Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
vnw: tussenperiode, tussenfase
Er is dus een decalage van 4 minuten tussen begintijd parkeerticket en uitschrijven retributie. (juridischforum.be)
In jazz wordt vaak net voor of na de tijd ingezet, een decalage die voor extra dynamiek zorgt. (homesweerhome.be)
Dat nu al boeken over corona verschijnen, vind ik raar. Goede kunst heeft een decalage nodig. (tijd.be)
vnw: verschil, gaping, leemte
ook: décalage
Ook bij ons is er een décalage tussen de symbolenfaçade en de realiteit. Ook bij ons dreigt er een kortsluiting tussen systeem en individu. (standaard.be)
Kritiek als antwoord op een décalage tussen filmmaker en kijker, tussen zij die beelden maken en zij die ze gadeslaan (sabzian.be)
In de social profit is er een decalage tussen opdracht en financiering. Dit ligt in de lijn wat de nota’s van de SERV zeggen. (vlaamswelzijnsverbond.be)mouwloze trui
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
vnw: slip-over, spencer
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5
zie ook débardeurke; verzamellemma kledij
NL: slip-over
demorgen.be: Voor die dag tijdens het schooljaar 2005-2006 trok Craven eerst naar de klerenwinkel voor de geruite debardeur, wreef net voor de foto in zijn gezicht om het roder te maken, kneep zijn ogen dicht, stak zijn kaak naar voren en zette zijn grootst mogelijke glimlach op voor wat in zijn ogen een “genius photo” was.
wikipedia: Een debardeur is een gebreid, knooploos en mouwloos vest, vaak ook spencer genoemd
Het woord komt uit het Frans (maar het Groene Boekje spelt het zonder accent), waar het een typisch kledingstuk van de havenarbeiders was (schepen lossen = débarder).
In het Nederlands werd het woord populair (vooral in Vlaanderen) door Xavier De Baere, die in die outfit zijn sketches ten tonele bracht. Het vest wordt geassocieerd met een wat ouderwets burgerlijke kledingstijl.
trilling, rilling
vgl. daveren
Als mijn memoe een dikke vette kerkspin zag, dan zei ze: “De daveringen lopen over mijne rug.”
Bij het inheien van stalen funderingspalen op de nieuwbouw neffe ons huis, deden de daveringen van de grond de muur van mijne achterbouw scheuren.
door daveren (trillen) loskomen
vgl. davering
Na een zekere tijd kan het gebeuren dat bepaalde boutjes, moeren en vijsjes losdaveren. (fietsenmanna.be)
Iets verder weer een stop omdat Paul’s pompje losgedaverd was. (bloggen.be)
Daarnaast zal de Zweedse schone Ida Engberg, top-dj, met haar beats and sounds de kasseien op de markt in Halen doen losdaveren. (standaard.be)
door daveren (trillen) loskomen
Na een zekere tijd kan het gebeuren dat bepaalde boutjes, moeren en vijsjes losdaveren. (fietsenmanna.be)
Iets verder weer een stop omdat Paul’s pompje losgedaverd was. (bloggen.be)
Daarnaast zal de Zweedse schone Ida Engberg, top-dj, met haar beats and sounds de kasseien op de markt in Halen doen losdaveren. (standaard.be)
door daveren (trillen) loskomen
fig. losbarsten
Na een zekere tijd kan het gebeuren dat bepaalde boutjes, moeren en vijsjes losdaveren. (fietsenmanna.be)
Iets verder weer een stop omdat Paul’s pompje losgedaverd was. (bloggen.be)
Daarnaast zal de Zweedse schone Ida Engberg, top-dj, met haar beats and sounds de kasseien op de markt in Halen doen losdaveren. (standaard.be)
rillen (van de kou, van de zenuwen, van de schrik)
bibberen, beven
vnw: trillen, schudden, beven
Van Dale 2016 online: BE; niet algemeen
vgl. losdaveren
nieuwsblad.be: Op afzondering deelde ik de kamer met Jantje Van Steenberghe en da’s ook niet het type dat davert van de zenuwen.
klasse.be: Ik sta voor een optreden gelukkig nooit te daveren van de zenuwen.
deredactie.be : Backstage stond circusdirecteur Bracke te zweten en te daveren van de zenuwen. (Circus Bracke – Van Dievel Consulting )
9maand.be: Ik heb liggen daveren van de schrik op die opertatietafel, ik was compleet kapot en dan die euforie als ik ons kindje horen wenen.
