gene

gene

(lidw. van onbepaaldheid)

geen

enkel verwijzend naar een mannelijk zn., eventueel uitgesproken met de verbindings-n

Van Dale 2013 online: oude verbogen vorm van geen.

397

zie ook:
http://www.vlaamsetaal.be/forum/topic/354/last#p4377

Ik denk dat Van Dale het heeft over het aanwijzend voornaamwoord ‘gene’, ter aanduiding van iets in de verte. „Aanschouwt gene woordenboeken!“, dus die woordenboeken daarginds. We bezigen het vooral in ‘diegene’, ‘hetgeen’, ‘deze en gene’ enz., maar pakweg 1% van de bevolking gebruikt ‘gene’ als aanwijzend voornaamwoord.
Vergelijk in het Duits: ‘jener, jene, jenes’ etc. (courant gebruikt, ofte in het Engels: ‘yon’, yonder’ (vooral hier in Noord-Engeland en in Schotland nog gebezigd).

Nee, nee Rotomon, niet over gene zoals in ‘deze en gene’. Het gaat wel degelelijk over gene in de betekenis van geen.

VD: (oude verbogen vorm van)zie geen1, geen2, geen3, geen4, geen5

En dat gebruikt 100% van de Vlamingen (minus Hugo Camps, Mia Doornaert en Marcel Vanthilt. Maar die laatste gebruikt dat heimelijk ook, daar ben ik zeker van :)

Volgens mij is er een verschil tussen ‘oude verbogen vorm’ en ‘verouderde verbogen vorm’.

Voor de correctheid heb ik het in het lemma aangepast met ‘oude verbogen vorm’.Iets oud is niet per se buiten gebruik. Wie zijn gat verbrandt moet op de baren zitten is een oud gezegde maar nog brandend actueel.

Voor de correctheid is het juistheid :-)

Haha, LG, ja 25 jaar! Geef toe, het zou Fred Emmer in NL nooit overkomen zijn :)

Ik geef het grif toe!

Ook volgens mij is er natuurlijk een verschil tussen oud en verouderd. Maar is er volgens Van Dale een verschil tussen ‘oude’ verbogen vorm en ‘verouderde’ verbogen vorm? Indien ja, wat is de relevantie in het geval van ‘gene kattenpis’?

VD gebruikt die kwalificatie niet zo dikwijls. Zaliger is bv. een oude verbogen vrouwelijke vorm van ‘zalig’. Maar mijn vader zaliger is perfect SN. Dus het zegt niets over de SN-status. Het zegt alleen dat het al lang bestaat.
Bij de kwalificatie ‘verouderd’ gaat het eerder om iets dat door de tijd heen niet meer gebruikelijk is. Voorbeelden:
bij ‘baar’: (verouderd) open, ruw •de bare zee
bij ‘diadeem’: (verouderde literaire taal) kroon, heerschappij, regering

Mijn interpretatie is dat ‘gene’ al oud is, nog altijd bestaat en in VL meer dan ooit gebruikt wordt.

Anderzijds zal ik het lemma wat verfijnen want gene is in het actueel taalgebruik enkel (of vooral?) van toepassing op mannelijke zn. Tenzij misschien in bepaalde regio’s? (Het is gene vrouw om zonder handschoenen aan te pakken??)

Euh, LG, toch nog even terugkomen op uw ‘tussentaalse verspreking’. Ik ga daar niet mee t’ akkoord. ‘Gene kattenpis’ is geen tussentaal, het is voor mij standaardtaal. Alleszins in VL (Belgisch-Nederlands als ge wilt). Kortom, Jan Becaus heeft daar geen minste taalfout gemaakt voor zijn Vlaams tv-publiek. (Ik ga wel t’akkoord met het argument van de taaladviseur van de vrt dat het taalgebruik op het nieuws in overeenstemming moet zijn met de sérieux van het nieuws. Dus informele uitdrukkingen of woordenschat zoals ‘gene kattenpis’ moeten niet al te veel gebruikt worden.)
En anders ga ik de zaak omdraaien: Als ik elk Noord-Nederlands taalgebruik op het NOS-journaal als ‘tussentaal’ moet bestempelen dan zijn we nog niet thuis.

Ik heb het eens uitgezocht waar het over gaat. Het bedoelde ‘gene’ is een oude verbogen vorm bij vrouwelijke woorden in het enkelvoud en bij meervouden. Dat zijn dus andere verbogen vormen van ‘geen’ dan die in de gesproken taal in Vlaanderen.

‘Kunst is geene zaak van regering’ is in NL een vrij bekende uitspraak van eerste minister Thorbecke. Als je googelt naar ‘geene zaak’ (met dubbele ee) vind je ook 19e-eeuwse en vroeg-20e-eeuwse teksten uit Vlaanderen.