Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #41 06 December 2024: uitroepingsteken

    uitroepingsteken
    (znw. het ~, ~s)

    SN/NL: uitroepteken

    zie ook punt, dubbelpunt, kommapunt, afkappingsteken; spatiegebruik bij leestekens

    As ge wilt da de mensen u commentaren serieus nemen, moete der zo veel mogelijk uitroepingstekens achter zetten, en liefst ook alles in blokletters zetten.

    “Fidel Castro is dood!” De tweet met uitroepingsteken was de eerste reactie die Donald Trump gaf op het overlijden van Fidel Castro. (vrt.be)

    Zijn foto’s zijn het uitroepingsteken aan het einde van het verhaal. Iets in de stijl van: dit is het en het is niet anders (demorgen.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 Oct 2024 17:10)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Dec 2024

    👍
    6

    #42 05 December 2024: bakkes, groot ~

    bakkes, groot ~
    (uitdr.)

    - vroom doen, struis doen met woorden
    - uw eigen meer voordoen dan dat ge zijt
    - figuurlijk: een grote mond hebben

    zie ook groot blad, een ~ hebben, bakkes, frank ~

    Woordenboek van Populair Taalgebruik: Vlaanderen

    Een groot bakkes hebben jullie, maar als het erop aan komt, kunnen jullie juist niets.

    Ik heb een groot bakkes, mijn wijf heeft een groot bakkes, mijn kinderen hebben een groot bakkes, zei de krokodil, wij voelen ons hier thuis, wij blijven in Antwerpen. (Stan Lauryssens: Rode rozen. 2009)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (04 Jun 2021 05:16)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Dec 2024

    👍
    19

    #43 04 December 2024: pikkelen

    pikkelen
    (ww. pikkelde, heeft gepikkeld)

    hinken

    vnw: trekkebenen, moeilijk gaan, mank lopen, hinken

    zie ook rondpikkelen

    Alhoewel zijn linker been wat korter is, pikkelt hij nog niet erg.

    “Belgisch kampioen Eric Vanderaerden reed lek met de Koppenberg in het vizier. Als volleerd crosser slalomde hij tussen gelosten en te voet verder pikkelende collega’s naar de kruin. " (NB 210317)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 Oct 2024 07:35)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Dec 2024

    👍
    339

    #44 03 December 2024: pietje, iemand bij zijn ~ hebben

    pietje, iemand bij zijn ~ hebben
    (uitdr.)

    iemand beetnemen, liggen, iemand ~ hebben

    vnw: iemand bij zijn pietje hebben: iemand erin luizen, iemand beetnemen

    Ik hoop dat ze die flauwe plezante (plezante, flauwe ~) eens serieus bij zijn pitje zullen hebben.

    Was het een weloverwogen mediastunt, die uiteindelijk toch uit de hand liep? Was dat dan weer te wijten aan een overmatig alcoholgebruik tijdens de pre-party? Of had MTV toch weer iedereen bij zijn pietje door een “incident” te plannen. (deredactie.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Oct 2024 12:28)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Dec 2024

    👍
    305

    #45 02 December 2024: piccolo

    piccolo
    (de ~ (m.), ~'s)

    langwerpige pistolet

    ook: piccolobroodje

    vnw: krokant langwerpig broodje

    Van Dale
    pic·co·lo (dem; piccolo’s; piccolootje)
    1 jongen die in een hotel kleine werkzaamheden verricht
    2 (in België) hard puntbroodje
    Van Dale 2018 online: BE
    NL: pistolet

    Een piccolo smaakt even goed als een pistolet.

    Een piccolo met kaas en groentjes? (libelle.be)

    Maak je een visburger, dan mag de zelfgemaakte tartaarsaus zeker niet ontbreken. Serveer op een piccolobroodje of een klassiek hamburgerbroodje. (lekkervanbijons.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Oct 2024 07:18)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Dec 2024

    👍
    316

    #46 01 December 2024: peutertuin

    peutertuin
    (de ~ (m.), ~en)

    klas of schooltje voor peuters, kinderdagverblijf

    vnw: peuterschool, peuterdagverblijf, kinderdagverblijf

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 5

    DS2015 standaardtaal
    (NL: peuterspeelzaal)

    Fr. jardin d’enfants

    Wanneer mag onze kleine naar de peutertuin, schat?

