Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
maagband, lapband, gastric bandage
Het is een middel dat wordt toegepast bij een ernstig overgewicht en eetstoornissen. De maagriem is van siliconen gemaakt en wordt operatief aangebracht. De band wordt om de bovenkant van de maag geplaatst en creëert een mini-maag boven de bestaande maag, met een inhoud van ongeveer 1 à 2 eetlepels, om eerder een vol gevoel te krijgen. Daardoor wordt het makkelijker om minder te gaan eten.
zie ook verzamellemma geneeskunde
Haar overgewicht zou haar haar leven gekost hebben, mocht ze er niets aan doen om te vermageren. Ze liet een maagriem steken en viel op 3 jaar tijd 40 kg af.
Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.
aandoeningen:
abces
afgang
albumine
angine
angine de poitrine
appelsienhuid
appelsienvel
appendicite, appendicitis
attak
bassen
bleinen
bommaziekte
buikstorm
brand
bronchite
cellulite
crise
deshydratatie
dikoor
draaien
draaiing
een zuur maag
flebit
fleuris
geel
geestesgestoord
geraaktheid
griepig
hyperkinetisch
jeugdbrand
kerkhofblommen
kettingziekte
kiekeborst
kiekhoest
klem
klierkoorts
knikkebolziekte
krab
kuskesziekte
nevenverschijnsel
notarisziekte
ondervlogen
pellekes
plekken
’t pootje
rattenziekte
rodehond
sciatique
sinusite
slaptitude
slepende ziekte
speen
stekkebenen
surinfectie
tic nerveux
vallende ziekte
valling
vriesblaar
vuil ziekte
wateroog
weeroog
zona
onechte aandoeningen:
hypo
jupilitis
manzjenieziekte
Sinte-Medunkt
vanbrustum
het menselijk lichaam:
aberniks
achillespees
afhangers
billen
dikke teen
haar
het hert
kaaken
karuur
kas
knoesels
kop
maaltanden
middenvinger
poep
staartbeen
vel
wervelzuil
wijsheidstanden
uitdrukkingen:
aan de ribben (blijven) plakken, kleven
adem, op zijn ~ trappen
afbijten, iemand de kop afbijten
afgaan, plat ~
hals, aan de ~ laten komen
maag, (zwaar) op zijn ~ liggen
maag, voor zijn of haar ~ leven
maag, zijn ~ laten keren
gezondheidsverlening:
adviserend geneesheer
ambulancier
arbeidsgeneesheer
baxter
cocoonvaccinatie
collocatie
dokteres
dokter van wacht
dokteur
doktoor
gasthuis
Geel
Geneeskunde voor het Volk
geneesmiddel, wit ~
generisch geneesmiddel
gipsplaaster
Het Vlaamse Kruis
honderd
hoorcentrum
hoortest
hospitaal
hospitalisatie
huisapotheker
huisartsenwachtpost
intensieve
intensieve zorgen
internering
keelwisser
kinderbed
kine
kinesist
kinesitherapeut
kinesietherapie
kliniek
materniteit
medicijnen
militair geneesheer
moederhuis
mug
neuswisser
nko-arts
O.K.
omnipracticus
operatiekwartier
palliatieve
pikuur
plaaster
plaasterspecialist(e)
plakker
plomberen
podoloog
professor
recupereren
senologie
sparadrap
spoed
spoedarts
spoeddienst
spoedpersoneel
sportkinesist
suppo
tandplaaster
tantist
tensoplast
urgentiearts
valse tanden
vals gebit
vloed
wasdom
windel
witte schort
witte sector
zorgen
zorgkundige
zothuis
documenten:
derdebetaler
dixitattest
doktersbriefje
gmd
klevertje
maagdelijkheidsattest
remgeld
sis-kaart
ziekenbrief
uitdrukkingen:
aangemaakt zijn met
allergisch aan, allergisch tegen zijn
beterhand, aan de ~ zijn
in het kinderbed blijven
klot, van zijne ~ vallen
laste, ten ~ van de patiënt
losbreken
mensen, het zit onder de ~
vallen, van zijnzelve ~
sus, van zijne ~ draaien
wacht, van ~ zijn
ziek vallen
ziek vieren
varia:
aangeladen
aerosollen
amandelen trekken
arbeidsonbekwaam
Bednet
berechten
b-fast
center
compensatiekas
corona (voorvoegsel samenstellingen)
disponibiliteit
gezondheidsfactuur
griepcommissaris
hospitalisatieverzekering
kiwimodel
maaggevoel
maagriem
maandstonden
medische bijpremie
mutualiteit
noodnummer
orde van artsen
orde van geneesheren
pyjamadag
regels
Riziv
sanitair
systeem
uitnemen
voos
werkonbekwaam
wetsdokter
wetsgeneesheer
witte frak
x-ray
X-stralen
ziekenbond
ziekenkas
-
Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.
