Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
De 15700 BE googlehits zijn waargenomen in de vooravond, na middernacht blijken het nog 10600 te zijn, voor NL 643.
Ikkigheid is niet in Van Dale opgenomen, noch de andere D.-De- Wachterigheden, ‘-igheid’ woorden die hij graag in zijn mond neemt. Maar daarom zijn ze nog niet Vlaams, noch neologismen.
Of ikkigheid een neologisme is, moet hierbij weerlegd worden omdat het woord in de 19de E. al werd opgetekend in Nederland. (3 vbn hiervan vind je een beetje verder in de tekst). Volgens google heeft BE, heden, 15700 resultaten bij dit trefwoord, NL slechts 345. Of het van Vlaamse oorsprong is, heb ik echter nog niet kunnen achterhalen. Misschien wordt het in NL minder gebruikt ondertussen en werd het populairder in BE.
Voorbeelden uit oude Vlaamse teksten zijn nog niet gevonden. Als iemand zich geroepen voelt om deze alsnog te zoeken en aan te vullen in het VW, wees mijn gast.
- vb1: Willem Kloos, frontman van De Tachtigers, een vernieuwende beweging binnen de Nederlandse literatuur.
Hierbij een passage uit zijn werk waarin hij ‘ikkigheid’ neerpende:
’De heer Albert Verwey neme dan goedmoedig ter harte den volgenden vriendelijk-gemeenden raad: Hij cijfere voor een poosje heelemaal weg, in zijn kunst, zijn daaglijksch ik en gestadige ikkigheid, en trachte te worden, door verloochening van zijn zelf, het mindere gedeelte, bedoel ik, van zijn zelf, weer de groote artiest, die hij eens voorbestemd scheen te zijn. Het echte en goede, dat ik mocht ontmoeten in zijn Nieuwe Tuin, geeft mij den blijden moed om dit te zeggen, en ik hoop, dat hij even open en even zuiver dees raadgeving opneemt, als zij open en zuiver is bedoeld. WILLEM KLOOS. (uit: De Nieuwe Gids, jaargang 14, 1887-1899: dbnl.org)
- vb2: Multatuli in 1885: In véél dingen heb ik op slecht melken gewezen en overal en altyd werd ik overschreeuwd of doodgezwegen. Ik heb in de dagen van den Thorbecke-waanzin geprotesteerd tegen de bruikbaarheid van z’n kieswet, ik heb aangedrongen op abattoirs buiten de steden, ik heb gewaarschuwd tegen de oorlog met Atjeh, ik heb jaren geleden gezegd dat er kapers waren op de kusten van N. Guinee, ik heb de 2e Kamer ‘n onbruikbaar kollegie genoemd, ik heb (’t eerst!) gezegd dat er verrotting was in den staat. Met al die ikkigheid maakt men geen bruikbaar Spectatorartikel. (uit: Brief van Multatuli aan C. Vosmaer, 19 september 1885: dbnl.org)
- vb3: Israël Querido schreef in 1913 in zijn boek Napoleon:
Ze is van oorsprong zeer intuitief en helderziend, geestelijk en psychisch vaak veel …… Zijn physische veel-ikkigheid, als bij ieder schepper, doet hem iederen … (gutenberg.org)
Verder:
Verikken: BE: 2, waarvan beide schrijffouten zijn van verdikken, NL: 137, voornamelijk gebruikt in managementsworkshops.
Verikking: BE: 43, NL: 9
Georges, de paginalink (www.demorgen.be…) die ge hebt opgegeven is spijtig genoeg niet beschikbaar.
De juiste is: https://www.demorgen.be/nieuws/een-vlaamse-vloek-in-de-linkse-kerk-deel-ii-de-vloek-van-arm-vlaanderen~b445a193/
Misschien is mijn uitleg heel simplistisch, maar ik heb altijd het idee gehad dat ‘in d’ oog houden’ te maken heeft met oog in het mv.: d’ ogen (d’ oogen, mnl. mv.), dan is het geslacht uiteraard vrouwelijk.
Omdat het gemakkelijker in de mond ligt en omdat men met 2 ogen kijkt en niet met 1, tenzij ge er 1 kwijt zijt.
Dit geldt ook voor oor: vb ‘het geluid klinkt hard in d’ oor’: mv. d’ oren (d’ ooren, mnl. mv.).
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
