Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
piekfijn in orde op het gevaar af van ‘zielloos’ te worden
NL: gelikt
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 4
zie ook afgeborstelde
zie andere definitie van afgeborsteld
“Verwacht geen afgeborstelde voordracht” (hbvl.be)
Met een dergelijke vlekkeloze en afgeborstelde productie moet Reznor wel oppassen. (blog.seniorennet.be)
‘Welcome Home’: afgeborstelde gitaarrock. (indiestyle.be)
Hoe is ’t? Hoe gaat het?
ook: veel gebruikte verbinding “ça va nog” of “ça va nog wel”: het gaat nog (wel), het valt nog (wel) mee
Een begroetingsvorm die naar ik schat het laatste decennium populair en veralgemeend geworden is. zie ook: allemaal goei? goei, allemaal ~
O.a. op de sociale media als sava gespeld.
Wordt vaak beantwoord met çavakkes, wat zo iets moet betekenen als ’t gaat wel
- Ha de Jean se. En, ça va?
- çavakkes, behalve dat mijn vrouw het afgebold is, mijnen hond overreden, ik mijne C4 gekregen heb en mijnen auto perte totale is. Om kort te gaan: het enige positieve is mijn HIV-test bij de dokter. Maar voor de rest alles OK.
Dan denk ik: ça va nog wel.(demorgen.be)
Zo hoorde ik vorig jaar ineens massa’s mensen cava’en. Niet cava-met-bubbels drinken, wel ‘ça va’ zeggen (standaard – 2011)
Personeel sava nog. Eten dat we hebben gekregen voor de bongo bon was ondermaats. (bongo.be)
Op dit moment voel ik na het lopen een beetje pijn, maar het is gelijkaardig met de pijn die ik altijd na de kine had… dus sava nog, denk ik. (start-to-run.be)
Een beetje bleekskes maar savakes nog. (facebook)
een achterstand ongedaan maken
vnw: een achterstand ophalen: inhalen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
In het Duits: ‘Rückstand aufholen’.
“Of bedrijven willen ook met het slechte weer de achterstand ophalen”, verklaart Jean-Pierre Waeytens, gedelegeerd bestuurder van de Bouwunie. (radio1.be)
Anderlecht en AA Gent moeten straks een 1-0 achterstand ophalen: zo verging het onze Europese vertegenwoordigers in het verleden. (nieuwsblad.be)
Sindsdien is een deel van de achterstand opgehaald, maar voor 2013 wijzen alle indicatoren opnieuw op een daling van de investeringen met vijf procent. (jobat.be)
het gebied waar de BSD (Belgische strijdkrachten in Duitsland) na de Tweede Wereldoorlog waren gelegerd, werd officieus de tiende provincie genoemd
“De BSD, lange tijd ook wel de “tiende provincie” genoemd, kenden begin de jaren ‘50 een hoogtepunt met zo’n 40.000 manschappen." (standaard.be)
succes hebben, aanslaan, in trek zijn
zie ook aftrek hebben
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 2
Hare knappe zoon heeft veel aantrek van de meiskes.
toeslag die elke treinreiziger betaalt met bestemming of vertrekstation Brussel-Nationaal-Luchthaven
zie ook Diabolo
Diabolotoeslag: toegangspoortjes tegen wanbetalers (TITEL)
In het treinstation van de luchthaven van Zaventem worden mogelijk in juni al toegangspoortjes geplaatst. Daarmee wil de NMBS vermijden dat reizigers die de Diabolotoeslag niet betalen door de mazen van het net glippen.(HLN 04.04.15)
Diabolo-toeslag van 6,9 euro voor treinticket naar luchthaven onder vuur: ‘Geen infrastructuurbijdrage meer, maar pure winstlogica’ (demorgen.be)
in een tempo, aan een tempo of met een tempo.
vnw:
-tegen een hoog/snel tempo: in een hoog/snel tempo
-tegen een tempo van: in een tempo van
-tegen dit tempo: in dit tempo
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Er worden de laatste dagen veel woordjes in het Vlaams woordenboek ingevoerd. Tegen dat tempo gaat het rap vol zijn ;)
“Tegen dat tempo zullen we morgen nog niet thuis zijn. (in België, geen standaardtaal)”
Sn-NL: ten grondslag liggen aan
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
En welke overtuigingen over (ex-)burn-outpatiënten liggen aan de grondslag van eventuele discriminatie? (ugent.be)
Ligt liefdesaffaire aan de grondslag van brandstichting? (truineer.be)
Zij worden verantwoord ten overstaan van de waarden van het landschap die aan de grondslag van de bescherming liggen. (aalter.be)
Ze lag aan de grondslag van grote financiële theorieën, waar vele anderen de Nobelprijs voor ontvingen. (tijd.be)
vaartuigen: op zee ronddolen
personen, dieren: wankelend, stuurloos voortbewegen
ook fig.
SN-NL: zwalken
vnw: ronddolen, zwalken
znwb: Van pers.: (rond)zwerven, (rond)dolen, (w.g.) (rond)zwalken; – in ’t bijz.: (op zee, op een rivier) (rond)dobberen.
wnt: Belgisch-Nederlands
De zatterik zwalpte over ’t straat en strunkelde uiteindelijk over een vuilbak.
