Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
achterhaald, uit de tijd
Van Dale 2017 online: BE
DS2015 standaardtaal
Als synoniem van ‘achterhaald’ is ‘voorbijgestreefd’ standaardtaal in België. (taalbeheersingswebsite)
Een mobo met 850i chipset zou ik niet meer kopen, die zijn voorbijgestreefd. (van een forum geplukt)
Vrouwendag: 11 voorbijgestreefde stereotypen over vrouwen (knack.be)
brutaal, pittig, kras (uitingen)
DS2015 standaardtaal
Hij deinst er niet voor terug om straffe uitspraken te doen.
1. dik, stevig, stug; wordt gezegd van een baard (algemeen)
2. sterk (algemeen)
3. zwaargebouwd, fors, krachtig (niet algemeen)
4. knap, verstandig (informeel)
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
2: DS2015 sterk, nauwelijks aanvaardbaar: standaardtaal
1. Mijn schoonbroer heeft een straffe baard. Hij moet zijn eigen (eigen, zijn ~) 2x per dag scheren.
2. Straffe koffie is het best om rap wakker van te worden. (K. Norel)
3. Jerommeke en John Massis zaliger, zijn straffe kerels.
In ‘De nieuwe Antwerpenaar’ (gazetteke) schrijft men dat brandweerman Dries een straffe vent is want hij fietst elke dag 224 kilometer, door weer en wind.
4. Onze Kevin is altijd straf in wiskunde geweest.
materiële schade
Van Dale 2012 online Belgisch-Nederlands niet algemeen
DS2015 standaardtaal
Bij het verkeersaccident was er alleen maar stoffelijke schade.
breuk, opening
< Frans: brèche: de muur- of walopening
Van Dale 1995: vermeldt enkel de historische betekenis van een gat in een vestigingsmuur + de uitdrukkingen ervan (een bres slagen etc;)
Van Dale 2015 online: vermeldt het ongemarkeerd
Hoe groot is de bres achter de koplopers? (Wuyts in de verslaggeving van het Belgisch kampioenschap wielrennen)
> andere betekenis van bres
een hoop mensen, kinderen, jongeren enz.
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
In Zuid-Nederland is vrij algemeen een woord bres(se) (of ook brets) bekend in den zin van: brok, ”groot stuk dat ergens van afvalt of afgebroken wordt” (De Bo (1873)), b.v. van sneeuw, aarde, brood, ook ruimer: massa, hoop, b.v. van scheldwoorden, van menschen (Schuermans (1865-1870).
De 10 miles en de marathon van Antwerpen zullen weer een bres mensen op de been brengen.
Ze zijn met een bres kinderen al paaseieren komen rapen.
In mijn woonbuurt zijn er 3 scholen en elke morgen en avond passeren er bressen joeng voor mijn deur.
een hoop mensen, kinderen, jongeren enz.
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
In Zuid-Nederland is vrij algemeen een woord bres(se) (of ook brets) bekend in den zin van: brok, ”groot stuk dat ergens van afvalt of afgebroken wordt” (De Bo 1873): b.v. van sneeuw, aarde, brood.
ook ruimer: massa, hoop, b.v. van scheldwoorden, van menschen (Schuermans 1865-1870)
De 10 miles en de marathon van Antwerpen zullen weer een bres mensen op de been brengen.
Ze zijn met een bres kinderen al paaseieren komen rapen.
In mijn woonbuurt zijn er 3 scholen en elke morgen en avond passeren er bressen joeng voor mijn deur.
een hoop mensen, kinderen, jongeren enz.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Bres, bresse, bressche: oorsprong: ogerm. brekan, ohd. (mûr-) brëcha > Frans: brèche: werktuig om te breken.
Reeds gebruikelijk einde 16de eeuw.
In Zuid-Nederland is vrij algemeen een woord bres(se) (of ook brets) bekend in den zin van: brok, ”groot stuk dat ergens van afvalt of afgebroken wordt” (De Bo 1873):
b.v. van sneeuw, aarde, brood.
ook ruimer: massa, hoop, b.v. van scheldwoorden, van menschen (Schuermans 1865-1870)
De 10 miles en de marathon van Antwerpen zullen weer een bres mensen op de been brengen.
Ze zijn met een bres kinderen al paaseieren komen rapen.
In mijn woonbuurt zijn er 3 scholen en elke morgen en avond passeren er bressen joeng voor mijn deur.
