Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
bekendmaken
vnw: onthullen, openbaren, verklappen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
Daarmee verwees hij, volgens de Washington Post, dat het nieuws uitbracht, naar onder meer Haïti, El Salvador en Afrikaanse landen. (hln.be)
De rangschikking is uitgebracht door de krant The Guardian. (vrt.be)
een dutje doen
vnw: een uiltje vangen: een uiltje knappen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
SN-NL: een uiltje knappen
René gaat daarna buiten zitten met Amber en ik ga een uiltje vangen. (seniorennet.be)
We hebben onderweg een uiltje gevangen, maar moe en voldaan zijn we heelhuids terug thuis geraakt.(blogspot.com)
onbetrouwbaar persoon, iemand met twee gezichten
vnw: onbetrouwbaar, dubbelhartig persoon, opportunist
vgl. tweezakkig
Dië vent is voor geen haar te vertrouwen, da’s nen echten tweezak.
“De hoofdpersoon Wilfried Wils is een tweezak. Als politieagent in het door de Nazi’s bezette Antwerpen kiest hij geen partij, maar wordt meegetrokken door zowel de ‘zwarten’, die collaboreren met de Duitsers, als de ‘witten’, die zich verzetten.” (domineedenktdoor.nl 17 aug. 2017)
Hoofdpersonage Wil is een tweezak, maar je koestert sympathie voor hem en je vraagt je af in welke mate hij beïnvloed wordt door de omstandigheden en mensen rondom hem. (vrt.be)
Zeker niet omdat de heer Bracke zich als een ‘tweezak’ heeft laten kennen. En daar houden echte Gentenaars niet van. (demorgen.be)
In de vele interviews en recensies wordt hij dan ook een hypocriet genoemd, een tweezak, (standaard.be)
“TRUMP NOEMT TRUDEAU EEN ‘TWEEZAK’
Hij noemt Trudeau ‘two-faced’, of ‘tweezak’ in het schoon Vlaams.” (hln.be 4 dec. 2019)
> andere betekenis van tweezak
tegen elkaar gebouwde huizen met een gemeenschappelijk dak
vnw: tweegezinswoning, twee huizen onder één dak
Van Dale 2018 online: BE
In onze wijk staan er enkele tweewoonsten.
Ik ben van plan om samen met mijn broer een huis te bouwen, een tweewoonst, zodat we ieder een eigen huis hebben, met alles apart. (bouwinfo.be)
Ik heb twee korte vragen over het bouwen van een tweewoonst op een perceel voor open bebouwing. Aangezien de grondprijzen ontzettend hoog zijn en om de kosten te drukken, willen mijn zus en ik graag een tweewoonst bouwen op een perceel dat bestemd is voor open bebouwing: (livios.be)
ANW: “((vooral) in België.In afwijking van de officiële spelling vaker gespeld als beloftenteam, een spelling die is ingegeven door de bijgedachte aan beloften ‘veelbelovende jongelieden’.): team dat bestaat uit talentvolle, jonge mensen op enig vakgebied. In de citaten in de politiek. Mogelijk in Nederland overgenomen uit het Vlaams, dat de oudste vindplaatsen oplevert.”
opm: Belofte(n)team in de sport is wel AN.
Tobback installeerde een “beloftenteam” onder leiding van Stevaert die de partij “personeel moet vernieuwen”. Stevaert gaat de federaties en afdelingen af op zoek naar “nieuw talent”. — De Standaard, 1997 (ANW)
gedroogde en gemalen look
niet in Van Dale 2016 online
google2016: .BE (>4.500); .NL (>1.700)
NL: knoflookpoeder (>70.000)
goeievraag.be: Hallo, zijn er veel verschillen (qua vitaminen, positieve stoffen die erin zitten) tussen verse look en gedroogde lookpoeder? Of maakt dat niet veel uit?
robbyfish.be: Lookpoeder wordt verkregen door teentjes knoflook te drogen en te malen. Daardoor ontstaat er een meel met een zeer doordringende smaak en geur.