mxworld.be: Ik stond in Losail in het gesloten park te daveren van de kou, in een dikke jas, en dat terwijl het er 25 graden warm was.
rillen (van de kou, van de zenuwen, van de schrik)
bibberen, beven
vnw: trillen, schudden, beven
Van Dale 2016 online: BE; niet algemeen
nieuwsblad.be: Op afzondering deelde ik de kamer met Jantje Van Steenberghe en da’s ook niet het type dat davert van de zenuwen.
klasse.be: Ik sta voor een optreden gelukkig nooit te daveren van de zenuwen.
deredactie.be : Backstage stond circusdirecteur Bracke te zweten en te daveren van de zenuwen. (Circus Bracke – Van Dievel Consulting )
9maand.be: Ik heb liggen daveren van de schrik op die opertatietafel, ik was compleet kapot en dan die euforie als ik ons kindje horen wenen.
mxworld.be: Ik stond in Losail in het gesloten park te daveren van de kou, in een dikke jas, en dat terwijl het er 25 graden warm was.
1) schrik, rillingen van angst: zie ook beverik
2) rilling van koorts: zie ook bever
vnw: trilling, het schudden, het beven
Van Dale 2016 online: BE
uitdr.: zie: daver, den ~ op het lijf hebben, daver, den ~ op het lijf jagen
1) Mijn buurvrouw krijgt den daver als ze een spinnekop ziet kruipen.
2) Van koorts kunt ge den daver op uw lijf krijgen.
grote angst uitstaan, staan te trillen op zijn benen
vnw: met de daver op het lijf zitten: bang zijn
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, informeel
zie daver
Hij stiet een gebrul uit alsof de wereld verging. Ik had den daver op het lijf!
Met de daver op het lijf voert deze presentator in Afghanistan zijn job uit. (hln.be)
‘Ik ken vrouwen die elke dag met de daver op het lijf komen werken’: waarom het geweld in onze gevangenissen toeneemt. (standaard.be)
Met Wouter Torfs en Rudi Vranckx op citytrip naar Kaboel: ‘Ik heb urenlang met de daver op het lijf gezeten’. (humo.be)
schrik aanjagen, iemand heel bang maken
den daver = rilling
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, informeel
Typisch-Vlaams: 6 leeuwen
vnw: iemand de daver op het lijf jagen: iemand schrik aanjagen
Lange Wapper jaagt Antwerpen den daver op het lijf. “Ni mè maai” zingt er ene. Maar voor de politiek niet duidelijk genoeg.
1) schrik, rillingen van angst: zie ook beverik
2) rilling van koorts: zie ook bever
vnw: trilling, het schudden, het beven
Van Dale 2016 online: BE
uitdr.: zie: daver, den ~ op het lijf hebben , daver, den ~ op het lijf jagen
1) Mijn buurvrouw krijgt den daver als ze een spinnekop ziet kruipen.
2) Van koorts kunt ge den daver op uw lijf krijgen.
niet zonder iets kunnen leven, iets nodig hebben om te leven
google2020: ‘niet van de hemelse dauw’: .NL (17)
Van Dale 2020 online: BE niet van de hemelse dauw leven:
er welgedaan uitzien
Opmerking: Deze verklaring van Van Dale klopt m.i. niet.
vnw: van de hemelse dauw leven: van de wind, zonder middelen van bestaan leven
Maar die sukkelaar leeft toch niet van de hemelse dauw? (gva.be)
Zoals alle goede doelen kunnen wij niet van de hemelse dauw leven, laat staan al onze kosten dekken uit onze eigen zak. (overlastig.be)
Hij en zijn vrouw zijn zelfstandigen en konden geen twee jaar wachten op hun centen, ze kunnen niet van de hemelse dauw leven. (hln.be)
pompbediende aan een naftstation
iemand die een pomp bedient
,,Al sinds jaren horen wij dat Pakistaanse pompisten voor 100 frank per dag voor de kopstukken moeten werken’’, zegt de Aalsterse brandstofhandelaar André De Kegel. (standaard.be)
Op 23 januari 1968 werd bij het tankstation een ‘pompist’ gezocht en Leon meldde zich. (hln.be)
Onze klant is op zoek naar een pompist.Je staat in voor het verpompen van de beton, het reinigen en het onderhoud van de pompen. (vdab.be)
In Meetkerke maakt Arnout kennis met Amedé die heel zijn leven pompist was. Amedé pompte het water uit de polders om het land te winnen op de zee. (demorgen.be)
vakterm: Een overbrengwagen wordt gebruikt om de overledene over te brengen van de plaats van overlijden naar het funerarium.