gebruik van ge, gij, u, uw in één zin
“Ge moet u nergens voor schamen”. Thilly vist Tamara de pieren uit de neus over Dries. (een.be/thuis 16 okt. 2018)
“Ik zou niet willen dat ge iets in uw hoofd steekt.” (Facebook 18 nov. 2018)
Crevits vindt kritiek Gennez ongepast: “Ge zijt ne flipflop, gij en uw partij” (demorgen.be 8 jun. 2016)
gebruik van ge, gij, u, uw in één zin
“Ge moet u nergens voor schamen”. Thilly vist Tamara de pieren uit de neus over Dries. (een.be/thuis 16 okt. 2018)
“Ik zou niet willen dat ge iets in uw hoofd steekt.” (Facebook 18 nov. 2018)
Crevits vindt kritiek Gennez ongepast: “Ge zijt ne flipflop, gij en uw partij”
gebruik van ge, gij, u, uw in één zin
“Ge moet u nergens voor schamen”. Thilly vist Tamara de pieren uit de neus over Dries. (een.be/thuis 16 okt. 2018)
“Ik zou niet willen dat ge iets in uw hoofd steekt.” (Facebook 18 nov. 2018)
gebruik van ge, gij, u, uw in één zin
“Ge moet u nergens voor schamen”. Thilly vist Tamara de pieren uit de neus over Dries. (een.be/thuis 16 okt. 2018à
onderdeel van de 6de staatshervorming waarbij de federale verkiezingen en de verkiezingen in de deelstaten vijfjaarlijks op dezelfde dag vallen (en ook de Europese verkiezingen)
Pieter Bauwens wijst naar de samenvallende verkiezingen als de boosdoener voor de moeilijke regeringsvorming op het regionale en federale niveau. (vrt.be)
Het argument dat samenvallende verkiezingen langere periodes van politieke rust creëren, gaat niet op. (hln.be)
Senaat keurt samenvallende verkiezingen goed – België – Knack
samenvatten, een synthese maken
DS2015 geen standaardtaal
Dat is niet alleen een kwestie van een losse online tekst te begrijpen, maar van verschillende bronnen en delen van informatie te zoeken, vinden, evalueren, begrijpen en synthetiseren. (standaard.be)
Het gaat dan om mensen die waardevolle data kunnen verwerken, synthetiseren en analyseren in het belang van de groei van de onderneming. (standaard.be)
Uit de studies die in dit boek gesynthetiseerd worden, blijkt evenwel dat leraars in het algemeen tevreden zijn met hun beroep, hun loon en de werktijden, en met het leven in het algemeen. (oostende.bibliotheek.be)
Naderhand moet de tekst dan natuurlijk worden uitgeschreven en gesynthetiseerd. (chamilo.arteveldehs.be)
…de bestaande inzichten coherent te synthetiseren, te verwoorden en te beoordelen… (onderwijsaanbod.luca-arts.be)
samenvatten, een synthese maken
DS2015 geen standaardtaal
Uit de studies die in dit boek gesynthetiseerd worden, blijkt evenwel dat leraars in het algemeen tevreden zijn met hun beroep, hun loon en de werktijden, en met het leven in het algemeen. (oostende.bibliotheek.be)
Naderhand moet de tekst dan natuurlijk worden uitgeschreven en gesynthetiseerd. (chamilo.arteveldehs.be)
…de bestaande inzichten coherent te synthetiseren, te verwoorden en te beoordelen… (onderwijsaanbod.luca-arts.be)
doorgaande weg
NL: straatweg
Meest Belgische aller wegen. Rechte verharde verbindingswegen oorspronkelijk stammend uit de 18e eeuw. Al dan niet afgezoomd met lintbebouwing. Sommige zijn omgebouwd tot secundaire weg, andere tot hoofdweg. Ze gaan vaak door de bebouwde kom.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Steenweg: nog thans in Vlaamsch België het gewone woord voor: straatweg.
Op eenen schoonen zomerdag van het jaar 1846 rolde de oude postwagen van Antwerpen op Turnhout volgens gewoonte over den steenweg, Conscience (ed. 1867)
Van Dale 2018 online: BE, grote doorgangsweg (vaak in straatnamen)
DS2015 standaardtaal
Zie ook: steenweg, de grote ~ en warme landen, de ~
De Steenweg op Luik is de vrijwel kaarsrechte en verharde verbindingsweg tussen de steden `s-Hertogenbosch en Luik die is aangelegd in de 18e eeuw. (wikipedia)
Scanderende Chirojeugd op tocht: ‘Macadam… macadam… macadamdamdamdam… steenweg…steenweg…’
Ook op een mooie zomerdag, in september weliswaar, maar op een met airco gekoelde redactie in een kleurloos gebouw ergens langs een typische Vlaamse steenweg. (demorgen.be)
Vandaag werd tijdens het congres ‘Baanbrekend winkelen’ een actieprogramma voorgesteld om de overrompeling van winkels langs steenwegen te stoppen. (vrt.be)
vreselijk, afschuwelijk, verschrikkelijk lelijk
VD2014 online: Belgisch-Nederlands
1567) van Zuid-Vlaams schabouw: met de molenwieken in kruisstand
< Fr.: escabeau (trapje)
> Lat.: scabellum (bankje, ladder), omdat de molenwieken lijken op een ladder
DS2015 standaardtaal
Een offerte van een Nederlands bedrijf is opgesteld in schabouwelijk Frans. (DeMorgen.be)
Zo schabouwelijk slecht en koud het vorige week was, zo gezellig warm was het vandaag in de eerste lentezon.
1) schoorsteen
DS2015: standaardtaal
2)schoorsteenmantel
Bij hun aankomst steeg een enorme zwarte rook uit de schouw.
Hij is stapelverliefd: als hij de rook uit haar schouw ziet komen, is hij al in de wolken.
De postuurkes staan proper afgestoft op haar schouwke.
> andere betekenis van schouw
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
