Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
ouderschap van een partner in een lesbisch koppel die niet de biologische moeder is
zie ook meeouder; verzamellemma mensen
Holebi’s vragen automatische erkenning meeouderschap (hln.be)De Senaat onderzoekt momenteel de mogelijkheden voor een wettelijke regeling van meeouderschap (dossier nr. 6-98). (vrouwenraad.be)
bij een lesbisch koppel de partner die niet de biologische moeder van het kind is
zie ook meemoeder; verzamellemma mensen
vgl. meeouderschap
Eenieder die vandaag via medisch begeleide bevruchting een kind heeft binnen een lesbisch koppel, kan vrij snel als meeouder worden erkend door de procedure van erkenning, als er tenminste nog geen adoptie heeft plaatsgevonden. (senate.be)
ouderschapsverlof voor zelfstandige vaders en meeouders? (vrt.be)
De Vlaming gebruikt in zijn alledaags taalgebruik ontzettend veel woorden die in het Nederlands iets anders betekenen, dan wel sterk verouderd of zelfs geheel onbekend zijn. In dit lemma houden we ne lijst bij van alle algemeen Vlaamse woorden die gebruikt worden voor te verwijzen naar familieleden, en ‘soorten’ mensen in het algemeen (gelijk: man, vrouw, kind, e.d.m.). Aan de hand van deze lijst kan een student Vlaams de betekenis van deze woorden eenvoudig achterhalen, en aldus rap mee zijn in e gesprek met moedertaalsprekers. Naast deze algemeen gebruikte woorden bestaan er ook nog tal van dialectwoorden (waarmee we enkel bedoelen dat ze slechts in een beperkte regio gekend zijn), uit praktische overwegingen nemen we deze niet op in het lemma.
algemeen:
bibi
bobon
boeleke
bruggepensioneerde
gast
jonk
jagger
jonggepensioneerde
jonkheid
jonkman
kadee
kapoen
kerstenkind
kinderken
kinneke
koppel
madam
manneke
mee
meiske
pateeke
pagadder
patotter
pee
smanspersoon
vent
vrouwmens
wijf
familie:
bobon
bomma
bompa
doopmeter
dooppeter
echteling
echtgescheiden
kozijn
lief
madam
meemama
meeouder
meme
nonkel
nonkel pater
pepe
plusdochter
plusgezin
pluskind
plusmama
plusouder
pluspapa
pluszoon
schoonbroer
tant
tante nonneke
vent
wijf
zuster
-
van Vlaamse oorsprong
Meemoeder is de andere helft van een lesbisch paar waarvan de ene helft een kind heeft gebaard. (De Standaard 05/01/2007)
Van Dale: meemoeder (de v.):
degene die in een lesbisch ouderpaar niet de biologische moeder is
zie ook meeouder; verzamellemma mensen
Die klein heeft een moeder en een meemoeder.
tweede moeder naast de biologische moeder van het kind van een lesbisch koppel
zie ook meemoeder; verzamellemma mensen
google2013 : >5.000 ; .BE (>500) ; .NL (>100)
destandaard: ‘Biologische moeder mag adoptie-aanvraag meemama niet annuleren bij scheiding’
storyfm.be: Yasmine was officieel meemama van Ella-Louise
docs.vlaamsparlement.be: Vraag om uitleg van mevrouw Else De Wachter tot de heer Kris Peeters, minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Institutionele Hervormingen, Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media, Toerisme, Havens, Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid, over het statuut van meemama´s binnen de Vlaamse administratie
zowel onzijdig (dit) als vrouwelijk/meervoudig van ‘deze’
‘dit’ is in geen enkel Vlaams dialect het voorkeurswoord, en bestaat in het merendeel van de Vlaamse dialecten zelfs hoegenaamd niet – in grote lijnen is ten oosten van de Schelde ‘dees’ gebruikelijk, ten westen ‘da … hiere’
Waasland ook: tees
Dees jaar, dees kind, dees papirreke, maar ook dees week, dees plaats en dees vrouw.
Dees pennen en dees boeken liggen in de kast.
