Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Omdat ik het Vlaams Woordenboek al enkele jaren niet meer kan onderhouden, wordt er gewerkt aan een nieuwe versie. Helpers zijn welkom in kanaal #vlaamswoordenboek op de Discord van Nerdland.
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het
Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed 
in rekening brengen
NL: berekenen (aanrekenen wordt alleen gebruikt in de betekenis van verwijten)
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2; Als in Nederland iemand iets wordt aangerekend, wordt hij of zij verantwoordelijk gehouden voor iets onaangenaams. In België gaat het ook vaak om een te betalen bedrag.
Luchtvaartmaatschappijen mogen hun passagiers een extra toeslag aanrekenen als ze bagage willen inchecken. Het meenemen van handbagage moet echter gratis blijven. (De Morgen)
voor de dag komen, uit z’n schulp kruipen: z’n verlegen, terughoudende of defensieve houding laten varen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook verzamellemma koterij
Als ge vanavond nog nen date wilt, zult ge toch stillekes aan uit u kot mogen komen.
demorgen.be: De Westhoek vraagt Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) om uit zijn kot te komen en de diensten van het openbaar vervoer op het terrein te bekijken.
verspreiden, rondbrengen, distribueren
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook verdeler; verdeelhuis
Wij verdelen dit speciale type in de Benelux.
Cleanelectric is een bedrijf dat nieuwe elektrische toestellen verdeelt en de oude opruimt. (standaardtaal in België) (taaladvies.net)
(vooral in België) door een schuif of luik afgesloten ruimte waarin een baby anoniem te vondeling kan worden gelegd, in de zekerheid dat de baby zal worden gevonden en verzorgd; babyluik (definitie ANW)
in Nederland, als neologismen: babyluik, vondelingenluik
Het boeleke dat in de vondelingenschuif van Moeders voor Moeders werd gelegd kreeg tijdelijk de naam Pieter De Kleine.
demorgen.be: Kindje meteen na bevalling achtergelaten in Antwerpse vondelingenschuif
talenpracticum
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 4
< Frans: labo de langues
vergelijk: scheikundelabo, chemielabo, fysicalabo
In het taallabo doe je allerlei auditieve oefeningen waardoor je de taal leert spreken zoals ‘native speakers’ dat doen.
materiaal dat herbruikt wordt voor andere doeleinden
VD2017 online: BE
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6
Ik zou graag een veranda bouwen met recuperatiemateriaal. Bestaan er architecten die gespecialiseerd zijn in bouwen met recuperatiemateriaal? (livios.be)
Kunstenaar maakt vliegtuig uit recuperatiemateriaal (Lochristi) (nieuwsblad.be)
De website biedt de gebruikers niet enkel de know-how om met recuperatiematerialen aan de slag te gaan, maar is ook de verbinding tussen de architecten, bouwheren, aannemers, particulieren en handelaars. (architectura.be)
instelling, houding, attitude
Diverse bronnen noemen “ingesteldheid” Zuid-Nederlands. Wie “een positieve ingesteldheid” googlet, zal merken dat slechts 2000 van de 120.000 hits op een .nl site voorkomen, tgo. 93.000 voor .be.
DS2015 standaardtaal
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 7
Een positieve ingesteldheid ten opzichte van uw gezondheid kan het effect natuurlijk versterken, net zoals een negatieve ingesteldheid het effect van elke behandeling kan doen verminderen. (bron: www.acupunctuur.be)
versnellen in het lopen, rijden, stappen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bedr. en onz. zw. ww. Van ver- met dapper. Niet in Middelnederlands Woordenboek. Uitsluitend aangetroffen in Vlaams-België.
- Verhevigen, versterken; feller, heviger, sterker worden.
“— Deez meedoogentheit, Zoo vérre van ’t opregt meedoogen afgespreit, Verdappert myn verdriet, doet de ongenucht vermeeren.” De Potter, Getrouwen Herder (1678).
- Versnellen, verhaasten; sneller worden.
¨
Typisch Vlaams: nieuwe energie opdoen (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 2
VRT taal: verdapperen: Belgisch-Nederlandse sporttaal. Soms ook in een andere context.
versnellen, zijn tweede adem vinden, er weer tegenaan kunnen gaan, sterker / feller / groter / duurder worden
Voorbeelden:
🇧🇪 Het peloton kon nog nauwelijks reageren, toen de Belg verdapperde.
Het peloton kon nog nauwelijks reageren, toen de Belg versnelde.
🇧🇪 Het aandeel verdapperde met 13 % in twee weken.
Het aandeel werd in twee weken 13 % duurder.
Toen hij hem achterna zat, begon hij te verdapperen en kon hij hem inhalen.
Overigens, bepaalde termen die jullie als typisch Vlaams beschouwen zijn in Vlaamse oren eigenlijk louter typisch Wuyts (“verdapperen” bijvoorbeeld: niemand anders hier te lande gebruikt ooit dat werkwoord!) (fiets.nl)
totaal, volledig, helemaal
(in SN betekent ‘globaal’: niet tot in details gaand, oppervlakkig geschat, ruw berekend)
Van Dale 2012 online: algemeen Belgisch-Nederlands
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2
In het Frans: ‘global’
vgl. globaliseren
Een globaal plan is ondenkbaar zonder een voorafgaandelijk globaal akkoord.
Een globale verkenning van V&G-risico’s is een nuttige eerste stap om een globaal beeld te krijgen van de aard en omvang van eventuele zwakke en sterke punten op arbogebied. (uit: De psychologie van arbeid en gezondheid)
dwaas, stom
onbenullig, goedkoop
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6: Vlaamsheid: 2
“Onnozel’ heeft in Belgisch-Nederlands veel betekenisnuances. Het kan iets minimaliseren: ‘Voor zo’n onnozel foutje word ik gestraft’ of minachting uitdrukken: ‘Ik heb genoeg van uw onnozele liedjes’. Als het om personen gaat, kan het betekenen dat iemand onschuldig is: ‘Een onnozel kind’, of dat iemand plaagt: ‘Die onnozele met zijn flauwe moppen’ of dat iemand lastig is: ‘Doe niet zo onnozel’.”
> andere betekenis van onnozel
Kunt gij nu echt niets anders dan van die onnozel boekskes met roddels lezen?
“Verantwoord onnozel doen” is dé tip van psychiater Dirk De Wachter. (robtv.be)
‘Een onnozel lapje grond aan de Kaspische Zee’ | De Tijd
(Onnozel) vraagje? – Spaargids.be forum
De Nacht Van ’t Onnozel Kieken – Partyhound
De Familie Backeljau: Onnozel Manneke – Showbizzsite