    In de peutertuin is het belangrijk dat elk kind zich veilig en geborgen voelt. We benaderen hen op een positieve manier en houden rekening met hun leefwereld. (deblauwelelie.be)

    Sterker nog, terwijl ze de leiding krijgt over het publieke onderwijs -van peutertuin tot universiteit, is ze zelf een groot voorstander van privé-onderwijs. (vrt.be)

    Bij peutertuin en kleuterschool De Klavertjes in Gent hebben gisterochtend een tiental ouders een tentenkamp opgezet. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Oct 2024 07:09)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Dec 2024

    👍
    326

    #47 30 November 2024: petrol

    petrol
    (de ~ (m.), geen mv.)

    petroleum

    vnw: petroleum, (stook)olie

    Vlaamse uitspraak: klemtoon op de tweede lettergreep

    zie ook wegcode

    vgl. petrolvuur

    De verwarming kan niet aangestoken worden, de petrol is op.

    > andere betekenis van petrol

    9 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Oct 2024 08:54)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Nov 2024

    👍
    346

    #48 29 November 2024: persvisie

    persvisie
    (de ~ (v), ~s)

    persvoorstelling

    vnw: persvoorstelling, filmvoorstelling voor de pers

    Van Dale 2018 online: BE

    Fr. vision de presse

    Voorafgaand aan de publieksvoorstelling is er een persvisie.

    Niemand van de aanwezige pers had Brahim in de namiddag al aan het werk gezien tijdens de persvisie van het nieuwe vtm-programma So You Think You Can Dance.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Oct 2024 12:05)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Nov 2024

    👍
    290

    #49 28 November 2024: personencultus

    personencultus
    (z.n. de ~ (m.) mv ongebruikelijk )

    een cultuur waarbij de persoon belangrijker wordt dan zijn of haar ideeën

    NL: persoonsverheerlijking, poppetjescultuur

    vnw: persoonsverheerlijking

    Het bitse gevecht rond Vooruit-voorzitter Conner Rousseau toont de limieten van de personencultus in de Wetstraat. (De Tijd)

    Te weinig openstaan voor dialoog. Volgens professor Politieke wetenschappen Bram Wauters ligt dat onder meer aan de nieuwe personencultus bij Groen. (Radio1)

    Voorkeurstemmen wijzen op groeiende politieke personencultus. De Vlaamse politiek wordt presidentiëler, leert een studie van de Universiteit. (De Tijd)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Oct 2024 11:59)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Nov 2024

    👍
    3

    #50 27 November 2024: personaliteit

    personaliteit
    (zn. v.; ~en)

    belangrijk persoon, persoon van aanzien, prominent iemand, VIP

    vnw:
    •hoge gast, vooraanstaande, prominente figuur
    -personaliteiten: prominenten

    VD2017 online: BE

    DS2015 standaardtaal

    Maar de clerici speelden – op een aantal belangrijke personaliteiten na – een kleinere rol in de raden dan hun aantal zou doen vermoeden. (Staatsvorming en vorstelijke ambtenaren in het graafschap Vlaanderen – Jan Dumolyn)

    Het huis ontving tal van bekende personaliteiten terwijl de tuin vaak het toneel was voor feesten. (tenerife-reisgids.be)

    Tijdens zijn lange carrière speelde hij tegen vele grote schakers en ontmoette hij vele personaliteiten waaronder Churchill en Fidel Castro. (karpovdeinze.be)

    Dit fenomeen is zo bekend geworden omdat hij een beroemde personaliteit was, dat dit zelfs in de wetenschappelijke annalen van de boeken en documenten die van zijn studiecentum afkomstig waren af en toe vermeld staat als anekdote. (aura-oasis.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Oct 2024 08:33)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Nov 2024

    👍
    145

    #51 26 November 2024: pepe

    pepe
    (de ~ (m.), ~s)

    - grootvader
    - peter

    vnw: pépé:
    •opa, grootvader
    •peter

    uitspraak pépé

    ook: peepee

    Frans: (informeel) pépé, grootvader < van père, vader

    zie ook mémé

    zie ook verzamellemma mensen

    Mijn pepe kon uren vertellen over de kabouterkes.

