Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
vnw: ijscrème, ijskreem, ijsroom (de): ijs, roomijs
Ijscrème met natuurlijk fruit – Recepten – Smeg
Ontdek de producten van Brood en Banket Casteur in de categorie Ijscrème, bestel het via Bakkersonline. (bakkersonline.be)
Hoog tijd voor dat traditionele eerste bolletje vanillewit, perzikroze, pikzwarte of pistachegroene ijscrème. Wacht… Zwart? Jazeker. (standaard.be)
Nieuw: ijscrème van moedermelk | Het Nieuwsblad Mobile
ijsje, crème-glace
vnw: ijscrème, ijskreem, ijsroom (de): ijs, roomijs
Wikipedia: ijs is volgens de Belgische wetgeving onder vier categorieën weergegeven: roomijs, melkijs, waterijs en slagroomijs.
softijs
Voor mij nen ijskreem met twee bollen vanille, alstublieft.
Softijs eet ik het liefste van alle ijskremen
“Het is bijzonder moeilijk om ‘ijskreem’ te verkopen op de Noordpool.” (Louis Tobback – vrt.be)
ergens
vnw: ieverans(t), ievers (bw.): ergens
< Woordenboek der Nerderlandsche Taal, bij iewers:
ievers(t) bijw. Middelnederlands iewaers, iewers, naast iewaer, iewer.
In de niet-dialectische spreek- en schrijftaal althans van Noord-Nederland niet meer in gebruik, maar in de volkstaal ook van Noord-Nederland (in den vorm ievers) nog algemeen verbreid.
“Is er ievers eene hofstede opengevallen?” Stijn Streuvels, Minnehandel (1903).
Van Dale 1995: gewestelijk, niet algemeen
zie ook ieverans, ieveranst
antoniem: nievers, nieverans, nowers
Waar ievers liggen de autosleutels?
ergens
vnw: ieverans(t), ievers (bw.): ergens
Van Dale 1995 (gewestelijk)
Naar het schijnt woont hij nu ieveranst in aalst.
ergens, onbekende plek
vnw: ieverans(t), ievers (bw.): ergens
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij iewerings:
— IEVERINGS —, bijw. van plaats. Middelnederlands iewerinc(s). Van gelijkbet. iewer met -ing en de bijwoordelijke -s.
In de volkstaal der zuidelijke gewesten is een gelijkbet. ieverans(t) nog algemeen verbreid.
Van Dale 1995: gewestelijk, niet algemeen
zie ook ievers, ieveranst
antoniem: nieverans, nievers, nowers
Waar zijn jullie ieverans geweest?
Ik moet ieverans anders naartoe.
iemand die hoge kwaliteit of meerwaarde zoekt, bv. op cultureel gebied
ongemarkeerd in VD2016 online, maar
google2016: .BE (>6.300) ; .NL (>530)
Schitterend appartement op topligging voor meerwaardezoeker! (immoweb.be)
Jalan ontwerpt unieke reizen op maat, voor de meerwaardezoeker. (japan.be
Met het nieuwe programma, dat wordt uitgezonden op het moment van het huidige “Terzake”, mikt Canvas op de meerwaardezoeker van nu (deredactie.be)
Op 1 december 2022 is het exact 25 jaar geleden dat Canvas als zender voor ‘meerwaardezoekers en actieve ontdekkers’ op zoek ging naar meerwaarde en ontdekking. (demorgen.be)
linnengoed
vnw: textielwaren voor huishoudelijk gebruik, zoals tafellakens, ovenwanten, theedoeken enz.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 3
Belgisch huislinnen, de juiste keuze #ikkoopbelgisch (casilin.be)
Wellicht begon deze mengeling van mode en huislinnen bij grote merken bij wie een dergelijke mix voor de hand lag. (demorgen.be)
De verkoop in België gebeurt nog steeds via multimerkwinkels, die de accessoires en het huislinnen verkopen. (standaard.be)
de nonkel die zich op familiefeestjes aanstelt, de nonkel met een dubieus gedrag of met een dubieus verleden
Ook fig. van iemand gezegd
vgl. zatte nonkel, plezante nonkel
zie verzamellemma mensen
Iedereen had wel ergens een foute nonkel tijdens de oorlog. (beyondgaming.be)
Nadia Naji (Groen) na haar bezoek aan de klimaattop in Egypte: ‘Premier De Croo klonk als een foute nonkel op een trouwfeest’ (demorgen.be)
Deze mensen wist ‘foute nonkel’ Jeremy Clarkson al te schofferen (demorgen.be)
