Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
vnw: gepeupel, rapaille
nog in gebruik?
zie ook marginaal
De oorlogsdreiging is er niet meer, maar ook die typische indeling in cité, een wijk voor het boerenvolk en een wijk voor het ‘kantjesvolk’, is verdwenen. (Een lichtgevoelige jongen – Walter van den Broeck)
Al wie plat Antwerps sprak, hoorde bij het kantjesvolk en had eigenlijk een ordinaire kant. (hbvl.be)
Nochtans zijn uit dit ‘kantjesvolk’ grote geesten voortgekomen zoals de beroemde Vlaamse schrijver Hendrik Conscience die in deze kerk gedoopt werd. (belgiumview.com)
“Sorry wat bedoelt u, juist?”
< verbastering van “wa belieft der u”
“Arne kan jij eens helpen” Dries
“Wabliefteru?” Arne
‘Wabliefteru? Dat was een van de schoonste kerken ter wereld, manneke.’ (standaard.be)
“Wabliefteru?” hoor ik u denken. Awel he, ik zal het eens uitleggen. (nikkilucyphoto.be)
Als je kachel slecht brandt, niet “trekt”. Valse trek.
(Verbeter me alsjeblief want ik kan het niet beter uitleggen).
De stoof zuigt ergens valse lucht want ze brandt niet goed.
In het Vlaams worden soms dezelfde woorden in een andere volgorde gebruikt vergeleken met het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van deze voor Nederlanders omgekeerde woorden en uitdrukkingen. Verschillende van deze volgorden worden afgekeurd en afgeleerd louter en alleen omwille van het feit dat men ze in Nederland anders oplijst.
| Vlaanderen | Nederland | speciallekes & opmerkingen |
|---|---|---|
| aderspat | spatader | In VL wordt spatader ook gebruikt |
| appelsien | sinaasappel | in het West-Vlaams worden (ook) vormen gebruikt met de Nederlandse volgorde, bv. ginappel, seenappel |
| blad, steen, schaar (VL) schaar, steen, papier (Antw.-Brussel) |
steen, papier, schaar | |
| dank bij voorbaat | bij voorbaat dank | De Vlaamse volgorde blijft dichter bij het Frans (“merci d’avance”), de Hollandse volgorde is hier vergermaanst. |
| de een zijn dood is de ander zijn brood | de een zijn brood is de ander zijn dood | de VL volgorde is de oorspronkelijke en komt ook nog voor in NL NL heeft hier feitelijk een wiskundig principe toegepast op een taalkundige kwestie |
| duimen en vingers aflekken | vingers en duimen aflikken | |
| fauna en flora | flora en fauna | |
| groenten en fruit | fruit en groenten | |
| grootteorde | ordegrootte | |
| ijsroom | roomijs | |
| klontjessuiker | suikerklontjes | |
| krachtdadig | daadkrachtig | |
| loontje komt om zijn boontje | boontje komt om zijn loontje | |
| muskaatnoot | nootmuskaat | zie ook kruidnoot |
| nko-arts neus-keel-oorarts |
kno-arts keel-neus-oorarts |
|
| peper en zout | zout en peper | in NL wordt ‘peper en zout’ ook gebruikt |
| pief poef paf | pief paf poef | |
| scha en schande, met ~ | met schande en schade | scha = scha((d)e), vgl. mede → mee, weder → weer, in stede → in stee, NL lade → la (schuif), … |
| vertaler-tolk | tolk-vertaler | |
| waarheid, durven of doen | doen, durven of (de) waarheid | In NL wordt ‘waarheid, durven of doen’ ook gebruikt, maar de omgekeerde versie komt enkel in NL voor, niet in VL. |
| water en bloed zweten | bloed en tranen zweten | |
| water, zweet en bloed | bloed, zweet en tranen | |
| weeral | alweer | |
| wetens en willens | willens en wetens | |
| zeker en vast | vast en zeker |
-
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
