Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
1) oudere kerel, peetje
2) algemeen voor man, kerel
WNT: pee: In Z.-Nederl.
< frans père, latijn pater
1. Eig.: vader.
2. Alg.: een man, een kerel, dikwijls ook in ongunstigen zin gebruikt. In deze bet. soms opgevat als eene afkorting van Peter of Petrus.
“Een rare pee” De Bo (1873).
3. Inz.: een oud man, meestal met het bijdenkbeeld van afgeleefdheid: een versleten mensch. Gewoonlijk in den verkl. peetje (oudtijds petjen, pitjen) en peeken. Ook in tegenstelling met metje, meeken.
1) Dien ouwe pee heeft veel grappige verhalen over zijn jeugd.
2) Maar allee, de Jean dat is toch nen toffe pee!
wortel
zie ook; moer, moeër, pee, poten
Geef mij een kilo peekes, a.u.b!
zelfstandige die een dagbladhandel uitbaat, persverkoper
VD2016 online: BE
Typisch Vlaams: 7 leeuwen
Die magazine is enkel te koop bij uw dagbladhandelaar.
“De sector ‘dagbladhandelaars’ zit zeer complex in elkaar in die zin dat ze sterk gedifferentieerde producten aanbieden.” (uit een eindwerk van een studentin aan de EHSAL Hogeschool)
zelfstandige die een dagbladhandel uitbaat, persverkoper
VD2016 online: BE
Typisch Vlaams: 7 leeuwen
Die magazine is enkel te koop bij uw dagbladhandelaar.
“De sector ‘dagbladhandelaars’ zit zeer complex in elkaar in die zin dat ze sterk gedifferentieerde producten aanbieden.” (uit een eindwerk van een studentin aan de EHSAL Hogeschool)
uitspraak: klik op het luidsprekertje om het woord te beluisteren in het Antwerps
schoothondje, ook wel sacochenhond genoemd
West-Vlaanderen: preutelekker
Klik op de afbeelding
Yorkshire terrier, voorbeeld van kutlekkerke
Een tijd geleden was het echt een rage: bijna iedereen had van die Yorkshirehondjes en nu zijn het weer chihuahua’s, dat wordt hier allemaal over dezelfde kam geschoren: kutlekkerkes!
uitgaan, gaan drinken
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
vgl. WNT:
Drank of spijs in zijn lijf enz. lappen, — (naar) binnen lappen, naar binnen slaan, gulzig gebruiken; ook wel zonder ongunstige bijgedachte voor: drinken, eten.
lappen: drinken, ook uitlappen: ”Een glas bier uitlappen”, De Bo (1873)
zie lapzak
Lappen, ”de herbergen afloopen in stede van te werken” (Joos (1900-1904), Cornelissen-Vervl.)
Elke vrijdagavond ging zatte Pierre steevast op de lappen met zijn maten.
Hij is heel de nacht op de lappen geweest.
verminderen, afnemen
zie ook nalaten in de zin van dementeren
<Duits: nachlassen: luwen
De behoefte aan schoon drinkwater werd in het begin van de 20e eeuw steeds groter omdat de kwaliteit van het water uit de dorpspompen begon na te laten en veel bronnen door de mijnbouw opdroogden. (http://www.eifelnatur.de/Niederl%E4ndisch/Seiten/Dreil%E4gerbachtalsperre.html)
Toen zijn gezondheid begon na te laten werd hij verzorgd te Munsterbilzen. (http://www.parochiefederatiemeeuwen-gruitrode.be/)
larve van de dansmug of rode muggenlarve
uitspraakvarianten in de prov. Antwerpen /ferdevas/, /verdevijs/, /veirdevasj/
Het beste om te vissen zijn nog altijd vers-de-vase, als ge ze zelf niet ga scheppen nogal een dure bedoening.
“Vers de vase, het rode goud.
In tegenstelling tot onze buurlanden, is België echt een vers de vase land. Op wedstrijden wordt er met kilo’s rond onze oren gesmeten.” (vislijn.be)
Mijn vader kweekte verdevijs in een ton met regenwater om ermee vissen te gaan vangen.
het (warme) eetmaal, het eten
uitspraakt: frikoo
< Frans: “faire le fricot”
Terug van vakantie? Hoe was de fricot daar?