aandoeningen:
abces
afgang
albumine
angine
angine de poitrine
appelsienhuid
appelsienvel
appendicite, appendicitis
attak
bassen
bleinen
bommaziekte
buikstorm
brand
bronchite
cellulite
crise
deshydratatie
dikoor
draaien
draaiing
een zuur maag
flebit
fleuris
geel
geestesgestoord
geraaktheid
griepig
hyperkinetisch
jeugdbrand
kerkhofblommen
kettingziekte
kiekeborst
kiekhoest
klem
klierkoorts
knikkebolziekte
krab
kuskesziekte
nevenverschijnsel
notarisziekte
ondervlogen
pellekes
plekken
’t pootje
rattenziekte
rodehond
sciatique
sinusite
slaptitude
slepende ziekte
speen
stekkebenen
surinfectie
tic nerveux
vallende ziekte
valling
vriesblaar
vuil ziekte
wateroog
weeroog
zona
onechte aandoeningen:
hypo
jupilitis
manzjenieziekte
Sinte-Medunkt
vanbrustum
het menselijk lichaam:
aberniks
achillespees
afhangers
billen
dikke teen
haar
het hert
kaaken
karuur
kas
knoesels
kop
maaltanden
middenvinger
poep
staartbeen
vel
wervelzuil
wijsheidstanden
uitdrukkingen:
aan de ribben (blijven) plakken, kleven
adem, op zijn ~ trappen
afbijten, iemand de kop afbijten
afgaan, plat ~
hals, aan de ~ laten komen
maag, (zwaar) op zijn ~ liggen
maag, voor zijn of haar ~ leven
maag, zijn ~ laten keren
gezondheidsverlening:
adviserend geneesheer
ambulancier
arbeidsgeneesheer
baxter
cocoonvaccinatie
collocatie
dokteres
dokter van wacht
dokteur
doktoor
gasthuis
Geel
Geneeskunde voor het Volk
geneesmiddel, wit ~
generisch geneesmiddel
gipsplaaster
Het Vlaamse Kruis
honderd
hoorcentrum
hoortest
hospitaal
hospitalisatie
huisapotheker
huisartsenwachtpost
intensieve
intensieve zorgen
internering
keelwisser
kinderbed
kine
kinesist
kinesitherapeut
kinesietherapie
kliniek
materniteit
medicijnen
militair geneesheer
moederhuis
mug
neuswisser
nko-arts
O.K.
omnipracticus
operatiekwartier
palliatieve
pikuur
plaaster
plaasterspecialist(e)
plakker
plomberen
podoloog
professor
recupereren
senologie
sparadrap
spoed
spoedarts
spoeddienst
spoedpersoneel
sportkinesist
suppo
tandplaaster
tantist
tensoplast
urgentiearts
valse tanden
vals gebit
vloed
wasdom
windel
witte schort
witte sector
zorgen
zorgkundige
zothuis
documenten:
derdebetaler
dixitattest
doktersbriefje
gmd
klevertje
maagdelijkheidsattest
remgeld
sis-kaart
ziekenbrief
Varia:
aangeladen
aerosollen
amandelen trekken
maaggevoel
maagriem
uitdrukkingen:
aangemaakt zijn met
allergisch aan, allergisch tegen zijn
beterhand, aan de ~ zijn
in het kinderbed blijven
klot, van zijne ~ vallen
laste, ten ~ van de patiënt
losbreken
mensen, het zit onder de ~
vallen, van zijnzelve ~
sus, van zijne ~ draaien
wacht, van ~ zijn
ziek vallen
ziek vieren
varia:
arbeidsonbekwaam
Bednet
berechten
b-fast
center
compensatiekas
corona (voorvoegsel samenstellingen)
disponibiliteit
gezondheidsfactuur
griepcommissaris
hospitalisatieverzekering
kiwimodel
maandstonden
medische bijpremie
mutualiteit
noodnummer
orde van artsen
orde van geneesheren
pyjamadag
regels
Riziv
sanitair
systeem
uitnemen
voos
werkonbekwaam
wetsdokter
wetsgeneesheer
witte frak
x-ray
X-stralen
ziekenbond
ziekenkas
-
Derdebetaler is het systeem waarbij de patient aan bv. de dokter enkel de opleg (zijn aandeel) betaalt. De dokter vordert de rest van het bedrag rechtstreeks van het ziekenfonds. Het systeem wordt derdebetalersysteem genoemd.