Als je het aan ons vraagt is dit hét ideale kerstcadeau voor die ene foute nonkel! (fun.be)
de nonkel die zich op familiefeestjes aanstelt, de nonkel met een dubieus gedrag of met een dubieus verleden
Ook fig. van iemand gezegd
vgl. zatte nonkel, plezante nonkel
zie verzamellemma mensen
Iedereen had wel ergens een foute nonkel tijdens de oorlog. (beyondgaming.be)
Nadia Naji (Groen) na haar bezoek aan de klimaattop in Egypte: ‘Premier De Croo klonk als een foute nonkel op een trouwfeest’ (demorgen.be)
Deze mensen wist ‘foute nonkel’ Jeremy Clarkson al te schofferen (demorgen.be)
Als je het aan ons vraagt is dit hét ideale kerstcadeau voor die ene foute nonkel! (fun.be)de nonkel die zich op familiefeestjes aanstelt, de nonkel met een dubieus gedrag of met een dubieus verleden
Ook gig. van iemand gezegd
vgl. zatte nonkel, plezante nonkel
zie verzamellemma mensen
Iedereen had wel ergens een foute nonkel tijdens de oorlog. (beyondgaming.be)
Nadia Naji (Groen) na haar bezoek aan de klimaattop in Egypte: ‘Premier De Croo klonk als een foute nonkel op een trouwfeest’ (demorgen.be)
Deze mensen wist ‘foute nonkel’ Jeremy Clarkson al te schofferen (demorgen.be)
Als je het aan ons vraagt is dit hét ideale kerstcadeau voor die ene foute nonkel! (fun.be)de nonkel die zich op feesten laat kennen door zat te worden, de plezante en/of de ambetante uit te hangen;
bij uitbreiding: elke man met dergelijk gedrag
vgl. plezante nonkel, foute nonkel
zie verzamellemma mensen
nieuwsblad.be: Philippe Geubels heeft het deze week in ‘Geubels en de Belgen’ over familiefeesten. Dit is dus de ideale gelegenheid om te polsen of je een ‘zatte nonkel’ hebt?
hln.be: “In iedereen schuilt een zatte nonkel”
veto.be: De studententijd is de tijd van je leven,” lalt de zatte nonkel op een doorsnee familiefeest wel eens tegen de gemiddelde student.
N-VA blijft in Europese ECR-fractie, ondanks andere controversiële leden: “Elke fractie heeft wel die zatte nonkel” (vrt.be)
De Vlaming gebruikt in zijn alledaags taalgebruik ontzettend veel woorden die in het Nederlands iets anders betekenen, dan wel sterk verouderd of zelfs geheel onbekend zijn. In dit lemma houden we ne lijst bij van alle algemeen Vlaamse woorden die gebruikt worden voor te verwijzen naar familieleden, en ‘soorten’ mensen in het algemeen (gelijk: man, vrouw, kind, e.d.m.). Aan de hand van deze lijst kan een student Vlaams de betekenis van deze woorden eenvoudig achterhalen, en aldus rap mee zijn in e gesprek met moedertaalsprekers. Naast deze algemeen gebruikte woorden bestaan er ook nog tal van dialectwoorden (waarmee we enkel bedoelen dat ze slechts in een beperkte regio gekend zijn), uit praktische overwegingen nemen we deze niet op in het lemma.
algemeen:
bengel
bibi
bobon
boeleke
bruggepensioneerde
familiekundige
gast
jonk
jagger
jonggepensioneerde
jonkheid
jonkman
kadee
kapoen
kerstenkind
kinderken
kinneke
koppel
madam
manneke
mee
meiske
pateeke
pagadder
patotter
pee
smanspersoon
vent
vrouwmens
wijf
familie:
achterkozijn
achternakomertje
bobon
bomma
bompa
doopmeter
dooppeter
echteling
echtgescheiden
koekoekskind
kozijn
lief
madam
maman
meemama
meeouder
meme
mémé
memoe
moedere
moemoe
nonkel
nonkel pater
patchworkfamilie
pepe
plusdochter
plusgezin
pluskind
plusmama
plusouder
pluspapa
pluszoon
schijnkind
schoonbroer
tant
tante nonneke
vadere
vava
vent
veva
wijf
zuster
Uitdrukkingen:
aard, den ~ naar geen vreemde
foute nonkel
plezante nonkel
zatte nonkel
-
oom: broer van moeder of vader, of echtgenoot van tante
zie ook nonk
DS2015 geen standaardtaal
uitspraak: klik op het pijltje
< Frans oncle. Tijdens de achttiende eeuw werd het Franse woord “tante” met open armen ontvangen in heel het Nederlandse taalgebied en verving vlug de oude benaming “meu”. De ‘nonkel’ bleef in Vlaanderen hangen.