google2022: .NL (6 hits)
In NL lijkt eerder overbrengauto in gebruik
vgl. wagen
zie verzamellemma wegcode
“Elektrische overbrengwagens van Mercedes bestonden al langer”, vertelt Maarten Stulens van Papillon Uitvaartzorg uit Maasmechelen. (vrt.be)
Wist je dat: de krul die je achteraan op onze rouw- en overbrengwagens terugvindt, een verwijzing is naar hoe het rouwvervoer vroeger georganiseerd werd? (zorgvooruitvaart.be)
Te koop: Caddy overbrengwagen in goede staat! (uitvaartpro.be)
Ook de Vlaming moet op tijd en stond eens zijn woonst verlaten en hem in het openbaar begeven. Voor van punt A naar punt B te geraken, moet hij beroep doen op de wegcode, maar die verschilt in het Vlaams aanzienlijk van het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van alle essentiële en minder essentiële terminologie en uitdrukkingen m.b.t. wegen en verkeer.
voertuigen:
alleterreinwagen
automatic
belbus
boemeltrein
cabriard
camion
camionette
clark
crèmekar
decapotabel
geit
harley trapson
hollandse mercedes
hoogtestapelaar
ministadswagen
mobilhome
monovolume
moto
motocyclette
opligger
otto
overbrengwagen
piekuurtrein
pletwals
plooivelo
railbike
splitbusje
staancaravan
trambus
trottinette
velo
vlieger
volumewagen
vorklift
wagen
warmeluchtballon
wegen:
afdraai
autostrade
baan
baanvak
buurtweg
drievaksbaan
egelwegel
enkel richting
enkelrichtingstraat
expresweg
fietsostrade
gemeenteweg
gracht
grote baan
heirbaan
ijzerenweg
kasseibaan
kasseiweg
kerkwegel
kruispunt, conflictvrij ~
laan
lei
macadam
middenvak
ovalen punt
ovonde
pechstrook
pelotonremmer
premetro
ribbelstrook
rijbaan
rijvak
rondpunt
sens unique
signalisatie
signalisatiebord
sluikweg
tarmac
teleferiek
trage weg
trottoir
tunnelkoker
tweevaksbaan
vak
velostrade
verkeerssignalisatie
viervaksbaan
voetpad
wegel
wegenis
wegsignalisatie
parking:
betaalparking
carpoolparking
overloopparking
overstapparking
parkingplaats
pendelparking
privéparking
randparking
voorstadsparking
auto-onderdelen:
achterruitontdooiing
achterzetel
alternateur
amortisseur
baarchoc
bache
bielle
boîte
chappement
claxon
embrayage
faar
frein
gardeboe
groene nummerplaat
guidon
handelaarsplaat
jante
joint de culasse
kilometriek
koffer
moteur
naft
naftbak
naftstop
nummerplaat
petrol
pinker
pinklicht
plak
remork
ressort
slijklap
vervangstuk
vis platinées
vitesse
vitessepook
voorruitontdooiing
wisselstuk
z-plaat
velo-onderdelen:
buis
fietskader
fietszak
frein
jante
slijklap
soupape
staander
verzet
vitesse
zaal
varia:
aan de klap
aanloopwagen
abri
accident
accordeonfile
achter de hoek
afdraaien
afstappen
agglomeratie
Amsterdammer
antigel
arret
auto-accident
autoconstructeur
autocontrole
autocontroleur
autoinspectie
automobielinspectie
baancafé
baandancing
baanhotel
baanrestaurant
baanwinkel
baan, onder de ~
banden leggen
banden steken
bedding
bedding, eigen ~
bedrijfswagen
belauto
betalend parkeren
bitterballenakkoord, het ~
blok
blokrijden
bluts
blutsen
Bob
bollen
bushinder
buskotje
busterminus
cabrioleren
camionchauffeur
camioneur
camion, van de ~ gevallen
carwash
chauffeur
controle
copiloot
corijder
coupon
De Lijn
depanneren
doodrijder
doorvlammen
dwarsen
een rijdende doodskist
eindstatie
embrayeren
enkelrichtingsverkeer
ertegen plakken
fietstelpaal
filegolf
