
gwnt (1950): m., (Zuidn.) 1. veldwachter, gendarm; 2. boeman.
uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren
zie synoniemen in andere regio’s bij korenpater
“Weurd gendarm… weurd gendarm
De pakkeman mè de langen arm” De Strangers, Bij de Rijkswacht
Zij maar braaf of de pakkeman komt u halen.
Ge zoudt denken dat de pakkemannen wel iets beter zouden te doen hebben dan achter sportief rijdende burgers te jagen, wel, ge moogt iets anders denken. (Louis van Dievel – vrt.be)
Maar toen moesten de pakkemannen – brigades uit drie omliggende steden zelfs – alles uit de kast halen om hier de zedigheid aan te scherpen. (knesselaarsnieuws.net)
De pakkemannen aan de snelweg hebben het al lang verleerd om de transmigranten te melden aan de Dienst Vreemdelingen Zaken (DVZ). (knack.be)
- er geen vat op hebben, geen indruk maken
- onraakbaar
vnw: geen pak hebben op: geen vat hebben op, geen greep hebben op
Van Dale: BE, niet algemeen: pakkende, grijpende beweging
mijn woorden hebben geen pak op hem
zie ook pak hebben op
Hetgeen wordt gezegd, dat heeft gene pak op hem want die doe toch altijd en overal zijn goesting; dat is hier in en daar uit bij hem.
vertrekkensklaar (al dan niet met valiezen, tassen, …)
NL: bepakt en bezakt
opm: gepakt en gezakt komt volgens google ook in .NL wel voor, maar verhoudingsgewijs veel minder dan in .BE. Verder is het in .NL zeker niet algemeen (zie voorbeelden)
zie ook pak en zak
Dat verklaart veel; we hebben een Vlaamse titel! In het Nederlands zou je zeggen Bepakt en Bezakt namelijk. (bijdrage uit Den Haag op bordspelmania.eu)
LOL! Ik beb ook voor bepakt en bezakt. Gepakt en gezakt doet me denken aan iemand die schandalig veel voor zijn rijlessen betaald heeft en toch zijn examen niet haalt. (NL bijdrage op nl.taal.narkive.com)
Ze zijn gepakt en gezakt. Als solden-muilezels. Alsof ze hun hele hebben en houden met zich meezeulen. (nieuwsblad.be)
Gepakt en gezakt, velen met stoeltjes en koelboxen vol drank en eten, zo komen de wielerfans toe aan Carrefour de l’Arbre (vrt.be)
zich niet gemakkelijk laten doen, zich niet over zijn oren laten krabben zie oren, zich over zijn ~ laten krabben
vrouwelijke en meervoudsvorm: “geen simpel zijn”
Antwerpse Kempen, Hageland
We dachten dat we die nieuwe leerkracht eens konden uittesten maar we hadden al rap door dat dat gene simpele was.
veel, een hoop, een stuk
vnw: een pak duurder/mooier/interessanter: een stuk, een heleboel duurder/mooier/interessanter
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, informeel
Ik vind deze oefening een pak eenvoudiger dan de vorige.
Ik weet niet hoeveel knikkers ik precies heb, maar het zijn er een pak.
Bij den boer zijn de patatten een pak goeiekoper dan in een winkel.
Met al die ontslagen in de bedrijven verdwijnt er samen met een pak mensen ook een pak kennis.
Zo’n spraakwaterval! Wat een pak woorden dat uit dat kind haar mondje komt gerold!
koekjes bestaande uit melk, bloem, suiker en kaneel, versierd met kristalsuiker.
Het brood wordt gebakken in de vorm van een langwerpig, smal brood en vervolgens versneden in koeken.
Oorsprong:
In de 16e eeuw deelden de paters Augustijnen in hun abdij aan de Wolvengracht in Brussel brood uit aan de armen. In de volksmond werd dit brood het ‘brood van de grecht’ genoemd (grecht = gracht). Door de Franstalige invloed in Brussel werd de naam vertaald tot pain à la grecque en veel later terugvertaald naar het Nederlands als Grieks brood. (gedeeltelijk uit wikipedia)
Klik op de afbeelding
“Om thuis nog verder te genieten kopen we nog een zakje met een assortiment koekjes en een portie ‘pain à la grecque’.” (leuvensgenieter.com)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