in een file afwisselend trager en sneller rijden
SN-NL: start-stopverkeer
google 2024: .NL slechts enkele hits alle mbt BE
vgl. accordeonfile
zie ook verzamellemma wegcode
Verder is het accordeonrijden op de E40 van Brussel naar Gent. In de omgekeerde richting is het dan weer meer dan een uur filerijden vanaf … (bruzz.be)
Het zogenaamde accordeonrijden of start-stopverkeer is als de duivel voor je verbruik. Dat weten we al langer. (jij.be)
Op de E313 van Antwerpen naar Hasselt is het 20 minuten accordeonrijden tussen Geel west en Lummen – voorbij de aansluiting met de E314 zijn 2 rijstroken versperd door een boom op de weg. (vrt.be)
Byloo deed alsof zijn neus bloedde, gaf wat verkeersinformatie (‘accordeonrijden tussen Aalst en Brussel’) en draaide ’Don’t get me wrong (standaard.be)
ligzetel voor in de tuin
vnw: tuinstoel
Van Dale 2016 online: BE
SN-NL: tuinstoel
vgl. strandzetel
Grote collectie tuinzetels en ligzetels voor tuin, terras en veranda. Tuinzetels vervaardigd uit hout, teak, hardhout, aluminium, rotan, riet, bamboe. (terras-tuinmeubelen.be)
Ik heb me deze zomer in mijn tuinzetel én op boekwerken van vooral buitenlandse auteurs gegooid. (zinneke.info)
tuingerei, tuingereedschap
vnw: (het) tuingereedschap
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6
zie gerief
Maar ze waren niet meer alleen: een aantal buurtbewoners had intussen van het verhaal gehoord en kwam meezoeken, met hun tuingerief en keukengerei. (vrt.be)
Comeos bevroeg allerlei ketens die actief zijn in mode, cosmetica, elektro, meubels, tuingerief en doe-het-zelfproducten. (demorgen.be)
Voor haar is het zalig om hier op te groeien. Behalve tuingerief en kampeerspullen verhuizen ook kinderfietsen en speelgoed gewoon over en weer. (standaard.be)
Technisch Secundair Onderwijs
= middelbaar onderwijs dat een technische opleiding aanbiedt
vnw: (bnl.) afkorting van: technisch secundair onderwijs, middelbaar technisch onderwijs
Mijn zoon heeft het TSO volledig uitgedaan. Hij is elektrieker van beroep nu.
“In het tso gaat de aandacht vooral naar algemene en technisch-theoretische vakken. Na het tso kan je een beroep uitoefenen of verder studeren in het hoger onderwijs. Bij de opleiding horen ook praktijklessen.” (onderwijs.vlaanderen.be)
trouwjapon, trouwjurk
vnw: trouwjurk, bruidsjapon
zie ook verzamellemma kledij
Die klein had er niet beter op gevonden van het trouwkleed van haar moeder uit de kast te halen, het aan te trekken en zo ’t straat op te wandelen.
“En Natalia zei: ‘Clement, wilde gij niet met mij trouwen? Maar dan wil ik zelf ook een trouwkleed dragen.’ Ze liet het voorkomen als een grap, maar ik voelde dat het van heel diep kwam.” (Clement Peerens in De Morgen)
slaag
vnw:
-troef krijgen: een pak slaag krijgen
-iemand troef geven: iemand een pak slaag geven
Van Dale 1995: (gewestelijk)
Van Dale 2018: niet algemeen slaag
zie ook aftroeven
Ik hoorde het na lang nog eens in Wij, Heren van Zichem: Als ge troef krijgt op uw ene kaak, moet ge dan ook uw andere kaak aanbieden?