firmawagen
flitsmarathon
flitspaalspookrijden
flitspaalspookrijder
garagepoort
garagist
gat, in iemands ~ zitten
gelijkvormigheidsattest
halt
herspuiten
het hol van Pluto
hoffelijkheidscode
ijsgang
janettenbak
kaart, grijze ~
kaartjesknipper
keuring
keuringscentrum
kreukelpaal
kusttram
laagvlieger
lage-emissiezone
langs
leasingwagen
lichten
Lidar
loonwagen
maleur
maneuver
middenstatie
middenvakrijder
MOBIB-kaart
mobiliteitsknoop
monovolume
motard
NMBS
nummerplaatherkenning
occasie
octopuspaal
octopusplan
omlegging
ontruimingspijl
op den trein, tram, velo
overdreven snelheid
parkeren, zich ~
pechstrookrijder
pikkel
pinken
pinkers opzetten
platten band
Porschist
rechtsomkeer maken
rijmplek
rijpad
rittenkaart
roderen
rommeltrein
rood licht
schouwing
schouwingsbewijs
schuilhuisje
simonis
simoniseren
sjieken bak
smijten, alles dicht ~
sneeuwschuifelen
sortie
stadsnet
statie
stationeren
stelplaats
ster, vallende ~
superflitspaal
terminus
toerijden
trambedding
tramterminus
treinbedding
treinbegeleider
treinterminus
TreinTramBus
uitblutsen
uitbollen
uur, in ’t ~
uurrooster
veldvitesse
velorijden
verbodsteken
verdwaalde reiziger
verdwijnpaal
verkeersaccident
verkeersbelasting
verkeerscode
verkeershinder
verkeersinbreuk → onmiddellijke inning → minnelijke schikking
verkeerswisselaar
Vespist
Vlaamse Thalys
vlammen
vliegwet
vogelkotje
voorbijsteken
waar men gaat langs Vlaamse wegen
wegbollen
wegeniswerken
wegenwerken
wegpolitie
wet betreffende de politie over het wegverkeer
wielerterrorist
wielertoerist
ZOA
zone 30
zone 30-bord
zonk
zwaantje
zwieren, op de bon ~
> andere betekenis van wegcode
auto
Wagen is standaardtaal voor auto, maar wordt meer gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland.
vgl. overbrengwagen
zie ook wegcode
Kortom, een nieuwe wagen kopen is geen makkelijke stap omdat er een aanzienlijk bedrag mee gemoeid gaat. (belgium.mobiliteit.be)
Zo van die zomerdagen
Die vragen om weinig of niets
Dat je denkt pff die wagen
Dan neem ik nog liever de fiets
((zo van die) zomerdagen – Bart Peeters)
vakterm: Een overbrengwagen wordt gebruikt om de overledene over te brengen van de plaats van overlijden naar het funerarium.
google2022: .NL (6 hits)
In NL lijkt eerder overbrengauto in gebruik
vgl. wagen
“Elektrische overbrengwagens van Mercedes bestonden al langer”, vertelt Maarten Stulens van Papillon Uitvaartzorg uit Maasmechelen. (vrt.be)
Wist je dat: de krul die je achteraan op onze rouw- en overbrengwagens terugvindt, een verwijzing is naar hoe het rouwvervoer vroeger georganiseerd werd? (zorgvooruitvaart.be)
Te koop: Caddy overbrengwagen in goede staat! (uitvaartpro.be)
waterleiding, buis voor watertoevoer
zie darm
vgl. gasdarm
zie ook andere betekenis van waterdarm
als er een lek is in de boiler moet er toch veel water onderstaan daar de boiler constant onder druk staat.U zou het water moeten horen spuiten,zoals wanneer er een gaatje is in een waterdarm.is er soms geen andere oorzaak? (zonstraal.be)
verr. rvs spoeltafel van plm 1,90 × 0,70 × 0,90 lpm vv boiler, 2 spoelbakken, mengkraan en waterdarm. (vhauctions.com)
Wij voorzien 25 m waterdarm, 25 m stroomkabel en 5 m afvoerbuis. (rent-a-party.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.