Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit is slechts 1 definitie voor "gebiedende wijs op -t." Bekijk alle definities.
In het AN wordt de gebiedende wijs uitgedrukt door de stam van het werkwoord. In alle Vlaamse dialecten wordt de gebiedende wijs enkelvoud en meervoud bij de meeste werkwoorden uitgedrukt door de stam gevolgd door een –t. In het authentieke Limburgs krijgt enkel de meervouds-/beleefdheidsvorm een –t (niet toevallig is dit de gij-vorm die in de rest van Vlaanderen enkelvoud en meervoud voor zich heeft genomen – equivalent aan de jij-vorm in Holland).
zie ook grammatica: gebiedende wijs
Trekt eens een ander kostuum aan.
Komt nu eens ne keer mee.
Pakt zelf ook iets.
Verzint eer dat ge begint.
Schreeuwt toch niet zo! schreeuwen = huilen
Kust nu mijn orgel! orgel, kust allemaal mijn ~
Slaagt me dood als ik het weet!
Ik moet eerlijk bekennen dat ik niet weet welke die “bepaalde dialecten” zijn. Alleszins in de provincie Antwerpen en Brabant en ik denk ook in de Vlaanders. Niet in Noord Limburg of het Maasland.
Verzint. Het woord bezinnen" behoort niet bepaald tot het leefkader waarin dialect gesproken werd. Waarschijnlijk verstond men het niet en maakte men er “verzinnen” van, want dat bestond wel in het dialect. “Al wat hij zegt is verzonnen.” Nu kent iedereen woorden zoals bezinnen door de invloed van school en media, vroeger niet. Mijn overgrootvader moest voorlezen uit de missaal tijdens het “uur lezen” uur, een ~ lezen en las “ze hebben hem een riet als scepter in de hand gegeven” als volgt: “ze hebben hem de riek met het scherp in de hand gegeven”.
Het stond er dus eigenlijk al in. Ik had het eerst beter nagekeken. Mea culpa.
Andere uitleg voor “verzinnen”. Het zou geen verhaspeling zijn, maar wel een archaïsche betekenis.
Kan geen kwaad dat het er nu met twee verschillende ingangen in staat.
En met dat verzinnen hebben we weeral iets bijgeleerd se…
Wij reizen om te leren
Door heel het land
En hebben als wij keren
Ook meer verstand
Er is ook nog iets over de uitspraak te zeggen. De t wordt soms alternatief d uitgesproken.
Komd hier!
Verzind eer ge begint.
Maar ’t heeft niet alleen met een volgende klinker te maken, want:
Trekt u dat niet aan. (Niet trekd-u…)
Een ´leefkader´ Marcus, daar had ik nog nooit van gehoord. Het betekent – neem ik aan – omgeving, milieu?
Ingelogde gebruikers kunnen reacties aan deze definitie toevoegen.
Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
