Verkavelingsvlaams

Verkavelingsvlaams

(zn. o.)

term door Geert Van Istendael (met kleine v in Nederland) geïntroduceerd om het VTM-Vlaams, het Vlaams als tussentaal te typeren. Door sommigen wordt Verkavelingsvlaams ten onrechte als dialect of een verzameling van dialecten beschouwd.

Zeer interessant: http://www.demorgen.be/opinie/van-het-verplichte-standaardnederlands-verlos-ons-heer-bd4374df/

vgl. Verkavelingsvlaming; Verkavelingsvlaanderen
zie ook soapvlaams, Vlaamse omgangstaal, vtm-vlaams

456

Volledige passage over het verkavelingsvlaams uit Het Belgisch Labyrint, Geert Van Istendael, 1989. Overgenomen uit de blog van stijfvreter: http://www.bloggen.be/stijfvreter/

“Er is trouwens iets nieuws, iets vuils de taal in de Zuidelijke Nederlanden aan het aantasten, aan het doodknijpen. Het is een manke usurpator in kale kleren, maar hij heeft de verwaandheid en de lompheid van de parvenu. Hij heet verkavelings-Vlaams.
Verkavelings-Vlaams, dat is de taal die gesproken wordt in de betere villa’s op de verkavelde grond van onze verminkte dorpen. Het is de taal van de jongens en de meisjes die naar een deftige school gaan en andere kinderen uitlachen omdat die zo onbeschaafd praten.
De woordenschat van die jongens en meisjes is niet plat, o nee, maar ze is arm. Hun zinsbouw is niet dorps, maar krom. Hun uitspraak is niet echt lelijk, maar karakterloos.
Geef mij Hoog-hollands of Boerenmeetjeslands, geef mij arbeiders-Gents van de Muide of de Statenvertaling, geef me alles maar dat niet. Van het verkavelings-Vlaams verlos ons Heer!
Bovendien denken die lammelingen dat ze fatsoenlijk Nederlands spreken!
Ze vinden zichzelf te goed voor dialect en Hollands haten ze. Ze halen hun neus op voor het goeie, door en door Nederlandse oe-sj-itte-gaë (hoe heet-e gij) van het dialect en vragen oe noemde gij en antwoorden: ik noem Jan. Wie beweert dat er een verschil is tussen heten en noemen is een spelbreker en wil Vlaanderen overleveren aan de Hollanders. Het zijn de mensen die vragen wadduur iest (wat uur is het, letterlijk quelle heure est-il) om te weten hoe laat ze naar een Vlaams-nationale vergadering moeten gaan.
Verkavelings-Vlaams, het is de taal van een nieuwsoorting, door en door vals Vlaams zelfvertrouwen, het is de taal die uit minachting voor de spraak van gewone mensen en uit angst voor Nederlands geboren is, een wangedrocht is het, die taal van het nieuwe Vlaanderen, dat blaakt van intellectuele luiheid. Het allerergste is dat het waardeloze Verkavelings-Vlaams steeds vaker door gewone mensen wordt overgenomen. Hoorde ik laatst de slager niet zeggen: Ik heb e goe contact naar mijne zoon toe?”

http://www.vlaamsetaal.be/blog/1069/stijfvreter

Zijnen blog is verleden jaar verplaatst, dus hier vinde ook meer recente berichten

De ondertitel van het werk van Van Istendael (Ik geloof dat hij zijn naam naar NL gewoonte met een kleine van schrijft, hij heeft dan ook in NL gewoond) is ‘de schoonheid van de wanstaltigheid’. Eigenlijk is het een ode aan Belgie. Hij heeft het o.a. over de koterij in de Belgische bouwstijl, het surrealisme der Belgen enz. Het is allemaal gewrochten en wanstaltig, maar daardoor ook zo schoon. Wel, ik denk persoonlijk dat het Verkavelingsvlaams daar perfect in past. Kortweg: Geen Verkavelingsvlaams zonder lintbebouwing. En voor diegenen die tegen lintbebouwing zijn: Geen Verkavelingsvlaams zonder stoofvlees-friet. En diegenen die geen stoofvlees-friet mogen: Geen verkavelingsvlaams zonder de Belgische politiek. En voor diegenen die tegen de Belgische politiek zijn: geen Verkavelingsvlaams zonder Belgisch bier. En moesten er dan nog zijn die tegen deez alles zijn, die moeten naar NL gaan wonen. Dan zijn ze vanalles in ene keer vanaf, inclusief het Verkavelingsvlaams.’t Is gewoon den Delhaize inwisselen voor den Albert Heijn.

