Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Serieus gegoogeld
Toch neemt Van Dale (2009) de uitdrukking zonder meer op; vermeldt enkel “leenvertaling van Fr. prendre au sérieux”. Wat een argument kan zijn om de oorsprong van de uitdrukking in Vlaanderen te situeren. Het zegt hoe dan ook niets over het hedendaags gebruik.
Ter illustratie wat Google-hits:
- “ernstig nemen” komt in .be 3x vaker voor dan in .nl (50.000 hits)
- “ernstig genomen” 5x frequenter in .be dan in .nl (50.000)
- “niet ernstig te nemen” in .nl en .be ongeveer even frequent (±20.000)
- “ernstig te nemen” daarentegen is 2x zo frequent in .nl (300.000)
- “nemen (iets/iem.) niet ernstig”: 2x zo frequent in .nl (750.000)
Zo typisch Vlaams is deze uitdrukking dus niet!
Hier worden twee termen door elkaar gehaald: ‘weerverlet’ en ‘vorstverlet’ zijn AN (maar niet synoniem!); ‘werkverlet’ is Vlaams (Ned. ‘verlet’ of ‘arbeidsverzuim’) en heeft volgens mij geen meervoud (en al zeker niet “-verleten”!)
As ...
In Limburg zegt men:
- As os kat ’n koe wor, koste ve ze mélke aater de stoëf.
Andere varianten in het rijtje “Als de hemel valt, hebben we allemaal een blauwe muts”:
- As As vergeet, wird Niel ‘n stad.
- At Aspei ze lempke autgeet, zit Aspei èn den doenkele.
- As m’n kont ‘t vloj wor, hao ich allendaog te èète.
- As m’n tant rèèr onder hao, wos ‘t e Fordsje.
- As m’n tant kloete hao, wor ‘t m’ne noenk.
- As, as! Asse gojje ver op den ashoop.
Gevonden op Kronos (http://www.zoekkronos.nl):
“Wie boven Zijne macht zich iets derf onderwinden,
Zich eindelijken zal geheel bedrogen vinden.” (Vondel, 1617)
Het oudste citaat voor ‘onderwinden’ aldaar is uit 1180 (!):
“So en sullen oeck hem die lehenmannen of laeten niet onderwinden over einige saecken to wysen, dan allein over datt lehen of laetgoett (…)”
Het woord is verouderd, mogelijk dat alleen de infinitief en het voltooid deelwoord nog hier en daar voorkomen en de andere vormen veel minder? Wie googlet op “onderwond zich” vindt vooral archaïsch ogende teksten.
Of kent iemand nog actuele voorbeelden?
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.