Frans: tiers payant
zie ook verzamellemma geneeskunde
Met de derdebetalersprocedure worden de honoraria al een achttal weken na de ophaling van de getuigschriften uitbetaald. Bij de administratieve verlenging van het GMD daarentegen moet u gemiddeld vijftien maanden op uw ereloon wachten (koninklijke oostvlaamse apothekers)
De Vlaamse garderobe ziet er betrekkelijk anders uit dan de Nederlandse. In dit lemma bewaren we een lijst van allerlei Vlaamse kledingsstukken en gerelateerde terminologie, evenals uitdrukkingen die naar deze kledij verwijzen. Een aanzienlijk deel van deze terminologie is (duidelijk) geleend van de zuiderburen, maar er zijn ook verschillende gevallen waarbij de Hollander, en dus de Nederlandse standaardtaal, een Frans woord gebruikt, terwijl de Vlaming er zelf een woord voor heeft bedacht. Bij de gelinkte lemma’s zijn er bovendien nog talloze andere namen voor kledingsstukken te vinden.
kledij:
aanschieter
aanstekers
baai
bain de soleil
badkostuum
blokken
boi
botten
bottinen
bovenlijfke
bretellen
broeksriem
centuur
combiné
cravat
debardeur
duffelcoat
foelaar
frak
frennen
frulleke
fuck-me-botjes
gaine
gilet
golf
gordel
hemd
hoge col
kap
kaptrui
kaspoesjeir
kepie
klak
kleed(je) (+ avondkleed, bloemekeskleed, communiekleed, doopkleed, slaapkleed, trouwkleed, zomerkleed, …)
kloef
kloon
knop
kostuum
kousen
kousenbroek
kravat
k-way
lits
maillot
manchetknop
mantel
marcelleke
molière
nestels
neuke
onderhemd
onderlijfke
onderpull
onderzip
overal
palto
pantoffels
peignoir
pelse frak
pitteleir
plastron
pots
pression
pull
regenscherm
rijkoord
sacoche
salopette
short
sjerp
skibot
sleffers
sletsen
sloefen
sous-pull
swieter
tailleur
tallon
tenue
tiret
vellen frak
vest
veston
voorschoot
vriezebroek
zip
zot
werkwoorden:
aanduffelen
aanspelen, aanstoten, aantakelen, aantoortelen
afbiezen, afboorden
fronsen
opplooien, plooien
sletsen
tailleren
varia:
afgeborsteld
avondkledij
buil
col
coupe regentes
droogkast
droogkuis
gele hesjes
hiel
kapstok
lap
mottenbol
neep
okselvijver
pince
smink
solden
spullenhulp
tent
wasmachien
uitdrukkingen:
aangesanderd zijn
aangetakeld van de kapel
aanhebben, iets ~ van iemand
aap met ne pyjama
broek, aan zijn ~ houden
broek, de ~ dragen
ene frak en twee schoenen
frak, amaai mijne ~
Jean met de klak
kiekens, de ~ zitten door den draad
klak, amai mijn ~
klak, er met de ~ naar gooien
kleedje, in een nieuw ~ steken
klonen, de ~ van iets aanhebben
kroon, de ~ ontbloten
met de klak rondgaan
nestel, zijnen ~ afdraaien
sloef, op zijn ~en afkomen
uit een doosje komen
voorschoot, een ~ groot
> andere betekenis van kledij
SN/NL: badjas, ochtendjas, kamerjas
< Frans peignoir (de bain)
in NL heeft ‘peignoir’ de betekenis ‘nachtgewaad voor vrouwen’, dat in VL dan weer een ‘slaapkleed’ genoemd wordt
zie ook verzamellemma kledij
’s avonds emek dikkels ne peinwaar aan.
