Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #21

    naarnemig
    (bijvoeglijk naamwoord)

    Teerhartig, zich om alles en iedereen zorgen makend. (dialectbachtendekupe.be)

    Ank ‘t eweten, ‘k had ezwegen! Zó noarnemig, nondedju!” “Ja,” zei de boerinne, “vor een keeë da je je moend opendei! Had j’ ezwegen. Cyriel gienk ebleven zien. Hen ‘k ik ogliek oek edoan. Toet nu toeë!” (De geschiedenis van het toneel in Roesbrugge)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Apr 2024 08:35)

    👍
    4

    #22

    noodsein
    (zn. o.; ~en)

    een noodrem in de trein

    vnw: noodrem

    Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clerck – 1981): In Belg. treinen: noodrem (ter vert. van fr. alarme).

    Elk compartiment heeft een noodsein en er zijn er nog enkele in de gang zelf. Op de trein heerste er chaos. Geroep, getier. (hln.be)

    Het noodsein was niet sterk genoeg verlicht, in de trein ontbrak een verplicht veiligheidssysteem en de bestuurder heeft wel degelijk het … (nieuwsblad.be)

    Er gebeurden geen ongelukken doordat de machinist van een tegemoetkomende trein een noodsein kreeg en op tijd kon stoppen. (treinforum.be)

    Het is immers onze (en ook die van de bestuurder) taak om het afgetrokken noodsein te herbewapenen (waardoor de remmen weer lossen), pas dan kan de rit verder gezet worden. (forum.modelspoormagazine.be)

    In Mechelen werden dan weer de noodseinen van een treinstel gemanipuleerd en werd een werkwillige treinbegeleider zodanig verbaal geïntimideerd en … (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (16 Apr 2024 10:15)

    👍
    5

    #23

    reeuwal
    (zelfstandig naamwoord )

    “iemand die ruw en driest to werk gaat, en daardoor van alles beschadigt en vernielt” (dialectbachtendekupe.be)

    soms ook gezegd van een roekeloos persoon . Jan gaat voor niet achteruit, ’t is een echte reeuwal. Samenstelling van reeuwen (zie dat werkwoord) en al `alles: Het woord stamt uit de tijd dat het reeuwen van overledenen aan een besmettelijke ziekte, zoals de pest, een levensgevaarlijke bezigheid was.

    vgl. reeuw

    die reewals van jongers komen alle dagen thuis met klinkscheuren in hun kieren . Reeuwals zijn schurdig en ruilokte en gaan ’t al to kandele.

    Wat hebben wij toch een sappig taaltje. Chris zoomt in op een paar mooie West-Vlaamse woorden. Gebruik jij bijvoorbeeld “reeuwal”? (Chris Dusauchoit – radio2.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Apr 2024 08:38)

    👍
    5

    #24

    als het nood doet
    (uitdr.)

    vnw: als het nodig is

    Zuidenederlands Woordenboek (Walter De Clerck – 1981): (Litt. t.) Als het nood doet: als het nodig is, als de nood aan de man komt.

    Maar als het nood doet, worden zij ook tegen zichzelf beschermd. (standaard.be)

    hela dat heb ik niet gezegd hé, als het nood doet zorg ik zelf al eens voor iemand die niet goed ziet (mechelenblogt.be)

    deze kan je ook in vriezen als het nood doet je kan deze dan een dag op voorhand uit halen (bloggen.be)

    Als het nood doet kan je een jeugdherberg doen, in Denemarken zijn dat halve hotels. (beyondgaming.be)

    Als het nood doet kom ik hier mijn drinkgeld halen’, gekte hij. (dekroniekenvandewesthoek.be)

    Als het nood doet, heeft Frankrijk geen spatje elektriciteit op overschot te koop (seniorennet.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Apr 2024 06:07)

    👍
    2

    #25

    nood, als het ~ doet

    zie als het nood doet

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Apr 2024 06:01)

    👍
    2

    #26

    nonneke, tante ~

    zie tante nonneke

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Apr 2024 05:58)

    👍
    3

    #27

    zwelten
    (werkwoord)

    sterven, bezwijken

    Zwelten – sterven (v. dieren gezegd), krepeeren. (Verklarend glossarium getrokken uit het Gezelle-lexikon van Prof. Dr Frank Baur)

    zwolten in hun bloed, alhier (Het hingstdier van Guido Gezelle)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Apr 2024 17:36)

