Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #41

    piepauw

    lieveheersbeestje

    ook: pimpampoentje, pimpaljoentje, emelbjièstje (hemelbeestje).

    Ontdek de magische hopwereld met verteljuf Ingeborg of vlieg als een piepauw door het Hopmuseum. (kw.be)

    Hmm, ben betrapt (Alleen mensen van in en rond Poperinge weten wat een Piepauw is, hé ) Ja, toen ik die brandnetels zag, zag ik dat minder zitten om naar het zwembad te gaan. (belgiumdigital.com)

    Lieveheersbeestjes, pimpampoentjes, piepauwen, pieternellebeestjes, mariakevertjes…: met hun bonte stippelkleed zijn dit erg aaibare viezebeestjes. (vlaanderen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Apr 2024 07:05)

    👍
    3

    #42

    nijveraar
    (zn. m.; ~s)

    vnw: industrieel

    Van Dale 2024: (BE; ver­ou­derd) in­dus­tri­eel

    vgl. nijverheid

    Gewezen ‘nijveraar’ Dirk Strobbe (88) overleden (hln.be)

    Baltus, Louis (Henri), nijveraar. Sint-Truiden 22.05.1846 – Sint-Truiden 15.11.1919 (erfgoud.be)

    Naast hem had een wakkere nijveraar een hotdogkraam opgezet en naast deze nijveraar verkocht een jonge ondernemer kaartjes voor een benjisprong vanaf de VRT-toren. (Louis van Dievel – vrt.be)

    Het zijn de verschrikkingen van de Europese historie die van Rich zo’n spijkerharde nijveraar gemaakt hebben. (demorgen.be)

    Als nijveraar en medezaakvoerder van de weverij Coucke weet hij zijn hobby en beroep te combineren. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Apr 2024 07:17)

    👍
    3

    #43

    eerdat

    voordat

    vgl. vooraleer

    opm: zie commentaren

    Je moest gie schutels doen eer datt’n komme
    Jij moet afwas doen voor dat hij komt

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Apr 2024 10:50)

    👍
    3

    #44

    kaartenboek, een ~ aan
    (uitdr.)

    een variëteit aan

    Leefloners, werklozen en langdurig zieken kregen er honderden euro’s bij, boven op de index, én een hele kaartenboek aan sociale voordelen. (Bart De Wever in demorgen.be)

    Howard opende met een gewaagd trio, maar kwam er zonder kleerscheuren door en zette zich direct op de kaart als een artiest met een kaartenboek aan genres tussen zijn vingers. (knack.be)

    Want nu het einde van hun middelbare schoolcarrière nadert, ligt er een kaartenboek aan mogelijkheden open op tafel. (gva.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Apr 2024 11:28)

    👍
    3

    #45

    ‘t gonne (dat)

    hetgeen, wat

    Kweetn ’t gonne da je wilt gie en
    Ik weet wat je wilt hebben

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Vloamienklouis (08 Apr 2024 22:25)

    👍
    2

    #46

    uitbaten
    (ww., baatte uit, heeft uitgebaat)

    Van Dale 2024: (BE; niet al­ge­meen) zo veel mo­ge­lijk voor­deel trek­ken van …

    Als je ziet hoe de Amerikanen dat uitbaten in California enzo, dan moet dat toch ook in Oostenrijk kunnen? (wielerflits.be)

    De extreem-rechtse en pro-Duitse arrestanten hebben na hun vrijlating dit feit politiek in hun voordeel uitgebaat (ugent.be)

    Eén daarvan is De Holocaust-industrie, waarin hij beweert dat Israëlische en Amerikaanse Joden de tragedie van voor en tijdens WO II in hun eigen voordeel uitbaten. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Apr 2024 14:12)

    👍
    2

    #47

    dieselban
    (zn. m; ~s)

    overheidsmaatregel waarbij dieselvoertuigen uit de stad geweerd worden

    google 2024: veel meer hits in .BE dan in .NL (meestal betrekking op buitenland of .BE)

    niet in Van Dale 2024

    Reacties op Brusselse dieselban: ‘Het mag sneller’, of: ‘Indruisend tegen de wetenschap’ (bruzz.be)

    Zuhal Demir op ramkoers met Tom Meeuws over ‘dieselban’ (nieuwsblad.be)

    Een dieselban is net wel sociaal, vinden zij. Klopt dat? (demorgen.be)