De vrachtwagen begon te zwalpen op de Herentalsebaan ter hoogte van een Lidl-supermarkt. (vrt.be)
Maar ook in bezopen toestand bewandelt Vinterberg kaarsrecht en zonder zwalpen de lijn tussen drama en komedie. (demorgen.be)
Een politiepatrouille merkte de Jaguar E Type op in de Londenstraat, het viel de inspecteurs op dat de auto aan het zwalpen was over de rijbaan. (standaard.be)
klapdeur
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
vnw: klapdeur
znwb: Deur die vanzelf dichtslaat; ook gezegd van een doordraaiende deur: klapdeur; draaideur.
Op de parking voor de zwaaideur roken enkelen sigaretten, aan een tafeltje binnen lezen agenten de krant (Nieuwsblad.be).
waterzuiveringsinstallatie
vnw: waterzuiveringsstation
Van Dale 2017 online: BE
ook voluit: waterzuiveringsstation
Frans station d’épuration
Klik op de afbeelding
![]()
Zuiveringsstastion van Antwerpen-Zuid
dierentuin, zoölogie, zoologie
vnw: dierentuin: de zoo van Antwerpen
Van Dale 1996: (in België) dierentuin
Van Dale 2005: zoo
1824, verkorting van Frans jardin zoologique
dierentuin
Klik op de afbeelding om deze te vergroten
Mozaïek aan de ingang van de Antwerpse Zoo
Er is een tijger ontsnapt uit de zoo.
presentiegeld
vnw: vergoeding voor het bijwonen van zittingen, vacatie- of presentiegeld
Vandaag worden de gemeenteraadsleden beloond die enkel komen zetelen om hun zitpenning op te trekken en die te lui zijn om dossiers in te kijken.
Zitpenningen voor de leden van de kiesbureaus.
Boutersem verhoogt zitpenningen voor gemeenteraadsleden naar 250 euro: “Politiek weer aantrekkelijk maken”. (vrt.be)
“De 25 leden van het Duitstalig parlement ontvangen geen maandloon, maar een zitpenning en een maandelijks forfait van 200 euro”, zegt Miesen. (demorgen.be)
Op het punt staan te vertrekken. Weggaan.
vnw: we zijn (ermee) weg: we gaan ervandoor, we stappen maar eens op, we gaan weg
ook ermee weg zijn
Doe maar je veste aan, we zijn weg! (West-Vlaanderen)
vreemd gaan, overspel plegen
zie ook scheefpoeper
Tegenwoordig is het normaal dat mensen scheefpoepen. Trouwe koppels zijn precies zeldzaam.
Uit hun buitenechtelijke ervaringen stellen we een handzaam vademecum samen, de do’s en dont’s van het elegant scheefpoepen, gevat in zes … (demorgen.be)
‘Bij scheefpoepen trekt ze blijkbaar de grens’.’ Koen De Graeve vertelt in P-Magazine dat hij Veerle Baetens twee keer bedrogen heeft. (standaard.be)
Er waren driehoeksverhoudingen en er werd volop scheefgepoept (humo.be)
1) in de wielersport: bijna moeiteloos, zonder inspanning, gemakkelijk rijden
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
Voorbeeld: Dat was nog eens nen echte coureur! Niet door zijn ploegmaten in ne zetel naar de meet gebracht, maar al het werk zelf gedaan!
2) in een gemakkelijke, comfortabele positie
vnw: in een zetel: heel comfortabel, in de beste omstandigheden
“Regering zet werkgevers in een zetel, anderen in een kaduke stoel” (demorgen.be)
N-VA in een zetel, lichtpunten voor CD&V en Open VLD (deredactie.be)
Een kanaal dat toegankelijk is voor zeeschepen. De Waterwegen en Zeekanaal N.V. beheert in Vlaanderen de gronden rond de waterwegen.
voorbeelden: zeekanaal Gent-Terneuzen, zeekanaal Brussel-Schelde, …
vnw: kanaal dat de zee verbindt met een haven in het binnenland
Van Dale 2018 online: BE: kanaal waardoor zeeschepen een haven in het binnenland kunnen bereiken
![]()
Binnenschip op het kanaal Gent-Terneuzen.
Volgens de website van de stad kunt ge tijdens de Gentse feesten een rondvaart maken op het zeekanaal Gent-Terneuzen.
Gazet van Antwerpen: De oude kanaalarm die tussen het Zeekanaal en de Rupel naar de oude sluis leidt, wordt dichtgegooid.
bubbelbad, jacuzzi (merk), broebelbad
In het programma ‘steenrijk, straatarm’ ruilen rijken en armen voor een week hun leven. Het minder gestelde gezin kon een duik nemen in het verwarmde brubbelbad.
de dood, gepersonifieerd
in Nederland: Magere Hein
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Pietje de Dood, schertsende naam voor den Dood.
“As Pietje de Dood komt dan moeten wij mee” Cornelissen-Vervliet (1899)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Vroeger werd Pietje de dood angstaanjagend afgebeeld.
Pietje de dood: een geraamte met een zwarte capejas en een zeis.
sportschoeisel om te turnen
vnw: gymschoen
zie ook sloef
Deze turnsloefen voor recreatieve gymnasten, van het merk IWA en uitstekende kwaliteit, bieden we aan voor een spotprijsje! (gym4you.be)
Zoek de ‘turnsloefen’ en win een duoticket voor het WK Turnen in Antwerpen. (nieuwsblad.be)
Want zeg nu zelf, iedereen die bijvoorbeeld sneakers (het hippere woord voor turnsloefen) draagt, koopt die van dezelfde vijf à acht merken: Nike, Reebok … (standaard.be)
Witte schoenen zag je vroeger alleen in de turnzaal of in het ziekenhuis – ken je ze nog, die zweterige turnsloefen of de weinig elegante verpleegsterklompen? (demorgen.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