    👍
    4

    #28

    reisweg
    (z.n. de ~ (m.) ~wegen)

    weg of traject dat afgelegd wordt om een reis te maken
    hoewel het woord AN is gebruikt NL hier gewoonlijk het woord “route” voor

    Waar reders voor de Rode Zee nog een alternatieve reisweg hebben, is er voor de Straat van Hormuz geen andere uitweg. (VRTNWS)

    Plant u een trektocht van 1 of meerdere dagen? Hebt u al goed nagedacht over uw reisweg? Hierbij enkele tips voor verwoede trekkers… (Europe Assistance België)

    De reiswegen dienen door de gebruiker voor het vertrek van het transport verkend te worden. Elke aanpassing dient bij de Dienst Uitzonderlijk vervoer aangevraagd te worden. (wegenenverkeer.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (14 Apr 2024 10:03)

    👍
    4

    #29

    noenmaal
    (zn. o.; ~malen)

    middageten, lunch, noeneten

    vnw

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 1

    In het ontbijt (eerder een noenmaal) is voorzien: een glas Cava, 2 broodjes, 1 koffiekoek, koffie of thee en fruitsap, hesp, salami, kaas en … (nieuwsblad.be)

    Eerste schooldag: sfeerbeelden die een beetje spanning, blijheid, weergeven bij het zich melden en het opgeven van de naam voor het speciale noenmaal. (maerlantkrant.be)

    Deze duidt aan dat op de eerste dag van de vasten, “na het mager noenmaal, zwarte vlaai met gedroogde pruimenmoes” gegeten werd. (dedansgazet.be)

    Dus lummelen de soldaten wat rond, terwijl mooie deernes het noenmaal bereiden op grote vuren en een troep muzikanten voor zang en vertier zorgt (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (14 Apr 2024 09:53)

    👍
    4

    #30

    noeneten
    (zn. o. geen mv.)

    middageten, lunch, noenmaal

    vnw

    zie ook ww. noeneten

    zie ook noen

    Een stralende Trien stond Willem op te wachten toen hij uit het veld thuiskwam voor het noeneten. (hoeseltvrugger.be)

    Ge moogt niet zoveel wijn drinken bij het noeneten. A propos, Wouter Beke belde daarjuist, maar ik heb gezegd dat ge in een meeting waart. (Louis van Dievel op vrt.be)

    Meestal eet ik het ergens tegen de tijd dat ze elders een vieruurtje nemen, maar het kan ook gebeuren dat ik het na het noeneten als dessert eet. (wizzewasjes.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Apr 2024 10:10)

    👍
    4

    #31

    zonnewering
    (zn.; v. ~en)

    SN-NL: zonwering

    opm: zonwering staat in gratis Van Dale online, zonnewering niet

    In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd:
    “zonwering” herkend door: 98 % van de Nederlanders; 90 % van de Vlamingen.
    “zonnewering” herkend door: 90 % van de Nederlanders; 96 % van de Vlamingen.
    (wiktionary.org)

    Zonnewering is volgens Blocken zo effectief, dat het andere preventieve middelen figuurlijk in de schaduw stelt. (vrt.be)

    De verkopers van bakstenen, binnendeuren en zonnewering weten niet wie eerst te helpen. (demorgen.be)

    Wie een degelijke zonnewering in huis haalt, kan daar vaak een energieverslindende airco-installatie mee uitsparen. (standaard.be)

    Waarom zonnewering de koeling van de toekomst is (knack.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Apr 2024 09:54)

    👍
    4

    #32

    er
    (achtervoegsel)

    toevoeging aan een (werk)woord om de derde persoon enkelvoud mee aan te geven, deze toevoeging wordt niet los gebruikt als persoonlijk voornaamwoord

    Wie geit ut mit diene nonk, haeter nog get van zich zich loate heure?
    Hoe gaat het met je oom, heeft hij nog iets van zich laten horen?

    Hae woor ‘pletsjkop’ genuimp, wie-er richtig hoosj wos neimes.
    Hij werd kletskop genoemd, hoe hij werkelijk heette wist niemand.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door koarebleumke (13 Apr 2024 17:46)

    👍
    3

    #33

    ist

    Derde persoon enkelvoud van de tegenwoordige tijd van het werkwoord zyn. Het persoonlijke voornaamwoord is aan het einde bijgevoegd.

    sichten 1 oktober 2020 (Alexander De Croo) ist ie premier (êeste minister) van België.