    Het gerecht maakt de weg vrij voor een dieselban in tal van steden (tijd.be)

    Daarnaast zullen ook andere maatregelen een impact hebben, zoals de dieselban in Brussel, Antwerpen en Gent in 2030 en 2031 (vlaanderen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Apr 2024 09:03)

    👍
    3

    #48

    nijdig
    (bn.)

    vnw: in België ook: afgunstig, jaloers

    Van Dale 2024: (re­gi­o­naal) af­gun­stig
    •iets met nij­di­ge ogen aan­zien

    Het boze oog is het eeuwenoude geloof dat je door jaloerse blik vervloekt kan worden en ongeluk op je pad komt. Deze nijdige blik kan bewust of onbewust worden gegeven, en vaak door mensen die dicht in je omgeving staan. (zoiwithintention.be)

    Nijdige ogen als een ander de beoogde goederen in de wacht sleept. Een groot deel van de te veilen goederen is afkomstig van de handelaars zelf. (bloggen.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Apr 2024 07:26)

    👍
    3

    #49

    niewaard

    zie nieweerd

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Apr 2024 07:17)

    👍
    3

    #50

    nieuwsje
    (zn. ; o.; ~s)

    vnw: nieuwtje

    Opm: Nieuwsje is in SN het verkleinwoord van het nieuws. (bv: Op Instagram toonde de presentatrice hoe ze dertig jaar geleden al ‘nieuwsje’ speelde met Barbies. – hln.be). Nieuwtje is een autonoom zn. met de betekenis: nieu­wig­heid(je), een zeer recent nieuwsbericht(je)

    Jan Bakelants is terug van weggeweest in Wielerclub Wattage. En hij heeft een nieuwsje over zijn maat Wout van Aert! (sporza.be)

    Op zondag neemt Luk Alloo voor u de voorbije nieuwsweek onder de loep. Van elke dag onthoudt hij één klein, belangrijk, speels of mank (wereld)nieuwsje. (nieuwsblad.be)

    Achter dat schijnbaar banale nieuwsje gaat een intrigerend verhaal schuil van familiebedrijven en multinationals. (tijd.be)

    Elke gedachte of nieuwsje kan dan een soort ministressor zijn die lichamelijke veranderingen veroorzaakt. (kanck.be)

    Of dit nieuwsje waar is of niet, doet er niet eens toe. Het gaat – opnieuw – om de ondertoon. Meghan gaat voor nieuwlichterij, niet voor de oude, vertrouwde Britishness. (demorgen.be)

    Hier kwam ik iets te weten, daar kon ik dat nieuwsje door vertellen. Maar altijd met een dikke map in mijn handen, zo’n farde met papieren die ge moet inzien, tekenen en doorgeven. (Louis van Dievel – vrt.be)

    Goed nieuws voor filmfans. Als ze inloggen op filmfan.be worden ze op hun wenken bediend met recensies, filmnieuwsjes en roddels. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Apr 2024 08:56)

    👍
    3

    #51

    nieuwkomer
    (zn. m.; ~s)

    vnw: nieuweling

    opm: staat tegenwoordig wel ongelabeld in Van Dale 2024

    Uit niets blijkt dat er hier een nieuwkomer aan het werk is zonder filmschoolopleiding. (dvdinfo.be)

    Van queen tot hacker: Claire Foy, de nieuwkomer die plots óveral opduikt (hln.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (06 Apr 2024 07:45)

    👍
    3

    #52

    niets, 't is ~
    (uitdr.)

    1) het is geen moeite, niets verschuldigd
    2) alles is OK

    vnw: het is geen moeite, het is graag gedaan

    1) ’t Is niets, hoor. Wij worden daarvoor betaald. (fake.be)

    2) Tsunami erbij, een zombie op de wei
    ‘t Is niets, we zijn oke
    Rampen overal
    (chironegenmanneke.chirosite.be/ramp-van-t-kamp-kamplied-opbrakel-2017)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (05 Apr 2024 05:36)

    👍
    3

    #53

    't Faboert

    zie Faboert, ’t ~

    -

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Johnny Genar en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Apr 2024 05:22)

    👍
    3

    #54

    kotadres
    (zn. o.; ~sen)

    adres waar een student op kot woont

    Van Dale 2024: (BE; stu­den­ten­taal) adres waar iem. als stu­dent woont

    Wil je van je kotadres je domicilieadres maken? Praat er eerst over met je kotbaas, want vaak zal die dat weigeren. (student.be)