1) tafel(tje) die in een hal geplaatst wordt
2) tafel aan de entree van een evenement waar men bv. inkomgeld moet betalen
zie inkom
1) Inkomtafel + 3 vazen te koop. Ik verkoop deze inkom tafel. Inclusief vazen en de spiegel. Zo goed als nieuw (2dehands.be)
Of het nu wordt gebruikt als tv-meubel, inkomtafel of gewone opbergkast, het zal een opvallend meubel in uw huis zijn. (furnibella.be)
2) Ook was hij vele jaren te vinden aan de inkomtafel in de tent van onze zomerfeesten. Ik zal mij Swa blijven herinneren als iemand die steeds voor een vrolijke noot kon zorgen. (kfz.be)
Dit jaar schoven een kleine 1.200 bierliefhebbers langs de inkomtafel om hun degustatieglas op te halen. (nieuwsblad.be)
Iedereen die op de club komt moet zich dus laten scannen(Covid Safe Ticket) achter de toog of aan de inkomtafel. (http://v2.kwik-korfbal.be/)
toegangsprijs, entrée(prijs)
vnw: entreeprijs, toegangsprijs
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
vergelijk: inkomgeld; inkombedrag; inkomtafel
Den inkom voor dat feestje is 3 euro.
1. ingang, plaats waar men binnenkomt
2. hal in een huis aan de voordeur, voorportaal, vestibule
vnw:
-ingang, toegang
-hal, gang
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2015 ingang, hal: geen standaardtaal (ondanks voorbeelden onder)
vgl. inkomdeur, inkompoort, inkomhal, inkomweg, inkomruimte; inkomtafel
1. Den inkom van de winkel is langs links.
Het bouwcentrum in Antwerpen heeft 2 inkoms.
2. De postbode staat te wachten in den inkom.
In de inkom van het gebouw staat een veelzeggend bronzen beeld van een slapende hond, gecreëerd door José Vermeersch. (standaard.be)
Aan de inkom van het gebouw kreeg ze een taart, of beter een bord vol slagroom, in het gezicht geduwd.(standaard.be)
Hilde viel voor de marmerschilderingen in de inkom, Gaetan voor de authentieke glazen lampen in de gang.(standaard.be)
De zaal en de inkom worden gescheiden door een foyer, die ruimte biedt aan … komt aan de andere zijde, vlak tegen de publieke kamer met een eigen inkom (standaard.be)
-nachtjapon, slaapkleed
-kledingstuk om in te slapen, een soort hemd met lange mouwen en dicht tot aan de hals. Bij de mannen was het vooraan korter met opzij een split
Afbeelding zie hier
oorspr. betekenis: ambtelijk gewaad zoals toga, meestal voor mannen
ook: Regio Gent Noord (Evergem, Lovendegem…)
ook in prov. West-Vlaanderen
ook in het Waasland
ook tabberd
Instituut voor de Nederlandse taal: In West- en Oost-Vlaanderen is tabberd het gewone dialectwoord voor een nachtjapon.
Van Dale 2013 online: gewestelijk
Na het douchen trek ik meestal mijn tabbaard aan.
Ik heb mijn vader nooit in pyjama gezien, ook in de zomer droeg hij zijn flanellen tabbaard.
bewakingscamera die opgesteld wordt in een risicobuurt voor granaataanslagen in het kader van drugsafrekeningen
neologisme in De Morgen van 26/11/2022 gebruikt en vervolgens in de shortlist van Woord van het Jaar 2022 terechtgekomen.
Granaatcamera in de Deken De Winterstraat, Berchem. ’ (demorgen.be)
Dit zijn de 10 kanshebbers: boektokken, concentratiecrisis, emojibaby, energietoerisme, granaatcamera, juicekanaal, kamikazedrone, needlespiking, splitskopen en klimaatklever (zie foto!). (radio1.be)
Een nieuw Antwerps fenomeen: de granaatcamera. (twitter)
plaats langswaar men een gebouw, gebied, … binnenkomt
zie inkom
Het buitenschrijnwerk en de inkomruimtes worden opnieuw geschilderd. De globale restauratie van het gebouw startte enkele jaren geleden en … (nieuwsblad.be)
“Genereuze inkomruimten, hoge plafonds, de grootsheid van kerken en stadhuizen… iedereen houdt van dat type ruimte, ik ook.” (knack.be)
Concreet wordt dit concept verwezenlijkt door de centrale inkomruimte met vide en het voorzien van twee patio’s in de woning. (saskiahorions.be)
Ook in de inkomruimte en toiletruimte kan alcoholgel gezet worden. De persoon die de gasten bedient, draagt best een mondmasker en wast zijn … (vrt.be)
Het bos als inkomruimte. | Egide Meertens
plaats langswaar men een gebouw, gebied, … binnenkomt
zie inkom
Het buitenschrijnwerk en de inkomruimtes worden opnieuw geschilderd. De globale restauratie van het gebouw startte enkele jaren geleden en … (nieuwsblad.be)