> andere betekenis van dees
De Vlaamse garderobe ziet er betrekkelijk anders uit dan de Nederlandse. In dit lemma bewaren we een lijst van allerlei Vlaamse kledingsstukken en gerelateerde terminologie, evenals uitdrukkingen die naar deze kledij verwijzen. Een aanzienlijk deel van deze terminologie is (duidelijk) geleend van de zuiderburen, maar er zijn ook verschillende gevallen waarbij de Hollander, en dus de Nederlandse standaardtaal, een Frans woord gebruikt, terwijl de Vlaming er zelf een woord voor heeft bedacht. Bij de gelinkte lemma’s zijn er bovendien nog talloze andere namen voor kledingsstukken te vinden.
kledij:
aanstekers
baai
bain de soleil
badkostuum
bovenlijfke
cravat
frak
frennen
frulleke
gilet
golf
kap
kaptrui
kaspoesjeir
klak
kleed(je) (+ avondkleed, bloemekeskleed, communiekleed, doopkleed, slaapkleed, trouwkleed, zomerkleed, …)
knop
kostuum
k-way
lits
manchetknop
marcelleke
nestels
neuke
onderlijfke
overal
palto
pantoffels
plastron
pression
pull
regenscherm
sletsen
sloefen
sous-pull
tailleur
tallon
tiret
veston
voorschoot
werkwoorden:
fronsen
opplooien
plooien
sletsen
varia:
avondkledij
droogkast
droogkuis
gele hesjes
kapstok
kroon, de ~ ontbloten
tent
wasmachien
uitdrukkingen:
frak, amaai mijne ~
klak, amai mijn ~
broek, de ~ dragen
ene frak en twee schoenen
Jean met de klak
klak, er met de ~ naar gooien
kiekens, de ~ zitten door den draad
kleedje, in een nieuw ~ steken
> andere betekenis van kledij
SN/NL: wasmachine (m.)
de Surinaamse megahit ‘Kleine wasjes, grote wasjes’ heeft het ook over een ‘wasmachien’, maar daar gaat het enkel om een uitspraakvariant, aangezien het daar ‘de wasmachien’ is
Nu zou ik de volledige helm op 30° in het wasmachien willen flikkeren om hem nekeer proper te maken (forum.mountainbike.be)
Geachte Samsung, Mijn Samsung wasmachien type WW80J6603EW is net uit de garantie en de printkaart ( computer) is kapot. (community.samsung.com)
“Zelfs al ben ik een pure Vlaming, ik twijfel toch nog steeds over een woord.
Is het ‘het wasmachine’ (uitgesproken als het wasmachien) of ‘de wasmachine’? (zoals het er staat uitspreken)" (forum.wordreference.com)
samentrekking van “wat is”
Was er oep telleviez vandoag?
Wat is er op tv vandaag?
wasda?(wat is dat?)
De Vlaamse garderobe ziet er betrekkelijk anders uit dan de Nederlandse. In dit lemma bewaren we een lijst van allerlei Vlaamse kledingsstukken en gerelateerde terminologie, evenals uitdrukkingen die naar deze kledij verwijzen. Een aanzienlijk deel van deze terminologie is (duidelijk) geleend van de zuiderburen, maar er zijn ook verschillende gevallen waarbij de Hollander, en dus de Nederlandse standaardtaal, een Frans woord gebruikt, terwijl de Vlaming er zelf een woord voor heeft bedacht. Bij de gelinkte lemma’s zijn er bovendien nog talloze andere namen voor kledingsstukken te vinden.
kledij:
aanstekers
baai
bain de soleil
badkostuum
bovenlijfke
cravat
frak
frennen
frulleke
gilet
golf
kap
kaptrui
kaspoesjeir
klak
kleed(je) (+ avondkleed, bloemekeskleed, communiekleed, doopkleed, slaapkleed, trouwkleed, zomerkleed, …)
knop
kostuum
k-way
lits
manchetknop
marcelleke
nestels
neuke
onderlijfke
overal
palto
pantoffels
plastron
pression
pull
regenscherm
sletsen
sloefen
sous-pull
tailleur
tallon
tiret
veston
voorschoot
werkwoorden:
fronsen
opplooien
plooien
sletsen
varia:
avondkledij
droogkuis
gele hesjes
kapstok
kroon, de ~ ontbloten
tent
wasmachien
uitdrukkingen:
frak, amaai mijne ~
klak, amai mijn ~
broek, de ~ dragen
ene frak en twee schoenen
Jean met de klak
klak, er met de ~ naar gooien
kiekens, de ~ zitten door den draad
kleedje, in een nieuw ~ steken
> andere betekenis van kledij
vinden dat iets zou moeten kunnen, zou moeten toegestaan zijn.
Kan zowel betrekking hebben op ethische meningen, als op etiquette en smaak (de eerste twee vooral ontkennend met “niet”)
meestal negatief gebruikt: iets niet vinden kunnen
Ik vind dat niet kunnen, doppen en dan nog eens zwartwerken.
Waarom waarde gisteren zo kwaad?
Ik vond dat echt ni kunnen wat de Jos deed, zo luid zitten boeren en scheten laten aan tafel.