    8 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Apr 2024 16:50)

    👍
    3

    #34

    kuisgereedschap
    (zn. o.; ~pen )

    kuisgerief

    SN-NL: poetsgerei

    Om dit deel schoon te maken, is het aan te raden om een trapladder te gebruiken die hoog genoeg is en kuisgereedschap met een lange steel (tuinadvies.be)

    Driedelige gereedschapshaak – ideaal voor het opbergen van kuisgereedschap zoals borstels, vegers, aftrekkers, … (handyhomeottevaere.be)

    Aangeboden onderhouds- en kuisgereedschappen omvatten onder meer boenmachines en hogedrukreinigers. (handelsgids.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Apr 2024 11:22)

    👍
    4

    #35

    kuisdoos
    (z.n. de ~ (v.) ~zen)

    doos of blik waarin verschillende kuismiddelen en kuisgereedschappen bewaard worden
    NL: poetsdoos

    ELKE dag geven wij een handige kuisdoos weg waarmee je je wagen kan laten blinken. Wil je kans maken op zo’n doos? Voldoe dan aan de volgende voorwaarden…(Carrosserie Luc Kennes)

    Wat ik wou aantonen is: als je zo een paar uur ligt te frotten op je interieur, en dat blijft maar goed, vraag je jou soms af waarom je dat doet. Maar perfect hoeft het niet te zijn, alleen …. we zijn automobielliefhebbers en dan komt de kuisdoos naar boven hé! (autominded.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Apr 2024 11:18)

    👍
    3

    #36

    nougat

    verkorte vorm van nougatbollen, zie aldaar

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Apr 2024 08:29)

    👍
    3

    #37

    noega

    verkorte vorm van nougatbollen, zie aldaar

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Apr 2024 08:28)

    👍
    3

    #38

    noega

    zie nougat

    vnw: noga

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Apr 2024 08:22)

    👍
    3

    #39

    nijverig
    (bn.)

    SN-NL: ijverig

    vnw

    Typisch Vlaams: Geen Algmeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2

    Van Dale 2024: (BE; niet al­ge­meen) ij­ve­rig, nij­ver

    Nijverig Baasrode in de kijker tijdens historische wandeling (hln.be)

    Het is lui noch nijverig. Het is niet doelmatig, maar het is ook niet nutteloos. (standaard.be)

    Ook in Brussel – of misschien vooral in Brussel – wordt vandaag de Dag van de Arbeid nijverig gevierd. (bruzz.be)

    Drummondville is een nijverig provincienest met een kleine 50.000 inwoners, honderd kilometer noordoostelijk van Québecs hoofdstad Montréal. (demorgen.be)

    Tot diep in de jaren zeventig, tot aan Egmont zeg maar, was het een hobby van vele nijverige onderwijzers, heemkundigen en notarissen. (knack.be)

    Theo van Waefelghem, de nijverige, spaarzame nijveraar, heeft een broer, Adelin, die een losbandig leven leidt. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Apr 2024 09:46)

    👍
    3

    #40

    nijverheidsgrond
    (zn. m.; ~en)

    vnw: industriegrond

    vgl. nijverheid

    De gemeenteraad keurde de verkoop goed van een stuk nijverheidsgrond van 1.500 vierkante meter aan de firma Foré Marnix en Co (standaard.be)

    Het eigendom is momenteel in gebruik als nijverheidsgrond met centraal op het eigendom een winkelruimte met magazijn. (beveren.be)

    Een perceel nijverheidsgrond, ten kadaster bekend vol-gens recente opzoeking wijk G deel van nummer 263/G/3, ter plaatse Trapstraat, met een oppervlakte volgens meting van drieënnegentig are vijftien centiare (93a 15ca). (antwerpen.be)

    Volgens de heer De Nolf wordt de voorgestelde regeling in verband met de opzegging voor bouw- of nijverheidsgrond in de loop van de tweede pachtperiode beter uitgebreid tot alle opeenvolgende pachtperiodes, met uitsluiting van de eerste pachtperiode. (dekamer.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Apr 2024 07:26)

    👍
    3

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.