< Frans oncle; met de n van voorafgaand woord in “mon oncle”, < Latijn avunculus, (oom) verkleinwoord van avus (grootvader)
(etymologiebank.nl), zie ook nilft
zie ook verzamellemma mensen
zie ook foute nonkel; plezante nonkel; zatte nonkel
Nonkel Karel is de zot van onze familie.
bloemlezing De Standaard:
De nonkel van Steve B. vreest dat er nog zaken naar boven zullen komen. (standaard.be)
Gewapend met een portie humor gaan tante Netteke en nonkel Marijn op pad om inwoners te sensibiliseren over zwerfvuil.(standaard.be)
14-jarige steelt wagen van nonkel (Schaarbeek) – De Standaard
Wijs ook je nonkel eens op sluimerend racisme – De Standaard
(enz.)
de nonkel die zich op familiefeestjes aanstelt, de nonkel met een dubieus gedrag of met een dubieus verleden
Ook gig. van iemand gezegd
vgl. zatte nonkel, plezante nonkel
Iedereen had wel ergens een foute nonkel tijdens de oorlog. (beyondgaming.be)
Nadia Naji (Groen) na haar bezoek aan de klimaattop in Egypte: ‘Premier De Croo klonk als een foute nonkel op een trouwfeest’ (demorgen.be)
Deze mensen wist ‘foute nonkel’ Jeremy Clarkson al te schofferen (demorgen.be)
Als je het aan ons vraagt is dit hét ideale kerstcadeau voor die ene foute nonkel! (fun.be)de nonkel die op gelegenheden steevast de plezante uithangt en uitpakt met moppen, grappen en grollen, …
Bij uitbreiding elke man met dit soort gedrag.
vgl. zatte nonkel ; foute nonkel, flauwe plezante
Een zatte nonkel is niet altijd een plezante nonkel. En omgekeerd ook niet.
begijnendijk.be: Elke familie heeft ze. De gierige tante, de plezante nonkel, de verwaande zoon…
youtube.com: Rob Van Oudenhove als de plezante nonkel. Enkele klassieke plezante nonkeljokes. Vooral het mopke van de man met één arm is schitterend!
radio1.be: Bier, daar denken wij aan als het over Keizer Karel gaat. En de Pot van Olen. Op school leerden we dat het een soort van plezante nonkel was …
de nonkel die zich op feesten laat kennen door zat te worden, de plezante en/of de ambetante uit te hangen;
bij uitbreiding: elke man met dergelijk gedrag
vgl. plezante nonkel, foute nonkel
nieuwsblad.be: Philippe Geubels heeft het deze week in ‘Geubels en de Belgen’ over familiefeesten. Dit is dus de ideale gelegenheid om te polsen of je een ‘zatte nonkel’ hebt?
hln.be: “In iedereen schuilt een zatte nonkel”
veto.be: De studententijd is de tijd van je leven,” lalt de zatte nonkel op een doorsnee familiefeest wel eens tegen de gemiddelde student.
N-VA blijft in Europese ECR-fractie, ondanks andere controversiële leden: “Elke fractie heeft wel die zatte nonkel” (vrt.be)
de nonkel die zich op familiefeestjes aanstelt, de nonkel met een dubieus gedrag of met een dubieus verleden
Ook gig. van iemand gezegd
vgl. zatte nonkel
Iedereen had wel ergens een foute nonkel tijdens de oorlog. (beyondgaming.be)
Nadia Naji (Groen) na haar bezoek aan de klimaattop in Egypte: ‘Premier De Croo klonk als een foute nonkel op een trouwfeest’ (demorgen.be)
Deze mensen wist ‘foute nonkel’ Jeremy Clarkson al te schofferen (demorgen.be)
Als je het aan ons vraagt is dit hét ideale kerstcadeau voor die ene foute nonkel! (fun.be)iets
ook: versterkend/overtreffende trap in iet, als ~, bv. zo ziek als iet = erg ziek
wordt zeer veel gebruikt in Vlaanderen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Iet(s)
Het voorheen algemeen gebruikelijke IET, dat thans — behalve in het dialect, in enkele verbindingen of staande uitdrukkingen, bij dichters en in deftigen stijl —, door het jongere IETS is verdrongen.
volgens Van Dale “niet algemeen; verouderd” behalve in enkele verbindingen
zie ook:
iet en ne piet en ne snotpiet
iet en niks
iet gescheten, dat is ~
iet mag het hebben
iet of wa
iet voor bij den boterham
iet(s), of ~
iet, dat is ~ van niks
iet, zo (met bijv. nw.) als ~
iet, het is overal ~
Patron, doe ze nog eens vol en pakt zelf ook iet!
Hebt ge iet gevangen? Ja, iet wel, maar ’t is niet de moeite.
Wat is dat voor iet?
Dat is nogal iet, hé.
Voor mij een friet zonder iet. (zonder iets)
vnw: enigszins
Typisch Vlaams: Geen Algmeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 3
zie iet of wa
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
