Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #28181

    totskop
    (de ~, ~en man. zelfst. nw.)

    iemand met een dikke kop
    ook als scheldwoord
    ook in de betekenis “dikkop” (kikkervisje)

    De kleine van mijn tante had nen echten totskop toen hij geboren werd, gelukkig is dat later veranderd.

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (04 Aug 2021 00:13)

    👍
    185

    #28182

    levendig
    (bijv.nw.)

    levend

    VD: “niet algemeen”
    zie ook leftig
    vergelijk D “lebendig”

    waarschijnlijk was deze betekenis algemeen in het Nederlands taalgebied

    “bnw. en bijw. Mnl. levendich; hd. lebendig. Van Levend. Oorspronkelijk in beteekenis niet verschillende van levend; levendig is echter, meer dan levend, gebruikt in verschillende oneig. toepassingen, waardoor bewegelijkheid, opgewektheid, niet-doodsch zijn enz. worden uitgedrukt. In de bet. ”niet dood, niet gestorven” (eig. en oneig.) is levendig tot in de 18de eeuw even gebruikelijk, zoo niet gewoner, geweest als levend; de Statenbijbel b.v. bezigt ze door elkaar, maar levendig komt er vaker in voor. De 18de-eeuwsche woordenboeken van HALMA en MARIN vermelden ze nog in gelijke beteekenis. Doch in de genoemde eeuw is men van litteraire zijde eene onderscheiding gaan maken (waartoe het bovenvermelde gebruik van levendig voor bewegelijk, opgewekt aanleiding gaf): levend voor ”niet dood”, levendig voor ”bewegelijk, opgewekt enz. ””

    “Voor het ganzenvoetje zelf, blijft het even gruwelijk.
    Levendig opgegeten of levendig gespietst.”
    (www.zeewaterforum.info/forums 04.11.07)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (02 Aug 2021 11:01)

    👍
    185

    #28183

    voogdijschap
    (z.nw. het ~ o, ~en)

    (politiek) zeggenschap, leiding

    in NL niet gebruikelijk in politieke zin

    Open VLD kan zijn nieuwe vicepremier een welkomstgeschenkje aanbieden: het voogdijschap over het staatssecretariaat Begroting. (De Standaard)

    Servië vraagt nu dat de gesprekken met Kosovo worden voortgezet, onder het voogdijschap van de EU. (deredactie.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (26 Jul 2021 21:35)

    👍
    185

    #28184

    kreukeltje
    (het ~, ~s onz. zelfstandig naamw.)

    (spottend) kleine, tengere vrouw
    (liefkozend) kindje

    Boerin Lies was zo maar een oud kreukeltje maar ze had macht zoals een jonge kerel.

    Oh wat is het zalig om met zo’n mooi weer nog thuis te zijn met ons klein kreukeltje. (http://kimcabus.blogspot.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (24 Jul 2021 09:29)

    👍
    185

    #28185

    west, weest
    (ww., onbep. wijs)

    gaan
    west of weest + infinitief
    zie ook weste
    SN/NL: wezen

    Van Dale online: al­leen on­be­paal­de wijs; in vol­tooi­de tij­den wordt ‘zijn’ (met de waar­de van ‘geweest’) in com­bi­na­tie met een in­fi­ni­tief zon­der ‘te’, ver­van­gen door ‘wezen’ (met de­zelf­de waar­de)
    gaan
    > wij zijn daar we­zen kij­ken
    > ik ben eens we­zen luis­te­ren

    Hij is west wandelen met den hond.

    Wij zijn west shoppen voor Kerstmis en daarna zijn we weest gaan eten.

    Wat zijt ge west doen?

    Zij is weest stappen met vriendinnen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 02:31)

    👍
    185

    #28186

    rozijnen uitpikken, alleen de ~
    (uitdrukking)

    voor zichzelf de meest voordelige dingen ergens uithalen
    NL: de krenten uit de pap halen

    Daarna ging ze op haar elan verder met uitspraken als: “Vrouwen verstoppen past niet in onze democratie, en er alleen de rozijnen uitpikken ook al niet". (Rik Tyrions – deredactie.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (07 Aug 2021 17:23)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Sep 2022

    👍
    185

    #28187

    Kroonorde
    (zelfst. nw. v. geen mv.)

    zie nationale orden

    .

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (20 Jul 2021 21:27)

    👍
    185

    #28188

    zippebuiltje
    (het ~, ~s onz. zelfstandig naamw. (verkleinwoord))

    bovenzakje van een zip (jasje, vest) waarin men vroeger een pochet stak

    Noorderkempen: zjippebuiltje

    Zijn pree zat in een bruine omslag die hij thuis afgaf, maar de prim voor de overuren stak hij in zijn zippebuiltje voor op staminee te gaan.