Ik heb zelden troef gekregen van hem, hoewel ik er zeer veel verdiend heb. (blog.seniorennet.be – Beverse weetjes)
regering gevormd door drie partijen
vnw: driepartijenregering
zie ook tweepartite, bipartite
De klassieke tripartite bestond uit katholieken, socialisten en liberalen.
driemaandelijks
vnw: driemaandelijks, kwartaal-
-trimestrieel verslag: kwartaalverslag
Van Dale 2018 BE
< Frans: trimestriel
Verder gelden nog als principes dat de trimestriële aangifte uitsluitend op elektronische wijze aan de rsz kan worden overgemaakt en dat er in principe slechts één aangifte per werkgever mag worden ingestuurd. (sic)
De werkgroep geriatrie is een trimesterieel overleg tussen de coördinator van het geriatrische zorgprogramma en de … (demorgen.be)
… en is nauw verbonden met de schuldencrisis’, meent de centrale bank in haar trimesterieel rapport. (standaard.be)
iets als afgewerkt, beëindigd beschouwen, iets achter zich laten
vnw: een streep trekken onder iets: een streep zetten onder iets
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, ergens een streep onder trekken
NL: ergens een streep onder zetten, er een punt achter zetten
Voila, dat lemma zit erin. Ik trek er een streep onder voor vandaag.
fotograferen, een foto maken van
zie ook trekken, een foto ~
vnw:
-iemand trekken: fotograferen
-een foto trekken:, een foto maken, fotograferen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
We zijn ons met de hele familie gaan laten trekken bij de fotograaf.
Zal ik eens een foto van u trekken?
geen vooruitgang boeken, niet vorderen
Fr. piétiner sur place
vnw: ter plaatse trappelen: niet opschieten, pas op de plaats maken
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
Zo geraken we er niet, hee mannekes, we blijven ter plaatse trappelen, zo! Komaan, een efforke (effort)!
De bezoekers bleven ter plaatse trappelen en konden ondanks enkele mooie maar steriele acties in de tweede helft geen vuist meer maken
handelaar, in- en uitvoerder (bv. tapijtentrafikant)
maar ook dikwijls met neg. connotatie (bv.drugstrafikant) smokkelaar
vnw: handelaar
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
zie ook drugstrafikant
Ze hebben op Zaventem een drugstrafikant gepakt met 55 pakskes cocaine in zijn maag.
De Belg beweerde dat hij volgens de trafikant niet meer dan 8 kilo cannabis in zijn wagen zou moeten vervoeren, meldt de krant. (vrt.be)
Een trafikant gebruikt zo’n exportvergunning om de legale herkomst van een stuk aan te tonen. (demorgen.be)
(ongeoorloofde) handel
< Frans: le trafic < Italiaans: traffico
Van Dale 2016 online: BE
ook samenstellingen: drugstrafiek; wapentrafiek; autotrafiek; mensentrafiek
vgl. trafikant
De trafiek in verdovende middelen neemt gelukkig niet toe.
Leuvense politie ontmantelt internationale drugstrafiek (deredactie.be)
‘Wapentrafiek naar Libië loopt via België’. (detijd.be)
Vorig jaar werd Zeebrugge qua autotrafiek nog nipt geklopt door de haven in het Duitse Bremen. (hln.be)
Deze mensentrafiek werd oorspronkelijk opgestart om Koerden uit de grensstreek van Irak en Afghanistan naar Europa te smokkelen (nieuwsblad.be)
Pantoffel zonder hiel, ‘instapper’, vaak in felle kleuren (rood, paars) waarmee men geruisloos kan stappen, vandaar de naam
Hangde gij hier ten halvertwaalven ’s morgens nog rond in uw bordeelsluipers? Ge zoudt beter werk gaan zoeken!
Ondertussen steek ik op mijn bordeelsluipers soms weer een teen in de Twitter-poel: ook daar is het stiller, maar dat komt omdat ik ongeveer tienduizend accounts geblokkeerd heb, of het scheelt niet veel. (Mark Coenen in demorgen.be)
Van borstrok en bordeelsluiper tot hipsterbaard en science fashion: in dit boek lees je alles over de taal van de mode. (boekwinkeltjes.be)
Op bordeelsluipers rent hij als een uitgelaten hond door de modder en het doorweekte gras. (hbvl.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.