“Genereuze inkomruimten, hoge plafonds, de grootsheid van kerken en stadhuizen… iedereen houdt van dat type ruimte, ik ook.” (knack.be)
Concreet wordt dit concept verwezenlijkt door de centrale inkomruimte met vide en het voorzien van twee patio’s in de woning. (saskiahorions.be)
Ook in de inkomruimte en toiletruimte kan alcoholgel gezet worden. De persoon die de gasten bedient, draagt best een mondmasker en wast zijn … (vrt.be)
Het bos als inkomruimte. | Egide Meertens
plaats langwaar men een gebouw, gebied, … binnenkomt
zie inkom
Het buitenschrijnwerk en de inkomruimtes worden opnieuw geschilderd. De globale restauratie van het gebouw startte enkele jaren geleden en … (nieuwsblad.be)
“Genereuze inkomruimten, hoge plafonds, de grootsheid van kerken en stadhuizen… iedereen houdt van dat type ruimte, ik ook.” (knack.be)
Concreet wordt dit concept verwezenlijkt door de centrale inkomruimte met vide en het voorzien van twee patio’s in de woning. (saskiahorions.be)
Ook in de inkomruimte en toiletruimte kan alcoholgel gezet worden. De persoon die de gasten bedient, draagt best een mondmasker en wast zijn … (vrt.be)
Het bos als inkomruimte. | Egide Meertens
plaats langwaar men een gebouw, gebied, … binnenkomt
zie inkom
Het buitenschrijnwerk en de inkomruimtes worden opnieuw geschilderd. De globale restauratie van het gebouw startte enkele jaren geleden en … (nieuwsblad.be)
“Genereuze inkomruimten, hoge plafonds, de grootsheid van kerken en stadhuizen… iedereen houdt van dat type ruimte, ik ook.” (knack.be)
Concreet wordt dit concept verwezenlijkt door de centrale inkomruimte met vide en het voorzien van twee patio’s in de woning. (saskiahorions.be)
Ook in de inkomruimte en toiletruimte kan alcoholgel gezet worden. De persoon die de gasten bedient, draagt best een mondmasker en wast zijn … (vrt.be)
1. ingang, plaats waar men binnenkomt
2. hal in een huis aan de voordeur, voorportaal, vestibule
vnw:
-ingang, toegang
-hal, gang
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2015 ingang, hal: geen standaardtaal (ondanks voorbeelden onder)
vgl. inkomdeur, inkompoort, inkomhal, inkomweg, inkomruimte
1. Den inkom van de winkel is langs links.
Het bouwcentrum in Antwerpen heeft 2 inkoms.
2. De postbode staat te wachten in den inkom.
In de inkom van het gebouw staat een veelzeggend bronzen beeld van een slapende hond, gecreëerd door José Vermeersch. (standaard.be)
Aan de inkom van het gebouw kreeg ze een taart, of beter een bord vol slagroom, in het gezicht geduwd.(standaard.be)
Hilde viel voor de marmerschilderingen in de inkom, Gaetan voor de authentieke glazen lampen in de gang.(standaard.be)
De zaal en de inkom worden gescheiden door een foyer, die ruimte biedt aan … komt aan de andere zijde, vlak tegen de publieke kamer met een eigen inkom (standaard.be)
voortdoen, niet ophouden, doorzetten, doorgaan, voortmaken
vnw: doorwerken, doorzetten
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Komaan, doe door! Ik heb niet de hele dag de tijd!
Zelfs als we de hele nacht doordoen, krijgen we het nog niet op tijd gereed.
Nicole heeft altijd gezegd ‘gij moogt ni stoppen, gij moet doordoen’. (Hugo op vrt.be)
> zie andere betekenis van doordoen
1) persoon of hoofd met een bros
2) een gemillimeterd kapsel
Ik heb een broskop, vierkant smoelwerk, ben breedgeschouderd, combat-shoes, leren jekker en op mijn kaalgeschoren achterhoofd een tatoe “Mieke Vogels forever!” (forum.politics.be)
Gilles, de witte broskop met zijn brede, luidkeelse lach. (viloskoop.be)
Lemmens zag er opvallend fris uit, met een bruin kleurtje en een sportieve broskop. (gva.be)
bros; gemillimeterd kapsel
Ik heb een broskop, vierkant smoelwerk, ben breedgeschouderd, combat-shoes, leren jekker en op mijn kaalgeschoren achterhoofd een tatoe “Mieke Vogels forever!” (forum.politics.be)
Gilles, de witte broskop met zijn brede, luidkeelse lach. (viloskoop.be)
Lemmens zag er opvallend fris uit, met een bruin kleurtje en een sportieve broskop. (gva.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.