Ik ga aan de fricot beginnen (ik ga het eetmaal bereiden, ik ga aan het eten beginnen)
verminderen, afnemen
zie ook nalaten in de zin van dementeren
vergelijk D “nachlassen” : luwen
De behoefte aan schoon drinkwater werd in het begin van de 20e eeuw steeds groter omdat de kwaliteit van het water uit de dorpspompen begon na te laten en veel bronnen door de mijnbouw opdroogden. (http://www.eifelnatur.de/Niederl%E4ndisch/Seiten/Dreil%E4gerbachtalsperre.html)
Toen zijn gezondheid begon na te laten werd hij verzorgd te Munsterbilzen. (http://www.parochiefederatiemeeuwen-gruitrode.be/)
pannenkoek
< herkomst: "In de zuidelijke helft van West-Vlaanderen komt de benaming palul voor. De Bo geeft “pannekoek, heetekoek” als tweede betekenis bij palul, na “afhangende gescheurde lap, sluns, flarde, flenter” als eerste betekenis. Beide betekenissen van palul zijn terug te voeren op het werkwoord lullen, wat ‘slap zijn’ betekent volgens het West-Vlaams etymologisch woordenboek, en waaraan een expressief voorvoegsel pa- is toegevoegd. (uit Een woordenboeket voor Magda Devos (2008))
Geen betere palullen als die van zelfgemaakt beslag.
pannenkoek
< herkomst: "In de zuidelijke helft van West-Vlaanderen komt de benaming palul voor. De Bo geeft “pannekoek, heetekoek” als tweede betekenis bij palul, na “afhangende gescheurde lap, sluns, flarde, flenter” als eerste betekenis. Beide betekenissen van palul zijn terug te voeren op het werkwoord lullen, wat ‘slap zijn’ betekent volgens het West-Vlaams etymologisch woordenboek, en waaraan een expressief voorvoegsel pa- is toegevoegd.
Geen betere palullen als die van zelfgemaakt beslag.
pannenkoek
< herkomst: "de zuidelijke helft van West-Vlaanderen komt de benaming palul voor. De Bo geeft “pannekoek, heetekoek” als tweede betekenis bij palul, na “afhangende gescheurde lap, sluns, flarde, flenter” als eerste betekenis. Beide betekenissen van palul zijn terug te voeren op het werkwoord lullen, wat ‘slap zijn’ betekent volgens het West-Vlaams etymologisch woordenboek, en waaraan een expressief voorvoegsel pa- is toegevoegd.
Geen betere palullen als die van zelfgemaakt beslag.
pannenkoek
WNT: "Koekebak … Het gewone woord in een groot deel van Zuid-Nederland voor pannekoek
Wat moet g’ hebben? Koekebakken of wafels?
“Toen de reuk van den eersten koekebak D. in den neus drong, begon hij van eetlust te watertanden”, Conscience (ed. 1869).
pannenkoek
WNT: "Koekebak … Het gewone woord in een groot deel van Zuid-Nederland voor pannekoek
Wat moet g’ hebben? Koekebakken of wafels?
helemaal geen
“Een tunnel is bijlange geen brug” (TITEL DS 290115)
pannenkoek met paardebloemengroen (Kalken)
< bij slemper en varianten: “Slemp verklaart het Oost- en Zeeuws-Vlaams etymologisch woordenboek als “te weinig gebakken koek of wafel, slappe koek”. Het Waasch Idioticon geeft een gelijkaardige verklaring: “koek, wafel en al wat te weinig gebakken is”. Hoewel een pannenkoek meestal wel genoeg gebakken is, blijft hij toch nog slap, wat hier waarschijnlijk de verklaring is voor de naamgeving.” (Een woordenboeket voor Magda Devos (2008))
Zijn uw slempers al gebakken? Want ik heb honger!
pannenkoek met paardebloemengroen (Kalken)
< bij slemper en varianten: “Slemp verklaart het Oost- en Zeeuws-Vlaams etymologisch woordenboek als “te weinig gebakken koek of wafel, slappe koek”. Het Waasch Idioticon geeft een gelijkaardige verklaring: “koek, wafel en al wat te weinig gebakken is”. Hoewel een pannenkoek meestal wel genoeg gebakken is, blijft hij toch nog slap, wat hier waarschijnlijk de verklaring is voor de naamgeving.” (Een woordenboeket voor Magda Devos (2008))
Zijn uw slempers al gebakken? Want ik heb honger!
muur die bij springtij het opkomend water moet tegenhouden;
zie ook keringsmuur
niet in Van Dale 2015 online
Klik op de afbeelding
Historische hangars in Antwerpen. Op de voorgrond de waterkeringsmuur met een open waterkeringspoort.
deredactie.be: Brandweer Antwerpen: “Waterkeringsmuur doet zijn werk”
hln.be: Tussen het Noorderterras en het loodswezen komt een mobiele waterkeringsmuur die de waterkering met 90 centimeter moet verhogen.
daphnedumery.be: De Blankenbergse N-VA fractie is verheugd dat Vlaams minister van Toerisme Ben Weyts 7,3 miljoen euro investeert in een waterkeringsmuur rond de haven.
sanseveria (plant)
vrouwentong is niet courant in Nederland
De goegemeente achter haar horretje, verscholen achter een stel vrouwentongen voor het raam…
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.