Ik vind dat eigenlijk wel kunnen, een oranje t-shirtje boven een purper rokske.
vinden dat iets zou moeten kunnen, zou moeten toegestaan zijn.
Kan zowel betrekking hebben op ethische meningen, als op etiquette en smaak (de eerste twee vooral ontkennend met “niet”)
meestal negatief gebruikt: iets niet vinden kunnen
Ik vind dat niet kunnen, doppen en dan nog eens zwartwerken.
Waarom waarde gisteren zo kwaad?
Ik vond dat echt ni kunnen wat de Jos deed, zo luid zitten boeren en scheten laten aan tafel.
Ik vind dat eigenlijk wel kunnen, een oranje t-shirtje boven een purper rokske.
een drukknoop, een druksluiting
< Frans: bouton pression
Antw. Kempen: knetser
Brugs: presjong
Hageland: pitser
Leiestreek: persjong
West-Vlaams: springer
Ze droeg een bloezeke met heel klein pressionnekes vanvoor.
De Vlaming gebruikt in zijn alledaags taalgebruik ontzettend veel woorden die in het Nederlands iets anders betekenen, dan wel sterk verouderd of zelfs geheel onbekend zijn. In dit lemma houden we ne lijst bij van alle algemeen Vlaamse woorden die gebruikt worden voor te verwijzen naar familieleden, en ‘soorten’ mensen in het algemeen (gelijk: man, vrouw, kind, e.d.m.). Aan de hand van deze lijst kan een student Vlaams de betekenis van deze woorden eenvoudig achterhalen, en aldus rap mee zijn in e gesprek met moedertaalsprekers. Naast deze algemeen gebruikte woorden bestaan er ook nog tal van dialectwoorden (waarmee we enkel bedoelen dat ze slechts in een beperkte regio gekend zijn), uit praktische overwegingen nemen we deze niet op in het lemma.
algemeen:
bibi
bobon
boeleke
bruggepensioneerde
gast
jonk
jagger
jonggepensioneerde
jonkheid
jonkman
kadee
kapoen
kerstenkind
kinderken
kinneke
koppel
madam
manneke
mee
meiske
pateeke
pagadder
patotter
pee
smanspersoon
vent
vrouwmens
wijf
familie:
bobon
bomma
bompa
doopmeter
dooppeter
echteling
echtgescheiden
kozijn
lief
madam
meme
nonkel
nonkel pater
pepe
plusdochter
plusgezin
pluskind
plusmama
plusouder
pluspapa
pluszoon
schoonbroer
tant
tante nonneke
vent
wijf
zuster
-
manspersoon
zie ook verzamellemma mensen
Nen eurk is een smanspersoon met een nors karakter. (Zie Vlaamswoordenboek.be)
tijdens het eten veel naar binnen werken
(komt denkelijk van gaffel,werktuig waar men het hooi mee binnen steekt of op de hooiwagen laadt)
Woordenboek der Nederlandsche Taal (bij gaffel): (…) Merkwaardig is het gelijkluidende Vlaamsche woord in den zin van mond (De Bo (1873), ook in Noord-Nederland in gewestelijke spraak niet onbekend, waaraan evenzeer het begrip van gapen ten grondslag ligt.
In Antw. betekent ‘gaffel’ neus.
Van Dale: gaffelen
1 (informeel) smullen
in Nederland zegt men: bunkeren (schrokken)
zie ook boefen
Het smaakt zeker. Ge gaffelt nogal binnen.
(SN: ‘het smaakt zeker, je zit zo te bunkeren’)
werkkledij, keel
uitspraak op zijn Vlaams, niet op zijn Engels
Van Dale 2005:
overal
vertaling van Fr. surtout
1.(gewestelijk) jas, kiel die men over zijn andere kleren aantrekt
overal 1
overal 2
Als ik in de tuin werk, draag ik altijd een overal.
grootlicht, koplamp van de auto
algemeen: schijnwerper
< Frans: phare
zie ook verzamellemma wegcode
Kunt u de faren opzetten alsjeblief?
“En dan heb je nog de inderdaad de grootlichten (in de volksmond: faren). Als je die ontsteekt, brandt er op je dashboard een blauw symbool.” (gratisrijbewijsonline-forum.be 17 dec. 2010)
Met helikopters en faren zochten ze het hele terrein af.
> andere betekenis van faar
roos, hoofdroos, schilfer(tje)s
Van Dale 2013 online: gewestelijk, in ’t meervoud en in de verkleinvorm
zie ook pel; verzamellemma geneeskunde
Fons moet dringend eens shampoo tegen pellekes kopen, het lijkt wel of het gesneeuwd heeft op de schouders van zijn jas.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
