Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Ludieke versie van het werkwoord “betalen”.
Ontsproten aan de anecdote over de man die ooit een briefje schreef aan zijn vrouw met daarin de boodschap :
“Marguerite, wij hebben een cheque getrokken, nu kunnen we onze Willy betalen (de onkosten voor Willy die toen in het ziekenhuis lag).
De man in kwestie was echter geen literair genie. Bijgevolg stond er op het briefje letterlijk het volgende te lezen :
“Maqerite, wij eben een sjeek getroken nu kunnen we ons Willy MATOLLLEN.”
Deze anecdote werd en wordt nog vaak verteld. Het woord “matollen” is daarbij een beetje een eigen leven gaan leiden en wordt bijgevolg hier en daar nog ludiek gebruikt ter vervanging van “betalen”.
Ja ja, altijd veel stoefen en lawaai maar over matollen wordt er niet gesproken…
Wat dat hier kost?? Och loop door! Da kunde gij nie matollen…
wapenstok, knuppel
→ Frans la matraque < Arabisch
De flik heeft met zijn matrak op mijn been geslagen.
1) een zekere hoeveelheid; groot of klein
2) een restant van iets
meestal van een vloeibare of semi-vloeibare substantie
zie ook klot, klets, klas, lek
3) een groep voorwerpen, mensen of dieren
Vroegmiddelnederlands Woordenboek: clatte: zekere hoeveelheid, massa
oudste attestatie West-Vlaanderen 1285
Van Dale 2014 online: weinig gebruikt, syn. beetje
1) Een klad mayonaise op mijne friet.
Ik heb in de gang op de grond een klad verf gesmost (smossen).
2) Die klad puree op uw telloor mag in de vuilbak
3) Er liep een klad jong op straat.
Er komt een klad duiven overgevlogen, pas op voor uw haar of ge krijgt gel verniet.
Die man had een klad geld bij. Hij haalde dat zo uit zijn tes.
> andere betekenis van klad
grote hoeveelheid i.h.b. van geld
merkwaardig dat Van Dale 1995 vermeldt: klad: …(7) een kleine hoeveelheid synoniem beetje
Vroegmiddelnederlands Woordenboek: clatte: zekere hoeveelheid, massa
oudste attestatie West-Vlaanderen 1285
Dat nieuw voetpad heeft kladden geld gekost en toen het af was gooiden die van de watermaatschappij het opnieuw open.
Die heeft destijds een klad geld verdiend met zijn restaurant. Hij leeft er nog van.
> andere betekenis van klad
abrikoos, in het Antwerpse ook perzik
< via Spaans albercoque (nu albaricoque) en/of Portugees albricoque ontleend aan Arabisch al-barq?q < Grieks prekókkion < Latijn (Persicum) praecoquum praecox ‘de vroegrijpe (perzik)’.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij appelkoos:
Gewestelijke volksuitspraak, in verschillende streken in gebruik, voor abrikoos. — Te Maastricht zegt men appelekouw.
— Voorheen ook apperkoos en in het Zuiden nog thans appelkok, evenals abrikok naast abrikoos.
Men houdt voor goet Perseken op Apperkoos geoculeert, Verm. Landt-lev. (1668).
— Appelkok, appelekok … Abrikoos, Cornelissen-Vervliet (1899).
’t Bleeke geel van fluweelige perziken en appelkokken, F. Timmermans, Pallieter (1916).
Nicoline van der Sijs, Spaanse leenwoorden in de Nederlandse dialecten: Het Brabantse abrikok ‘abrikoos’, ook volksetymologisch veranderd in appelkok, gaat terug op het Spaanse albaricoque, albicoque, waarbij l wegviel voor b. Het Standaardnederlandse woord abrikoos is daarentegen ontleend via het Frans.
De appelkokken zijn dit jaar vroeg en klein, maar om duimen en vingers af te likken (duimen en vingers aflekken).
Wie weet naam voor nieuwe perzik?
Fik zelf zou de vrucht graag de Wommelgemse Appelkok noemen. “Appelkok was de enige naam voor perziken die ik als kind te horen kreeg." (hln.be 4 sep. 2015)
“Appelkok, antwerps oud dialekt, daarna werd het peche, nu perzik, als ze zo lekker smaken als toen ik kind was, welkom en succes.” (reactie op voorgaande)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