Hét verkavelingsvlaams bestaat niet.

“Het verkavelingsvlaams is de taal die ze in Thuis en Familie spreken.”

Dit is niet erg juist. Er bestaat niet zoiets als hét verkavelingsvlaams, de tussentaal verschilt per streek. Ik ben van West-Vlaanderen en spreek ook een soort tussentaal, maar die is wel duidelijk anders dan die in Vlaams-Brabant en Antwerpen.

er is wel genoeg gemeenschappelijks om van hét verkavelingsvlaams te spreken – ’t is ni da hét Engels of hét Nederlands overal hetzelfde is

Maar toch redelijk wat verschillen

Toch spreek ik behoorlijk anders dan ze in Thuis en Familie spreken. Ik zeg bijvoorbeeld spontaan: “Ha je-hij morhn ook mee haa loopm?”, wat in Vlaams-Brabant meestal zo ongeveer klink: “Ga de-gèè morgen ook mee gaan lope?”

ja, maar als ge de systematische uitspraakverschillen der niet bij betrekt krijgt ge

ga je gij morgen ook mee gaan lopen?

tegenover

gaad e gij morgen ook mee gaan lopen?

het enige verschil is immers het j-element in het cliticum en de gedeleerde werkwoordsuitgang

hmm en over de definitie.. ik denk niet dat Van Istendael “het Vlaams als verzameling van dialecten” bedoelt

Ge hebt gelijk Gryt (en Bon), ik heb het lemma aangepast. Anderzijds wordt het door sommige medestanders van Van Istendael wel zo genoemd. En in zijn verweer tegen de Tussentaal, gebruikte hij zelf dialect om Tussentaal te illustreren:
http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1493115/2012/08/30/Dad-ambetant-Schoo-Vlaams-da-stom-Abeejen.dhtml

Verder een prentje op: http://nl.wikipedia.org/wiki/Tussentaal

Dialect niet, maar misschien wel gekuist dialect, als ge echt van mening zijt dat het niet als Verkavelingsvlaams kan worden gekarakteriseerd

Hah, dat wikipedia-artikel is goe verbeterd sinds ik het voor het laatst heb gelezen! En dat prentje geeft wel de essentie weer, behalve de reden waarom de omgangstaal zo van de standaardtaal verschilt: de standaardtaal is eerder gebaseerd op de omgangstaal uit de buurland

het buurland*

Hij suggereert op zijn minst dialect. Ge kent mijn standpunt over de spelling: als ge probeert het Vlaams in een semi-fonetische spelling in te kapselen gaat ge onvermijdelijk dialectklanken imiteren. En het erge is dat ge dan voorbijgaat aan de essentie van het Vlaams dat eerder zit in idiomatische verbindingen, zinsbouw, uitdrukkingen, woordenschat (ongeveer in die volgorde). De uitspraak (d’uitspraak, d’uutspraak, d’uutsproak, d’utsprake, …) zal ieder met zijn eigen accenten wel invullen, ongeacht de schrijfwijze. Waarom schrijft van Istendael bv. zallemaal in ‘door zallemaal Verkavelingsvlaams te laten spreken’? Het is ‘ze allemaal’, twee duidelijk onderscheiden woorden. De uitspraak is inderdaad zallemaal, tot ook in NL. (z’allemaal had nog een beetje fair geweest.) Of waarom schrijft hij Abeejen? Wat imiteert hij hier? De SN-uitspraak? Hoe ge het draait of keert, die spelling klopt langs geen kanten (ik zou met die spelling aan een werkwoord abeejen denken: ik abee, gij abeet, …). Op die manier zou Essen even belachelijk worden. Om kort te gaan, want dat wordt hier veel te lang: Hij probeert via een pseudo-fonetische spelling van dialectklanken het Verkavelingsvlaams te ridiculiseren. Tegen zijn eigen definitie in.

Alleen is er genen enkelen dialectklank dat hij daar probeert te imiteren. Niet-dialectale verschijnselen wel, zoals “zallemaal”. Fair is zijn spelling inderdaad niet.

