Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit is slechts 1 definitie voor "-erij." Bekijk alle definities.
achtervoegsel om een zelfstandig naamwoord in het enkelvoud om te zetten naar een collectief meervoud (kot → koterij, buis → buizerij)
geeft dikwijls een negatieve bijklank, wordt daarom ook gebruikt om van een (werk)woord een pejoratief te maken
ook gebruikt om een gewoon woord allure te geven: b.v. de Kroketterij, De Spelerij, ex-erij
ook -arij indien voorafgegaan door een doffe e
De koterij is een samenstel van een huis met vele aanbouwen en daarmee een Vlaams fenomeen.
Volgens linkse dagdromers zoals ik, zou men het ‘geld kunnen halen waar het zit’ dat wil zeggen: de ‘superrijken’. Maar, dat is ‘luchtfietserij’. (Wiens brood wij eten)
In dit zuiden vindt Kroketterij De Bourgondiër zijn oorsprong. Hier bereiden we volgens traditioneel recept kroketten en overheerlijke bitterballen. (Kroketterij De Bourgondiër)
Ex-moslims, bestaan die? Hou toch eens op met uw ex-erij!
Ervaring in de buizerij is een grote troef. Je werkt nauw samen met de pijpfitters en monteurs om de perfecte montage te waarborgen. (vacatures Gent)
Als mijn vermoeden hier correct is beschikt het Vlaams over een gemakkelijk te vormen meervoudsvorm die in het Nederlands en de meeste andere naburige talen niet (of toch al heel lang niet meer) bestaat.
Wat zegt u, beste lezer?
Ah miljaar, erij stond er al in, maar mijn vermoeden alleszins nog niet.
nthn, vul gerust uw deel aan bij het reeds bestaande lemma, dan deleten we daarna deze toevoeging .“no harm done” zeggen ze in ’t schoon engels.
Voila se, ik heb er 1 en 2 voor (ik wou ‘vo(o)ren’ zeggen, maar geen idee of dat ik dat nu net heb verzonnen of dat dat een bestaand woord is) gezet en mijn reactie gekopieerd.
-erij is toch ook hét achtervoegsel waarmee (eventueel ter plekke) van een werkwoord een pejoratief zelfstandig naamwoord in elkaar geflanst kan worden, b.v. dataslurpen wordt dan “dataslurperij”, luchtfietsen: “luchtfietserij”. Niet alles is volgens het Groene Boekje. Maar dat verhoogt juist het effect.
@nthn, korte woorden (zeker met zo’n afkortingsteken ervoor) lust het zoekvenstertje niet altijd. Het alfabetisch register is dan trefzekerder.
koarebleumke, vul gerust het origineel lemma aan met een punt 3.
koarebleumke, inderdaad! Ik denk wel dat het in dat gebruik ook (een beetje) in Holland voorkomt, bv. ‘moeilijkdoenerij’ geeft veel resultaten uit .nl. Hoe dan ook is het véél prominenter in deze streken en misschien is de categorie woorden op -erij daar vast, terwijl ze hier iedere dag nieuwe leden telt. Een zeer krachtig achtervoegsel.
Per hoge uitzondering heb ik mij eens laten uitdagen om een lemma grondig aan te passen. Niet omdat het slecht was maar omdat het hier een taalkundig fenomeen betreft dat vele facetten kent. Ik vrees dat het nog niet af is, maar voor de komende 20 jaar bent u van mijn bemoeierij verlost.
Suffix-sonnet: -erij
Opgedragen aan prof. dr. Matthias Hüning
Toen ooit het Franse achtervoegsel -ie
aan woorden zoals becker werd gehaakt,
waar aldus beckerie van werd gemaakt,
verrijkte dit onze morfologie.
-Er en -ie smolten samen tot -erij
zodat men smederij in orde vond
alhoewel smeder niet als woord bestond.
Zo kwamen er steeds nieuwe vormen bij.
Toen werd ook de betekenis verbreed:
een boeverij was iets wat een boef deed
en niet een plaats waar boeven samen zijn,
Zodoende vind ik het ook niet zo fijn
wanneer een lezer van dit werk tot mij
spreekt over achtervoegselrijmerij.
Marc van Oostendorp, 30 december 2013
M. Hüning. 1999. Woordensmederij. De geschiedenis van het suffix -erij. Den Haag: Holland Academic Graphics.
Ingelogde gebruikers kunnen reacties aan deze definitie toevoegen.
Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