    Kleinzoon Jonathan Bosman is diep geraakt door het overlijden van zijn pepe. (nieuwsblad.be)

    Bij ons is dat niet goed opgelost. In de familie van mijn vrouw is “pepe” voor de peter en “meme/meter” voorbehouden voor de meter. (beyondgaming.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Nel en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Oct 2024 09:42)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Nov 2024

    👍
    389

    #52 25 November 2024: witte pens

    witte pens
    (vaste woordverbinding)

    worst bereid met brood, melk, ei en varkensvlees
    zie pens, Luikse pens, zwarte pens

    vnw: witte pens: worst waarin brood is verwerkt

    Witte pensen worden sinds jaar en dag verbonden met zwarte pensen, maar zijn een totaal ander product. Witte pensen zijn wit omdat er voor de bereiding geen varkensbloed wordt gebruikt. (http://www.streekproduct.be/producten/detail.phtml?id=780.)

    In de Antwerpse Kempen zijn de witte pensen werkelijk hagelwit. Groene kruiden worden er niet gebruikt. (streekproduct.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Oct 2024 08:25)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Nov 2024

    👍
    330

    #53 24 November 2024: pennentrek

    pennentrek
    (z. nw. de ~ (m.) ~ken)

    doorgaande beweging met een pen meestal in de zin van een handtekening met drastische gevolgen

    vnw

    NL: pennenstreek

    ook: pennetrek (zie voorbeelden)

    Met één pennentrek maakte de president vandaag een einde aan alle transatlantische verdragen. (Journaal)

    De eerste pennentrek van president Trump viseert Obamacare. (deredactie.be)

    Dat ze positieve verwezenlijkingen van haar voorganger niet met één pennetrek ongedaan maakt. (vrt.be)

    Er zijn politici die de hoop nog koesteren dat deze splitsing met een pennetrek kan gebeuren, zonder enige toegeving. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Oct 2024 08:20)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Nov 2024

    👍
    207

    #54 23 November 2024: pelpatat

    pelpatat
    (zn. m., ~en )

    aardappel in de schil gekookt en zo opgediend
    ook pellepetat

    zie ook patat; pelaardappel

    vnw

    In de winter maakte ons moeder wel eens pelpatatten met savooiekool klaar en daar aten we dan een droge haring bij.

    Je kan dit koud eten maar ik heb dit lauw opgesmikkeld met een vers gekookte pelpatat van het veld. (tlekkerland.be)

    Over de gastronomische verfijning van een pistolet met gekapt heb ik jaren geleden al eens geschreven in Tram 81 en sprot met pelpatatten hebben we pas gehad. (bruzz.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Oct 2024 10:28)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Nov 2024

    👍
    205

    #55 22 November 2024: wetstraatjournalist

    wetstraatjournalist
    (zn. m.; ~en)

    journalist gespecialiseerd in de nationale politiek van de Wetstraat
    Opm: Theoretisch zou dit enkel de federale politiek betreffen, maar in de praktijk ook de regionale (Vlaanderen, Brussel, Wallonië).

    zie ook wetstraatwatcher

    hln.be: De 32-jarige Buxant werkte de afgelopen negen jaar achtereenvolgens als Europees verslaggever en Wetstraatjournalist bij La Libre Belgique.

    facebook.com: Wetstraatjournalist Ivan De Vadder zal na dit seizoen niet langer ‘De Zevende Dag’ presenteren.

    lannoo.be: Niemand is beter geplaatst om de politieke aardschokken van de voorbije 15 jaar zo accuraat te vatten als wetstraatjournalist Marc Van de Looverbosch.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 12:46)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Nov 2024

    👍
    208

    #56 21 November 2024: pedalo

    pedalo
    (znw. de ~ (m.), ~’s)

    waterfiets

    vnw: waterfiets

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4 : Het woord komt uit het Frans en is samengesteld uit ‘pédale’ en ‘eau’.

    In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd ‘pedalo’ herkend door:
    30 % van de Nederlanders;
    76 % van de Vlamingen. (wiktionary.org)

    Vlaamse uitspraak: ·da·loo

    zie ook verzamellemma wegcode

    BCL paddle boats (19146840449)

    Hedde da al nekeer gedaan, azo me ulder getweeënd me de pedalo rondvaren? Da’s geestig zenne.