Dialectisch is wel zijn buitengewoon consequente weglating van -n in het onzijdig: schoo, …

Als hij dialectklanken wou immiteren dan had hij waarschijnlijk “stoem”, “oabeien”, etc geschreven

Consequent een spellingsvariant schrijven is heel moeilijk. Het toont aan dat we heel goed getraind zijn in ‘klassiek’ schrijven. Los van de uitspraak zijn woordbeelden heel beklijvend.

Er zijn er die tegen het Verkavelingsvlaams zijn en het proper SN promoten. Ik ben daar niet mee ’t akkoord, maar ik begrijp het nog wel. Maar er is er nog een andere soort: VL die niet alleen tegen het Verkavelingsvlaams zijn, het SN promoten en er nog een schepje bovenop doen door par force typisch Noord-Nederlands door de strot willen duwen. Taalonderdanigheid!
Het voorbeeld bij uitstek is Camps natuurlijk. En zeggen dat die in de Vlaamse media naast over sport veel over taal schrijft. ’t Was vandaag weer prijs:

http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1514772/2012/10/11/Dichters-horen-par-excellence-tot-de-linkse-kerk-Vooraanstaand-zelfs.dhtml

Het is een voorbeeld ‘par excellence’ van zijn verkapte schrijfstijl (tegen mijn smaak, maar qua stijl doet iedereen wat hij wil natuurlijk). Maar let vooral op de typisch NL woorden, uitdrukkingen en grammatica. En als ge uw woordenboek een paar keer moet gebruiken moet ge niet beschaamd zijn. Ik heb het al eerder gezegd dat Camps zijn columns schrijft met de Van Dale op een willekeurige bladzijde opengeslagen.
‘Nog liever: kromgebogen Soedanees vrouwtje in vrome rijmelarij over hout sprokkelen.’ Over kromgebogen taal gesproken.

:D

http://www.vrt.be/taal/de-voor-nederlanders-meest-onbegrijpelijke-vlaamse-tekst

in de uitzending met Desirée Schijns en Ruud Hendrickx wordt in de 12de minuut Georges Grootjans geciteerd met:
“… Wij zijn taalonderdanig. Als een Nederlander,…”

Ik heb er toch weer ene gevonden die in de voetsporen van Van Istendael denkt te weten wat Verkavelingsvlaams is:
http://home.scarlet.be/wugi/verkavla.htm

Hij heeft het o.a. over de verdatting, het gestapelTe en van die dingen. En hij eindigt met een modelzin van het Schoon Vlaams. Maar hij had evengoed een van zijn eigen zinnen kunnen gebruiken. Zoals de deze:

“Zonder ernstige pedagogische brainstorming in het onderwijs durf ik te verwedden dat dat niet het geval zal zijn: kind en leerling assimileren telkens weer de fouten van ouder en leraar. Eerder dus zal, omgekeerd, de Vlaamse standaard bij de tussentaal gaan aansluiten (daar zijn al symptomen van in de geschreven pers), maar dan belanden we bij sterk afwijkende standaarden onder en boven Rosendaal…”

Dat is nog eens Schoon Vlaams se. Taalverbeteraars, altijd weer lachen.

Dit is de moeite waard:

http://www.demorgen.be/opinie/van-het-verplichte-standaardnederlands-verlos-ons-heer-bd4374df/

En ook dit:

http://www.demorgen.be/opinie/nederlandse-taalverloedering-kijk-dan-ook-eens-naar-de-ollanders-bad8cda5/

Die Vrielink is een NL ornitholoog. Van de club die onlangs eenzijdig besliste dat roodborstje roodborst moest worden zonder ook maar de mening van hun VL collega’s te vragen.

Geert Bourgeois op de NL radio over zijn oud-leraar Nederlands, zijn afschuw van het Verkavelingsvlaams en zijn voorliefde voor het standaard Nederlands: https://www.nporadio1.nl/de-taalstaat/uitzendingen/594399-2018-02-03

Twee dingen:
1) Hij zal het niet graag horen, maar de afstand van de taal van Bourgeois tot die zogenaamde tussentaal is veel en veel kleiner dan de afstand tussen zijn taal en die van de Nederlandse interviewer. Bourgeois spreekt dan ook Vlaams, zij het een afgeborsteld Vlaams.

2) Ik zou Bourgeois in zijn afgeborsteld Vlaams eens graag een mop horen tappen. Ik denk dat dat onmogelijk is. Die mens zit zodanig in een taalkeurslijf dat elk vonkje spontaniteit wegvalt.