naar

naar

(voorz.)

bij tijdsaanduidingen: over, na

< Middelnederlands ‘naer’ is oorspronkelijk de vergrotende trap van na, maar beide woorden waren vrijwel synoniem. In de 17e eeuw probeerden grammatici een streng onderscheid te maken. Onder de gezaghebbende invloed van taal- en letterkundige Balthazar Huydecoper (1695-1778) ontstond na 1730 in de schrijftaal de huidige tweedeling: na wordt gebruikt bij een opeenvolging in tijd en naar geeft een richting aan en betekent ook ‘volgens’. (etymologiebank.nl)

264

Dat is/was in Antwerpen hetzelfde: het is kwort naar den achten.
Ook: ze is naar (na) mij binnengekomen. Naar u is het aan mijnen toer.

Ah, dat het in Antwerpen nog wordt gebruikt wist ik niet; ik weet idd dat pakt 100 jaar geleden het Antwerps ook nog ‘naar’ gebruikte ipv ‘na’.

Maar ik heb het alleen eens in een oud lieke van Wannes van de Velde gehoord (“achternaar” = achterna), maar gebaseerd op oude tekst + rijmt op “daar”, dus zegt weinig over zijn normaal taalgebruik ; voor zover ik weet zingt hij normaal namelijk gewoon ‘na’.

Uit het Zandvliets is het mij wel gekend, daar is ‘na’ ook altijd ‘naar’. In de stad zal zoiets rapper vervangen zijn geworden dan een paar dorpen verder zekerst…

PS Bon: da ’t in veel ander omringende dialecten “kwort” was ipv “kwart” wist ik, maar voor Antwerpen zijt gij den eerste bij wie ik het hoor/zie, cool!