    Met foto’s van uw punk- of hippiekapsel, uw kotadres, uw medebewoners van toen en wie weet wat nog meer. (demorgen.be)

    In het levendige Brussel van de belle epoque voelde hij zich thuis. Een monumentale kaart toont zijn tracé: van zijn kotadres naar de academie (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Apr 2024 19:39)

    👍
    3

    #55

    nietdeug
    (zn. m.; ~en)

    deugniet

    vnw
    Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clerck – 1981)

    … een western over de rechtschapen nietdeug Mike Blueberry, bevindt zich op de kruising tussen traditionalisme en modernisme. (standaard.be)

    Zijn feitelijke ambacht zal wel nietdeug en leegloper geweest zijn, want zijn kennissen waren ook niet om over naar huis te schrijven.(sincfala.be)

    Wel Ronny, een Pasjakroet is in ’t Oilsjters een vagebond of nietdeug (vlaamshobbybrouwforum.be)

    Welnu voor de klerikalen is men een nietdeug als men ’t over die mid delen met hen niet eens is (Het weekblad van Ijperen 2 augustus 1896)

    Politieagenten leiden een jonge nietdeug op die tegen een van de inmiddels vervangen bomen bij het monument zijn water had gemaakt. (pallieterke)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Apr 2024 07:44)

    👍
    3

    #56

    wers
    (bijwoord)

    slechter

    tgoa wers ton gistern
    het gaat slechter dan gisteren

    vernomende in de westvlaamsch idioticon – blad 1393:
    Hij staat wers gelijk een duivel (zegt men van iemand die in
    woedende gramschap is).

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Vloamienklouis (03 Apr 2024 00:57)

    👍
    3

    #57

    niersteenverbrijzelaar
    (zn. m.; ~s)

    vnw: niersteenvergruizer

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 4

    Stenen in de urinewegen komen vrij frequent voor. In functie van de grootte, samenstelling en hun lokalisatie in de urinewegen kunnen stenen met de krachtige niersteenverbrijzelaar behandeld worden. (azkline.be)

    Een niersteenverbrijzelaar kon deze stukjes eerder niet wegnemen. Verschueren werd donderdag alvast opgenomen in het UZ van Jette. (hbvl.be)

    De medische instrumenten — de niersteenverbrijzelaar, bijvoorbeeld — die ingezet worden bij de genezing van die kwalen, zijn ontwikkeld … (standaard.be)

    Vervolgens stuurt de niersteenverbrijzelaar een soort schokgolf naar de steen, zodat die in kleinere fragmenten uit elkaar valt. (knack.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Apr 2024 07:34)

    👍
    3

    #58

    niercrisis
    (zn. v.; ~sen)

    vnw: nierkoliek

    Dit laatste is meestal erg pijnlijk en veroorzaakt de typische pijnlijke niercrisis of nierkolieken. (uza.be)

    “Vrouwelijke patiënten hebben al aangegeven dat de pijn heviger is dan bij een natuurlijke bevalling. Je kan het vergelijken met de pijn bij een niercrisis”, vertelt Paemeleire. (vrt.be)

    Riccò werd begin februari met een ernstige niercrisis opgenomen in het ziekenhuis. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (01 Apr 2024 09:59)

    👍
    4

    #59

    mismood
    (z.n. de (m.) niet telbaar)

    de mismoedigheid, ~ neerslachtigheid, het chagrijn

    zie ook mismoed

    Este vöäl gezètte leus en ‘t nuujs bekieks kënste in de mismood rake.
    Als je veel kranten leest en het nieuws bekijkt kun je mismoedig raken.

    De luuj kriege de mismood omdat ze neet meer oetkomme mit hun cente.
    De mensen worden chagrijnig omdat ze niet meer uitkomen met hun geld.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Apr 2024 09:51)

    👍
    4

    #60

    gaan
    (verleden tijd)

    Er is ene artikel over “gaan” (met betrekking tot de toekomende tijd)

    Dit gaan komt ook zelfs in de verleden tijd (over de “onvolmaakt/volmaakt verleden toekomende tijd”)

    Tgieng nie goan, da zag’k wel:
    het zou niet gaan, dat zag ik wel.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Apr 2024 07:37)

    👍
    2

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.