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (13 Jul 2021 03:17)

    👍
    185

    #28189

    lotterij
    (de ~ vr.zelfst. nw, geen mv)

    loterij

    - Ik doe nooit mee aan een lotterij, want ik win toch niks.
    - Als ge niet meedoet kunt ge niet winnen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 04:55)

    👍
    185

    #28190

    verlegen, voor niet veel ~ zijn

    zie voor niet veel verlegen zijn

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Jul 2021 19:34)

    👍
    185

    #28191

    leegjoeberen

    zie leegzjoeberen

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 11:49)

    👍
    185

    #28192

    leegzabberen
    (ww. zabberde leeg; leeggezabberd)

    al zabberend leegdrinken

    zie zabberen; opzabberen

    blog: Zelfs de lokale daklozen die elke dag steevast hun fles wijn op dezelfde bank in ‘t stadspark leegzabberen maken me attent op dit persoonlijke hoogverraad ’copeng t’as mis ung blousong?!’.

    eigenwijzetuin.be: Heroïsche veldslagen zijn er hier al uitgevochten, met ratten in het kippenhok en de dakisolatie, eksters die silicone uit het raamkozijn komen pikken, draadalgen die de vijver volklonteren, bladluizen die aan de kamperfoelie komen slurpen, netels, kleefkruid en distels die alles overwoekeren, wantsen die de frambozen leegzabberen, spreeuwen die uit elke kers een hapje komen nemen,…

    gastric-bypass.be: …ik heb er geen problemen mee mensen te zien eten, ik zal wel een waterke leegzabberen, maar toch…

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (15 Jul 2021 06:42)

    👍
    185

    #28193

    godkind
    (znw. het ~, ~eren)

    petekind

    regio Boom

    Het godkind’s tweede en derde voornaam zijn die van zijn godouders.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (22 Jul 2021 16:13)

    👍
    185

    #28194

    wafelijzer, morele ~
    (begrip)

    zie morele wafelijzer

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (31 Jul 2021 21:30)

    👍
    185

    #28195

    digibesitas
    (de ~, (v.), geen mv.)

    veelvuldige gebruik van tv, smartphone, laptop of tablet

    De doorsnee Vlaming spendeert zoveel tijd aan digitale technologie dat hij stilaan op zijn grenzen botst en dat dreigt een nieuw fenomeen met zich mee te brengen: digibesitas. (gva.be)

    Heel opvallend is dat mannen en mensen uit lagere sociale klassen gevoeliger zijn voor overmatig gebruik van digitale technologie en zij vormen de grootste groep die leidt aan digibesitas.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (02 Aug 2021 19:44)

    👍
    185

    #28196

    pan, het aan zijn ~ hebben
    (uitdr.)

    het zitten hebben, eraan zijn

    hildeslingerieblog.be: Dit is een merk dat ik nog niet kende, maar Bart heeft het vanaf nu aan zijn pan: hij mag mij zo’n mooi fruitig-kleurig lingeriesetje cadeau doen

    blauwwit.be: Maar goed, er was een beweging en er moet geen slag zijn om voor die idiote commissie te komen dus hij zal het wel aan zijn pan hebben.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 07:50)

    👍
    185

    #28197

    uitkomen
    (kwam uit, uitgekomen sterk ww.)

    afstuderen aan een onderwijsinstelling

    “Ben uitgekomen in 1974 en heb Bergmans, Stacino, Kamiel (die eigenlijk Jean Arras heette), Cooman (de Koei), Dubois (’t is ik Bidoel’ vandaar de bijnaam) en Cornélus gehad.”
    (https://atheneumbrussel.wordpress.com/)

    “(…) maar vele van onze dochters en zonen zijn wel
    reeds met hoge onderscheiding als advocaat uitgekomen aan de universiteit… , (HBVL lezersbrief 11/02/08)

    > andere betekenis van uitkomen

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (13 Aug 2021 15:45)

    👍
    185

    #28198

    hoeveboter
    (zn.; v.)

    boter die artisenaal op de hoeve gemaakt wordt

    Van Dale 2016 online: BE

    google2016: .BE (>7.600) ; .NL (>1.700)

    zie ook hoevewinkel; hoevemelk

    streekproduct.be: Vlaamse hoeveboter wordt minder bewerkt dan melkerijboter, daardoor is ze wat harder en zie je ook af en toe vochtbelletjes opduiken.

    een.be: Zowat de hele opbrengst van de 170 melkkoeien verwerkt Anne-Marie tot hoeveboter en kaas.

    onthaalopdeboerderij.be: Al van in het jaar 1953 werd er hoeveboter geproduceerd op de hoeve in de Zuidstraat 30 te Passendale.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (12 Aug 2021 16:05)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Jan 2022

    👍
    185

    #28199

    Fransonkundig
    (bn.)

    de Franse taal niet beheersen of niet machtig zijn
    zie ook: Nederlandsonkundig

    Van Dale 2017 online: BE

    63 % van alle soldaten waren Vlamingen, meestal volledig Fransonkundig, tegen dus maar 37 % andere. De legerleiding was overwegend Franstalig. (www.westhoekverbeeldt.be)

    In het universitair ziekenhuis Fabiola in Brussel werd een Belgische burger geconfronteerd met een arts die zowel Nederlands- als Fransonkundig was. (ww.senate.be/www)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (23 Jul 2021 09:38)

    👍
    185

    #28200

    leven, het ~ zoals het is

    zie het leven zoals het is

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (23 Jul 2021 19:18)

    👍
    185

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.