    Onze vloot van goed onderhouden pedalo’s staat klaar om aan al je behoeften te voldoen. (kleinstrand.be)

    In de laatste communicatie spreekt de stad nu ook over de mogelijke verhuur van kajaks, pedalo’s en sups. (vrt.be)

    Of wat dacht u van verschillende themaspeeltuinen, een waterspeeltuin en een vijver met elektroboten, roeiboten en pedalo’s? (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (21 Nov 2024 23:09)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Nov 2024

    👍
    80

    #57 20 November 2024: peda

    peda
    (znw. de ~ (v.), ~’s)

    studentenhome

    vnw: verkorting van pedagogie: tehuis voor meisjesstudenten, studentenhuis

    De peda’s waren vroeger gescheiden voor de jongens en de meiskes en met strikte bezoeksregels, maar den dag van vandaag is dat allemaal veel losser geworden en zijn der geen aparte jongens- en meiskespeda’s niet meer. Zou dat tot meer rondpoeperij geleid gehad hebben?

    Op zoek naar een kamer in de Mechelse regio? Dan is ons warm internaat (vanaf 15 jaar) en peda (voor studenten) de oplossing! (pedarooienberg.staging.kitosscholen.be)

    Enkele topics over onze peda. Voor secundaire studenten vanaf de derde graad, kan je in ons internaatsrestaurant kiezen voor vol pension, indien gewenst. (delasalle.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Oct 2024 07:45)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Nov 2024

    👍
    29

    #58 19 November 2024: pechdienst

    pechdienst
    (de ~ (m.), ~en)

    wegenwacht, wegenhulp, een garagebedrijf dat bijstand geeft bij pech onderweg

    vnw: wegenwacht of andere hulp bij autopech

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 4

    Van Dale 2017 online: BE: organisatie die hulp verleent aan automobilisten en motorrijders met pech

    zie ook pechverhelping, pechverhelpingsdienst; verzamellemma wegcode

    Men heeft de pechdiensten van Touring, VTAB

    Directrice Van Keerberghen relativeert die versie van de feiten: “Wij hebben een beroep gedaan op een soort van pechdienst voor autobussen.” (vrt.be)

    Dronken chauffeur belt politie in plaats van pechdienst. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door nthn (19 Nov 2024 13:32)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Nov 2024

    👍
    367

    #59 18 November 2024: prioritair voertuig

    prioritair voertuig
    (begrip)

    wegcode: voertuig van de politie of hulpdiensten dat uitgerust is met licht- en geluidssignalisatie en dat in bepaalde gevallen voorrang heeft op andere voertuigen

    NL: voorrangsvoertuig

    zie prioritair

    “Vanaf 1 oktober wordt het principe van de “reddingsstroken” voor prioritaire voertuigen bij filevorming geïntroduceerd." (vrt.be)

    De bestuurder van een prioritair voertuig dat een dringende opdracht uitvoert hoeft dit reglement niet na te leven met uitzondering van de artikelen 4, 8.4, 16.4, 20, 24, eerste lid, 3°, 35, 36, 37, 44.1, vierde en vijfde lid en 59.1 (wegcode.be)

    Eén bestuurder op vier weet niet hoe te reageren wanneer er een prioritair voertuig aankomt. (touring.be)

    Bestuurders van prioritaire voertuigen mogen, in welbepaalde omstandigheden, de regels van de wegcode overtreden. (secunews.be)

    Er zijn gewone chauffeurs die denken dat ze met een prioritair voertuig rijden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (19 Nov 2024 13:31)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Nov 2024

    👍
    16

    #60 17 November 2024: wetstraatrat

    wetstraatrat
    (zn. v. -ten)

    pejoratief voor een doorgewinterd politicus van de Wetstraat

    Andere wetstraatratten zouden voor minder met een existentiële crisis sukkelen. (Carl Devos op deredactie.be)

    “De visie van een Wetstraatrat” is de titel van een boek geschreven door Yves Desmet.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 09:31)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Nov 2024

    👍
    188

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.